Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu

1.o odszkodowanie i zadośćuczynienie

2.na skutek apelacji wniesionej przez wnioskodawczynię

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Aka 248/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 7 maja 2021 r., sygn. akt III Ko 262/20

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

Nie przeprowadzano dowodów w postępowaniu odwoławczym.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

Nie przeprowadzano dowodów w postępowaniu odwoławczym.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Pełnomocnik wnioskodawczyni zaskarżonemu wyrokowi zarzucił obrazę przepisów prawa materialnego, tj.:

- art. 8b ust. 1 w zw. z art. 11 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (zwanej dalej ustawą lutową) w zw. z art. 445 § 1 k.c., poprzez jego błędną wykładnię i nieprawidłowe ustalenie odpowiedniej kwoty zadośćuczynienia zasądzonej na rzecz wnioskodawczyni w sytuacji, gdy w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego zasądzona kwota 350.000,00 zł jest kwotą zaniżoną i nieodpowiednią do rozmiaru krzywdy doznanej przez wnioskodawczynię w wyniku pobytu w więzieniu w okresie prenatalnym i wczesnego dzieciństwa.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut pełnomocnika dotyczący wysokości zasądzonego zadośćuczynienia zasługuje częściowo na uwzględnienie. Rację ma skarżący pełnomocnik, że w realiach sprawy zasądzona kwota 350.000 zł nie jest odpowiednia w rozumieniu art. 445 § 1 k.c., będąc kwotą zaniżoną w stosunku do rozmiaru krzywdy doznanej przez wnioskodawczynię w wyniku pobytu w więzieniu w okresie prenatalnym i wczesnego dzieciństwa.

Sąd I instancji ustalając wysokość zadośćuczynienia zasadniczo miał na uwadze wszystkie istotne okoliczności związane z określeniem rozmiaru krzywdy doznanej przez wnioskodawczynię, co przyznaje także sam pełnomocnik w apelacji.

Zdaniem sądu odwoławczego, przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia Sąd Okręgowy nie uwzględnił jednak w dostatecznym stopniu tego, że wnioskodawczyni została odtrącona przez swojego ojca właśnie z uwagi na fakt, że urodziła się w warunkach izolacji. Jak zasadnie wskazuje pełnomocnik w apelacji, ojciec nie uznał wnioskodawczyni, albowiem podejrzewał, że jest ona dzieckiem pozamałżeńskim. Matka wnioskodawczyni została aresztowana na bardzo wczesnym etapie ciąży, a tym samym ojciec wnioskodawczyni mógł rzeczywiście podejrzewać, że może ona nie być jego dzieckiem i że jest dzieckiem poczętym w wyniku romansu lub gwałtu więziennego. W konsekwencji ojciec odtrącił ją psychicznie, a ponieważ matka wnioskodawczyni po wyjściu na wolność często chorowała, wnioskodawczyni w dużej mierze zdana była na siebie.

W kontekście braku właściwej relacji wnioskodawczyni z rodzicami, nie sposób pominąć również tego, że, jak ustalił Sąd Okręgowy, w obawie przed umieszczeniem córki w domu dziecka, J. K. oddała ją współosadzonej Z. S., która została zwolniona z jednostki i do około czwartego roku życia J. S. była wychowywana w P. przez Z. S. i jej rodziców.

Bezspornie wnioskodawczyni boryka się z problemami zdrowotnymi praktycznie od początku swego istnienia, w tym zaburzeniami psychicznymi będącymi w dużej mierze konsekwencją traumatycznego dzieciństwa, co doprowadziło do wykształcenia się u niej zaburzonej osobowości znacznie utrudniającej prawidłowe funkcjonowanie w społeczeństwie oraz zbudowanie głębszej relacji z mężem i dziećmi. Niewątpliwie zaburzenia te uniemożliwiły jej też ukończenie szkoły pielęgniarskiej, co także było źródłem frustracji i poczucia krzywdy.

Wszystko to, zdaniem Sądu Apelacyjnego, przemawiało za uznaniem, że wnioskodawczyni należy się wyższe zadośćuczynienie niż zasądzona kwota 350.000 zł i dlatego zmieniono zaskarżony wyrok dodatkowo zasądzając od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawczyni J. S. kwotę 150.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.

Zasądzona w ten sposób łącznie na rzecz wnioskodawczyni kwota 500.000 zł (350.000 + 150.000) wydaje się w pełni odpowiednia w rozumieniu art. 445 § 1 k.c. do rozmiaru jej krzywdy. Kwota ta czyni zadość w całości negatywnym przeżyciom wnioskodawczyni, jej cierpieniom fizycznym i psychicznym związanym bezpośrednio z okresem prenatalnym, narodzinami i pobytem w więzieniu, jak i dalszymi skutkami tego, gdy znalazła się na wolności.

Podkreślić zarazem należy, że część zdarzeń traumatycznych, jakie dotknęły w dzieciństwie wnioskodawczynię, nie była jednak skutkiem powyższego, lecz wynikała ze sposobu wychowywania jej przez rodziców (którzy także mieli własne traumy i fobie), jak i obiektywnie bardzo złej sytuacji materialnej jej rodziny.

W pozostałym zakresie stawiany zarzut jest więc niezasadny. Sąd Okręgowy nie dopuścił się naruszenia przepisów prawa materialnego, ani przepisów postępowania, ani błędu w ustaleniach faktycznych, które miałby wpływ na treść zaskarżonego wyroku w większym zakresie, niż to stwierdzono wyżej. Wbrew zarzutowi Sąd Okręgowy wziął pod uwagę, z zastrzeżeniami poczynionymi wcześniej, wszystkie istotne okoliczności faktyczne mające wpływ na wysokość zadośćuczynienia.

Sąd I instancji prawidłowo, co do zasady, ustalił i ocenił okoliczności wpływające na wysokość należnego wnioskodawczyni zadośćuczynienia wynikłego z faktu narodzin w zakładzie karnym, panujących tam bardzo trudnych warunków, okresu pobytu oraz izolacji od matki, z którą nie mogła zbudować prawidłowej relacji i która doznawała własnych cierpień, które również miały negatywny wpływ na dziecko i jego rozwój (por. str. 14-15 uzasadnienia). Sąd Apelacyjny te ustalenia i ocenę w pełni podziela i nie ma potrzeby powtarzać tych samych argumentów.

Nie sposób też przyjąć, iż sąd I instancji w sposób wybiórczy wskazał elementy stanu faktycznego, które powinny być wzięte pod uwagę przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia, co w konsekwencji mogłoby prowadzić do zbagatelizowania rozmiaru krzywdy wnioskodawczyni. Nie ulega przecież wątpliwości, że przesłanek rzutujących na szkodę niemajątkową, a zadośćuczynienie jest rekompensatą za tego typu szkodę, nie sposób przeliczyć na złotówki. Niezbędne jest przyjęcie pewnych założeń, kryteriów, które następnie odnoszone są do ściśle zindywidualizowanej sytuacji danej osoby. Tak też postąpił Sąd Okręgowy.

W świetle jednolitego stanowiska judykatury odnoszącego się do pojęcia „zadośćuczynienie”, w tym na gruncie przepisów ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, dla wykładni pojęcia „zadośćuczynienie” miarodajne są przepisy prawa cywilnego materialnego, a zwłaszcza art. 445 § 1 i 2 kodeksu cywilnego, z którego wynika, że zadośćuczynienie powinno być „odpowiednie”. Ustalenie, jaka kwota w realiach konkretnej sprawy jest „odpowiednia”, należy do sfery dyskrecjonalnej władzy sędziego. Wysokość zadośćuczynienia winna być przy tym tak ukształtowana, by nie miała jedynie symbolicznego charakteru, lecz odzwierciedlała adekwatnie doznaną krzywdę (funkcja kompensacyjna zadośćuczynienia). Wysokość zadośćuczynienia nie może być również nadmierna, tak, aby nie prowadziła w ten sposób do nadmiernego wzbogacenia się.

„Ustalając zatem wysokość zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, należy każdorazowo stosować kryteria stricte indywidualne, a przede wszystkim mieć na uwadze nie tylko okres izolacji ale skutki jakie izolacja spowodowała dla dobrego imienia wnioskodawcy, jego pozycji w środowisku, uwzględniać negatywne przeżycia psychiczne, cierpienia fizyczne, czy też inne negatywne skutki dla zdrowia osoby poszkodowanej, słowem zatrzeć lub zniwelować odczucie krzywdy związanej z niesłusznym pozbawieniem wolności. Niewątpliwie brak jest obiektywnego przelicznika krzywdy doznanej przez osobę niesłusznie skazaną. Jednakże funkcja kompensacyjna zadośćuczynienia sprawia, iż z jednej strony - nie może mieć ono jedynie charakteru symbolicznego, zaś z drugiej - nie może być nadmiernym ekwiwalentem pieniężnym w stosunku do krzywdy i być źródłem nieuzasadnionej korzyści majątkowej.” (wyrok SA w Szczecinie z 22.11.2018 r., II AKa 174/18, LEX nr 2668128).

„Zadośćuczynienie winno stanowić "sumę odpowiednią", a więc nie może mieć ona charakteru symbolicznego, a powinna odzwierciedlać rzeczywiście doznaną krzywdę i służyć jej złagodzeniu. Zatem określenie takiej "sumy", z uwagi na niezmierzalny charakter zadośćuczynienia należy do sfery swobodnego uznania sędziowskiego, przy uwzględnieniu okoliczności zaistniałych w konkretnej sprawie.” (wyrok SA w Szczecinie z 8.11.2018 r., II AKa 158/18, LEX nr 2668087).

„Zadośćuczynienie "ma służyć złagodzeniu doznanej krzywdy" i nie powinno być źródłem wzbogacenia się.” (wyrok SA we Wrocławiu z 27.09.2018 r., II AKa 225/18, LEX nr 2583359).

Zasądzona tytułem zadośćuczynienia kwota 350.000 zł, powiększona przez sąd odwoławczy o 150.000 zł, spełnia powyższe wymogi i odzwierciedla adekwatnie doznaną przez wnioskodawczynię krzywdę.

Faktem zaś powszechnie znanym, dostępnym też łatwo do wiadomości w internecie, jest to, że w czasie orzekania przez sąd I instancji, czyli w maju 2021 r., średnie miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw, według danych Głównego Urzędu Statystycznego, wynosiło 5.636,68 zł.

Tym samym zasądzona łącznie kwota 500.000 zł w żadnej mierze nie może być też uznana za rażąco niską.

Jak już wskazano wcześniej, wysokość zadośćuczynienia nie może być również nadmierna, tak, aby nie prowadziła do nadmiernego wzbogacenia się osoby zgłaszającej roszczenie.

Zdaniem sądu odwoławczego, wysokość zadośćuczynienia, zasądzona w niniejszej sprawie w oparciu o przesłanki określone w art. 8 ust. 1 w zw. z art. 11 ust. 1 i 3 ustawy lutowej oraz art. 445 § 1 k.c., spełnia stawiane przed zadośćuczynieniem jego cele i wymogi.

„Zadośćuczynienie powinno zrównoważyć wszystkie negatywne przeżycia i doświadczenia pokrzywdzonego. Jest swoistego rodzaju sankcją za naruszenie dóbr osobistych, dlatego jego zakres jest wyznaczony regulacjami prawa cywilnego, określającymi katalog dóbr osobistych, w tym naruszenie wolności człowieka, również przy uwzględnieniu jej aspektu wewnętrznego, tj. wolności od obawy i strachu, od użycia przemocy czy zrealizowania groźby, naruszenie możliwości swobodnego dysponowania wartościami osobistymi” (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 7 czerwca 2018r., sygn. akt II AKa 228/18, LEX 2577945).

Sąd Okręgowy przy miarkowaniu wysokości odszkodowania te wszystkie okoliczności, co do zasady, wziął pod uwagę, dokonując prawidłowej oceny materiału dowodowego i wyprowadzając wnioski zgodne z zasadami prawidłowego rozumowania, doświadczenia życiowego oraz wskazań wiedzy. Pełnomocnik w swojej apelacji nie wskazał na żadne okoliczności, które mogłyby te ustalenia podważyć ponad kwotę, o jaką podwyższył zadośćuczynienie sąd odwoławczy.

Tak więc zasądzona kwota, podwyższona przez sąd odwoławczy, w pełni odzwierciadla krzywdę doznaną przez wnioskodawczynię i w żadnej mierze nie można jej uznać jedynie za symboliczną. Ma ona realną wartość, wynoszącą prawie stukrotność średniego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw za maj 2021 r.

Odmienne stanowisko skarżącego pełnomocnika wnioskodawczyni i domaganie się znacznie wyższej kwoty to tylko jego subiektywna ocena tych samych okoliczności i dowodów, która nie zasługiwała na uwzględnienie, a stawiany zarzut ma w większości charakter jedynie polemiczny. Brak też jakichkolwiek podstaw do odwoływania się do innych tego typu spraw, gdyż każda sprawa ma swoją specyfikę i wymaga odrębnego rozważenia i oceny.

Sąd odwoławczy uważa, że zadośćuczynienie w tak ustalonej kwocie spełni funkcję kompensacyjną i doprowadzi do wyrównania krzywdy, a moralna wymowa orzeczenia oraz kwota przyznanego zadośćuczynienia pozwoli na należytą i adekwatną kompensację cierpień doznanych przez wnioskodawczynię.

Wniosek

Pełnomocnik wnioskodawczyni wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawczyni J. S.:

- zadośćuczynienia w kwocie 1.650.000 zł, tj. ponad zasądzoną już kwotę 350.000,00 zł,

względnie:

- uchylenie zaskarżonego wyroku w zaskarżonym zakresie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu we Wrocławiu.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wskazano je wyżej w części dotyczącej ustosunkowania się do zarzutu.

3.2.

Pełnomocnik wnioskodawczyni zaskarżonemu wyrokowi zarzucił obrazę przepisów prawa materialnego, tj.:

- art. 8b ust.1 w zw. z art. 11 ust. 1 i 3 w zw. z art. 8 ust. 3 ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (zwanej dalej ustawą lutową) w zw. z art. 558 k.p.k. w zw. z art. 322 k.p.c. w zw. z art. 444 § 1 i 2 k.c. poprzez miarkowanie kwoty odszkodowania do kwoty 10.000,00 zł, podczas gdy z uwagi na trwały rozstrój zdrowia wnioskodawczyni naprawienie szkody winno objąć wszelkie wynikłe z tego powodu koszty, w tym koszty związane z leczeniem wnioskodawczyni, a także z uwagi na całkowitą utratę możliwości skończenia szkoły pielęgniarskiej i wykonywania pracy zarobkowej w charakterze pielęgniarki, szkoda obejmuje również utracone dochody, przy czym w związku z niemożliwością ścisłego udowodnienia wysokości odszkodowania odpowiednią sumą w rozumieniu art. 322 k.p.c. uwzględniającą okoliczności sprawy jest kwota 200.000,00 złotych.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut jest niezasadny. Sąd I instancji miarkując odszkodowanie do kwoty 10.000 zł, w żadnej mierze nie dopuścił się naruszenia art. 8b ust.1 w zw. z art. 11 ust. 1 i 3 w zw. z art. 8 ust. 3 ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (zwanej dalej ustawą lutową) w zw. z art. 558 k.p.k. w zw. z art. 322 k.p.c. w zw. z art. 444 § 1 i 2 k.c.

Prawdą jest, iż wnioskodawczyni na skutek urodzenia i przebywania w okresie wczesnego dzieciństwa w zakładzie karnym doznała rozstroju zdrowia w postaci stałego uszczerbku na zdrowiu dotyczącym stanu jej zdrowia psychicznego. Kwestia ta była przedmiotem rozważań w pkt 3.1. w odniesieniu do związanej z tym krzywdy i zasądzonego zadośćuczynienia.

Odnośnie zaś szkody, to, jak zasadnie wskazał Sąd Okręgowy, szkoda to uszczerbek w dobrach i interesach o wartości majątkowej dających wyrazić się w pieniądzu i obejmuje ona zgodnie z art. 361 § 2 k.c. straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Jak też prawidłowo przyjął Sąd Okręgowy, musi to być w tym przypadku szkoda doznana przez wnioskodawczynię w wyniku przebywania we wczesnym dzieciństwie w zakładzie karnym. Ani wnioskodawczyni, ani jej pełnomocnik, nie wskazali zaś żadnych kwot przeznaczonych przez wnioskodawczynię na leczenie związane z powstałymi u niej zaburzeniami psychicznymi, na rehabilitację czy terapię psychologiczną.

Nadto, odnośnie jej innych schorzeń, to biegły z zakresu medycyny sądowej w pisemnej opinii, jednoznacznie stwierdził, po przeprowadzonym osobiście badaniu wnioskodawczyni i zapoznaniu się z dostarczoną dokumentacją medyczną, że brak podstaw do przyjęcia, aby przebywanie przez nią w zakładzie karnym wraz matką od dnia urodzenia, tj. 11.09.1952 r., do końca sierpnia 1954 r. spowodowało uszczerbek na jej zdrowiu fizycznym. Schorzenia fizyczne, które u niej stwierdzono, są zmianami chorobowymi, które mogą występować u każdego człowieka bez względu na to, w jakich warunkach przebiegał ich wczesno dziecięcy okres życia. U badanej wnioskodawczyni nie wykazano w zakresie jej stanu zdrowia fizycznego żadnych aspektów wpływu na niego przez jej wczesno dziecięcy okres życia i warunków, w jakich przebywała (por. k. 134-138). Brak jakichkolwiek podstaw, aby kwestionować treść tej opinii.

Co do okoliczności samego leczenia, to oczywistym jest, zdaniem Sądu Apelacyjnego, że w dzieciństwie wnioskodawczyni nie ponosiła kosztów swego leczenia, lecz ponosili je jej rodzice, inni członkowie rodziny lub osoby trzecie. Odnośnie zaś leczenia jako osoby dorosłej, to powinna ona była korzystać w pierwszej kolejności z pomocy publicznej służby zdrowia, która przecież była i jest, co do zasady, darmowa. Wnioskodawczyni z takiej pomocy nie korzystała nie dlatego, że nie było takiej możliwości, czy, jak twierdzi pełnomocnik, z powodu traumatycznych przeżyć pochodzących z wczesnego dzieciństwa, ale dlatego, że nie chciała, bo tak ja wychowano. Jak sama zeznała: „Nie chciałam się leczyć. Nie wierzę w lekarzy. Nie wiem, dlaczego nie wierzę w lekarzy. Mój tato nie chodził, mój wujek też nie. Ja chciałam być pielęgniarką. Po prostu taka jestem i nie pójdę do lekarza. Jak jestem chora, to kupię lekarstwa, zjem je. Wiadomo, że to nie jest dobre, ale mój tato nigdy nie chodził do lekarza, więc ja mam to chyba po nim, że nie pójdę, bo wiem, że zaczną się badania.” (k. 114).

Trudno więc uznać, że mamy do czynienia ze szkodą, która winna być jej wyrównana w większej wysokości, niż to zasądził Sąd Okręgowy,

Odnośnie utraconych dochodów, które wnioskodawczyni mogła osiągnąć, gdyby skończyła szkołę pielęgniarską i wykonywała pracę zarobkową w charakterze pielęgniarki, to w pierwszej kolejności wskazać należy, że nawet gdyby wnioskodawczyni skończyła szkołę pielęgniarską, wcale automatycznie nie oznacza to, że pracowałaby w zawodzie pielęgniarki. W żadnej mierze przekonująco nie zostało też wykazane, że gdyby pracowała jako pielęgniarka, to zarabiałaby więcej niż wykonując inne prace i inne zawody, które faktycznie wykonywała, względnie które pozostawały w granicach jej możliwości. Podkreślić też należy, że rodzice wnioskodawczyni nie mieli dużych aspiracji, co do kariery zawodowej swych dzieci; jak zeznała wnioskodawczyni: „Jak skończyłam szkołę podstawową, to tata chciał, żebym była krawcową, a brat szewcem” (k. 144).

A to, jak potoczyła się jej dalsza droga zawodowa, wynika po części także ze sposobu jej wychowania przez rodziców i negatywnego stosunku do ówczesnego ustroju: „Mama (…) Nie pozwoliła mi należeć do (...), do partii. Jak poszłam do pracy i byłabym w partii, to zarabiałabym dużo, ale mama powtarzała, że nie mogę należeć do partii. Ja ją słuchałam. Już wtedy byłam dorosła. Słuchałam mamy, bo mówiła mi, że nie wolno należeć do partii. Wszystkie dzieci należały do (...), a ja nie mogłam.” (k. 112v).

W tej sytuacji brak jakichkolwiek przekonujących podstaw do podwyższenia zasądzonej już przez Sąd Okręgowy kwoty 10.000 zł, która ustalona została w oparciu o art. 322 k.p.c. Sąd Apelacyjny w pełni podziela rozważania Sądu Okręgowego w tym zakresie (str. 12 uzasadnienia), a twierdzenia apelującego pełnomocnika domagającego się wyższej kwoty mają charakter jedynie polemiczny.

Wniosek

Pełnomocnik wnioskodawczyni wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawczyni J. S.:

- odszkodowania w kwocie 190.000,00 zł tj. ponad zasądzoną już kwotę 10.000,00 zł,

względnie

- uchylenie zaskarżonego wyroku w zaskarżonym zakresie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu we Wrocławiu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Skoro zarzut nie był zasadny, to wnioski sformułowane na jego podstawie także nie zasługiwały na uwzględnienie.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Brak

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawczyni J. S. kwoty 350.000 złotych tytułem zadośćuczynienia oraz kwoty 10.000 złotych tytułem odszkodowania, jak również rozstrzygnięcie dotyczące kosztów postępowania.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Przedstawiono je w pkt. 3.1 i 3.2 niniejszego uzasadnienia i tym samym nie ma potrzeby ich w tym miejscu powtarzać.

Dodać jedynie należy, że apelacja była wniesiona jedynie na korzyść wnioskodawczyni, a zasądzone już kwoty, jak również rozstrzygnięcie dotyczące kosztów postępowania, nie były skarżone w apelacji, nie budzą one wątpliwości i zastrzeżeń i tym samym brak było podstaw do ich zmiany czy uchylenia wyroku w tym zakresie z urzędu.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zmieniono zaskarżony wyrok w ten sposób, że dodatkowo zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawczyni J. S. 150.000 złotych tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, ponad kwotę zasądzoną w pkt I części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 24 września 2021r.

Zwięźle o powodach zmiany

Przedstawione je w pkt. 3.1 niniejszego uzasadnienia i tym samym nie ma potrzeby ich w tym miejscu powtarzać. Zasądzone odsetki, to ustawowe odsetki za opóźnienie, o jakich mowa art. 481 § 1 i 2 k.c., biegnące od dnia wydania wyroku przez sąd odwoławczy.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III.

Ponieważ pełnomocnik, będący adwokatem, przedłożył na rozprawie odwoławczej spis kosztów poniesionych przez wnioskodawczynię w postępowaniu odwoławczym, który nie budził zastrzeżeń, zgodnie z tym spisem, w oparciu o przepisy art. 13 ustawy z dnia 23 lutego 1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego i § 11 ust. 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (t.j. Dz.U. poz. 1800 ze zm.), zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawczyni J. S. poniesione przez nią koszty postępowania odwoławczego obejmujące zwrot kosztów dojazdu jej i pełnomocnika na rozprawę odwoławczą oraz zwrot kosztów ustanowienia pełnomocnika w postępowaniu odwoławczym.

IV.

Na podstawie art. 13 ustawy z dnia 23 lutego 1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, obciążono Skarb Państwa kosztami postępowania odwoławczego.

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Pełnomocnik wnioskodawczyni J. S., adwokat Ł. M.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Rozstrzygnięcie z pkt I w części dotyczącej wysokości zadośćuczynienia ponad zasądzoną kwotę 350.000,00 zł i wysokości odszkodowania ponad zasądzoną kwotę 10.000,00 zł.

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana