Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

II AKa 288/21 - uzasadnienie Sąd Apelacyjny we Wrocławiu z 2021-09-09

Sygnatura akt II AKa 288/21

1

2WYROK

2.1W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 września 2021 r.

5Sąd Apelacyjny we Wrocławiu II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący SSA Piotr Kaczmarek (spr.)

Sędziowie: SA Agata Regulska

SA Robert Zdych

Protokolant: Wiktoria Dąbrowicz

6przy udziale prokuratora Prokuratury (...) Longina Kulika

7po rozpoznaniu w dniu 9 września 2021 r.

8sprawy G. D.

9oskarżonego z art. 13 § 1 kk w związku z art. 148 § 1 kk i art. 157 § 1 kk i art. 160 § 1 kk w związku z art. 11 § 2 kk w związku z art. 64 § 2 kk

10na skutek apelacji wniesionej przez oskarżonego

11od wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu

12z dnia 26 maja 2021 r. sygn. akt III K 286/20

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

a)  w kwalifikacji prawnej pomija art. 160 § 1 k.k.;

b)  precyzuje, iż przypisany oskarżonemu zamiar obejmuje zamiar bezpośredni pozbawienia życia;

c)  orzeczoną karę pozbawienia wolności obniża do 9 (dziewięciu) lat, na podstawie art. 62 k.k. orzekając terapeutyczny system jej wykonywania;

II.  w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. C. 738 zł w tym należny podatek od towarów i usług, tytułem obrony z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

IV.  zwalnia oskarżonego G. D. od ponoszenia kosztów sądowych postępowania odwoławczego, a poniesionymi wydatkami obciąża Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 288/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 26 maja 2021r. ., sygn. akt III K 286/20

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

Zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

Obrońca zarzucił :

Obrazą przepisów prawa materialnego to jest :

błędną kwalifikację prawną czynu polegającą na przypisanej oskarżonemu czynu z art. 13 § 1 k.k. związku z art. 148 § 1 k.k. pomimo, zawarł ale przedmiotowej sprawy zastosowanie znaleźć powinien art. 15 k.k., gdyż przy uznaniu oskarżonego winnym zarzuconego mu czynu, uznać należało, że dobrowolnie odstąpił od zamiaru pozbawienia życia pokrzywdzonego,

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

2.

niezastosowaniu art. 15 k.k., podczas gdy przy uznaniu oskarżonego winnym zarzuconego mu czynu, z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie jednoznacznie wynika, że oskarżony od zamiaru życia odstąpił,

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

3.

Przepisu art. 13 §1 k.k. w zw. z art. 148 § 1k.k., art. 156 §1 k.k. i art. 160 § 1 k.k. związku z art. 11 § 2 k.k. związku z art. 64 § 2 k.k. poprzez wyrażenie błędnego poglądu prawnego, że zachowanie oskarżonego G. D. wskazane w akcie oskarżenia wyczerpało znamiona przestępstwa z art. 13 § 1 k.k. związku z art. 148 § 1 k.k. związku z art. 11 § 2 k.k. związku z wartko 64 § 2 k.k. warunkach których czyn zarzucany oskarżonemu mógłby ewentualnie z wypełnić znamiona przestępstwa z art. 156 § 1 k.k. i art. 160 § 1 k.k. związku z artykułem przy 11 § 2 k.k.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

4.

Błędne zastosowanie art. 64 § 2 k.k., poprzez uznanie że oskarżony popełnił zarzucany mu czyn w warunkach powrotu do przestępstwa, podczas gdy uprzednia karalność oskarżonego odtwórz (przestępstwo przeciwko mieniu zamki na nas) podstawy zastosowania wyżej wymiennego przepisów nie dawała

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

5.

Obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść tego orzeczenia, a w szczególności:
naruszenie przepisów art. 4 k.p.k., art. 7 k.p.k. oraz art. 410 k.p.k. polegające na naruszeniu zasady swobodnej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności wyjaśnień oskarżonego, zeznań świadków A. G. oraz M. N., jak również zgromadzonej w sprawie dokumentacji, w zakresie w jakim Sąd Rejonowy uznał, że dowody zgromadzone w sprawie dają podstawy do uznania, że oskarżony jest winien zarzucanego mu czynu, podczas gdy materiał dowodowy zgromadzony w sprawie takiej podstawy nie dawał, a nadto ocenie zebranego materiału dowodnego w sposób dowolny, bez uwzględnienia zasad prawidłowego rozumowania, wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego a mianowicie:


a. dania przymiotu wiarygodności zeznaniom pokrzywdzonego oraz świadka A. G. podczas gdy w chwili popełnienia zarzuconego oskarżonemu czynu znajdowali się oni w stanie tak silnego upojenia alkoholowego, który pozbawiał ich zeznania wiarygodności, a przynajmniej poddawał pod wątpliwość zrelacjonowany przez przebieg zdarzenia, czego sąd w skarżonym wyroku w ogóle nie uwzględnił,
b. dania przymiotu wiarygodności zeznaniom świadka M. N. i wyciągnięcie z nich wniosków, że słyszała ona jak pokrzywdzony wskazał jako sprawcę G. D., podczas gdy ów świadek w toku postępowania przygotowawczego wprost twierdziła, że R. G. (1) (pokrzywdzony ) powiedział jej, że sam się pociął przez A. G. „w mieszkaniu zauważyłam R. B., który powiedział przez nią poprzecinał się” (karta 38),
c. nie dania przymiotu wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonego, podczas gdy przedstawiona przez niego wersja zdarzenia, w kontekście braku dowodów, który by ją skutecznie podważały, jest w pełni wiarygodna i winna znaleźć odzwierciedlenie w poczynionych przez sąd ustaleniach faktycznych sprawy,


☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

6.


Art. 4 k.p.k., 7 k.p.k., 410 k.p.k. poprzez wydanie wyroku w oparciu okoliczności ustalone na podstawie wybiórczej oceny materiału dowodowego, poprzez uwzględnienie jedynie ustalonych w sposób dowolny okoliczności niekorzystnych dla oskarżonego, przy czym rozważania dowodowe nie znalazły należytego odzwierciedlenia w części merytorycznej wyroku, w której nie zawarto szczegółowego opisu stanu faktycznego sprawy, co doprowadziło w konsekwencji do niesłusznego skazania oskarżonego, podczas gdy prawidłowa ocena przeprowadzonych w sprawie dowodów winna prowadzić do wniosku, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie pozwala na ustalenie, że oskarżony chwili dokonania zarzucanego mu czynu działał z zamiarem bezpośrednim usiłowania zabójstwa, gdyż brak jest wiarygodnych dowodów potwierdzających te ustalenia,

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

7.

art. 5 k.p.k. w zw. z art. 92 k.p.k. poprzez naruszenie przez sąd zasady im dubio pro reo poprzez nierozstrzygnięcie na korzyść oskarżonego istniejących w sprawie wątpliwości i błędne wyciągnięcie wniosków z materiału dowodowego poprzez niewyjaśnienie dlaczego wersja wyjaśnień wydarzeń wskazywana przez oskarżonego jest niewiarygodna, podczas gdy brak było jakichkolwiek dowodów (oprócz zeznań zajmującego się po wpływem alkoholu pokrzywdzonego) obalających ową wersję, a zeznania świadków jej nie wykluczały, co stanowi o fakcie że powstały niedające się do usunięcia wątpliwości nie zostały rozstrzygnięte na korzyść oskarżonego,

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

3.

Z daleko idącej ostrożności procesowej, rażącą niewspółmierność kary naruszającą zasady sprawiedliwego wyroku, a wynikającą z nieuwzględnienia przy wymiarze okoliczności łagodzących i w konsekwencji orzeczenie kary 12 lat pozbawienia wolności podczas gdy prawidłowa analiza okoliczności sprawy, w tym ewentualnie wzburzenie oskarżonego wynikające z pobicia przez pokrzywdzonego A. G., jak również dobrowolne odstąpienie przez oskarżonego od dalszego ataku na pokrzywdzonego powinny prowadzić do orzeczenia kary łagodniejszej

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Przed odniesieniem się do poszczególnych zarzutów, w zakresie zarzutów związanych z naruszeniem art. 4, 7 i 410 k.p.k. przypomnieć należy, że zasada swobodnej oceny dowodów, leżąca u podstaw prawidłowego wyrokowania, nie może prowadzić do dowolności ocen i takiego wyboru dowodów, którego prawidłowości nie dałoby się skontrolować w trybie odwoławczym (wyrok SN z 5.09.1974 r., II KR 114/74, OSNKW 1975 /2, poz. 28). Zarzut naruszenia art. 7 k.p.k. wymaga jednak wykazania wad w ocenie konkretnych dowodów dokonanej przez sąd orzekający, prowadzących do wniosku, iż ocena ta przekracza granice swobodnej (wyrok SN z 20.04.2004 r. – V KK 332/03, Prok. i Pr.-wkł. (...)–8, poz. 6; wyrok SA w Poznaniu z 26.11.2012 r., II AKa 149/12, LEX nr 1264421; wyrok SA w Warszawie z 12.10.2012 r., II AKa 272/12, LEX nr 1238289). Konieczne jest wykazanie konkretnych błędów w sposobie dochodzenia do określonych ocen, przemawiających w zasadniczy sposób przeciwko dokonanemu rozstrzygnięciu (wyrok SA w Warszawie z 12.09.2012 r., II AKa 228/12, LEX nr 1238267). W rachubę może wchodzić np. pominięcie istotnych środków dowodowych, niedostrzeżenie ważnych rozbieżności, uchylenia się od oceny wewnętrznych czy wzajemnych sprzeczności (wyrok SA we Wrocławiu z 19.04.2012 r., II AKa 85/12, LEX nr 1162856). Przekonanie sędziowskie, stanowiące podstawę każdego orzeczenia, wtedy tylko nie zasługuje zatem na respektowanie, gdy zostanie wykazane, że jest nietrafne (postanowienie SA w Krakowie z 12.06.2001 r., II AKz 225/01 KZS 2001 /6, poz. 34).Uwiarygodnienie zarzutu dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów wymaga zatem wykazania w oparciu o fakty i ich pogłębioną logiczną analizę, że rzeczywiście sąd pominął dowody istotne dla rozstrzygnięcia o sprawstwie i winie, że włączył do podstawy ustaleń dowody nieujawnione, że uchybił regułom prawidłowego logicznego rozumowania lub że uchybił wskazaniom wiedzy lub życiowego doświadczenia (postanowienie SN z 18.02.2015 r., II KK 8/15, LEX nr 1654741). Nie może osiągnąć skutku środek odwoławczy, który tego nie czyni, a jedynie przedstawia polemiczne wersje zdarzeń czy rozumowanie odmienne, oparte na innym systemie wartości (postanowienie SA w Krakowie z 27.06.2000 r., II AKz 208/00, KZS 2000 /7–8, poz. 46). O przekroczeniu zasady swobodnej oceny dowodów można mówić wtedy, gdy ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego zawiera oczywiste błędy natury faktycznej (np. niedostrzeżenie istotnych dowodów czy okoliczności) bądź logicznej (niezrozumienie implikacji wynikających z treści dowodów) (postanowienie SN z 25.02.2014 r., IV KK 31/14, LEX nr 1441277). Co oczywiste, nie stanowi naruszenia przepisów art. 7 i 410 dokonanie oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w sposób odmienny od oczekiwań stron procesowych (postanowienie SN z 19.02.2014 r., II KK 17/14, Prok. i Pr.-wkł. (...), poz. 1). Reasumując ,przekonanie sądu o wiarygodności jednych i niewiarygodności innych dowodów pozostaje pod ochroną art. 7 k.p.k. wtedy, gdy jest poprzedzone ujawnieniem na rozprawie głównej całokształtu istotnych okoliczności sprawy (art. 410 k.p.k.) w sposób podyktowany obowiązkiem dociekania prawdy (art. 2 § 2 k.p.k.) i stanowi wyraz rozważenia (art. 7 k.p.k., art. 4 k.p.k.), zgodnie z regułami poprawnego rozumowania, doświadczeniem życiowym i wskazaniami wiedzy, wszystkich ważkich okoliczności przemawiających na korzyść i niekorzyść oskarżonego (por. np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16.12.1974 r., Rw 618/74, OSNKW 1975 r., z. 3-4, poz. 47).Z kolei wyrażona w art. 5 § 2 zasada nakazu tłumaczenia wątpliwości na korzyść oskarżonego nie oznacza, że wszystkie wyłaniające się w toku postępowania zastrzeżenia faktograficzne należy a priori poczytywać na korzyść oskarżonego – chyba że i w wyniku zastosowania logicznej interpretacji innych dowodów oraz metod empirycznych i tak owych wątpliwości usunąć się nie da (wyrok SA w Łodzi z 30.12.1998 r., II AKa 241/98, Biul. PA w Ł. (...), s. 11). Zatem reguła ta ma zastosowanie dopiero wówczas, gdy zostały wyczerpane wszystkie możliwości poznawcze w postępowaniu, a mimo to nie udało się usunąć zaistniałych wątpliwości (wyrok SN z 31.08.1979 r., IV KR 173/79, OSNPG 1980 /2, poz. 24; postanowienie SN z 16.06.2005 r., II KK 257/05, OSNKW 2005 /9, poz. 86; wyrok SA w Lublinie z 29.05.2002 r., II AKa 66/02, P.. Orz. PA w L. (...), s. 27; wyrok SN z 10.02.2011 r., V KK 281/10, OSNKW 2011 /2, poz. 20; postanowienie SN z 13.12.2013 r., III KK 312/13, Prok. i Pr.-wkł. (...), poz. 9).Dodatkowo , w przepisie tym jest mowa o rozstrzyganiu wątpliwości, co stanowi domenę organu procesowego, tym samym nakaz wynikający z art. 5 § 2 odnosi się jedynie do wątpliwości, jakie powziął organ procesowy. Strony i ich pełnomocnicy mogą wprawdzie podnosić wątpliwości co do okoliczności sprawy, lecz skorzystanie z art. 5 § 2 stanowi wyłączną kompetencję organu procesowego. Stąd też dla oceny, czy nie został naruszony zakaz tłumaczenia wątpliwości na niekorzyść oskarżonego, nie jest istotne zgłaszanie przez stronę coraz to innych wątpliwości, ale to jedynie, czy orzekający sąd rzeczywiście je powziął na tle realiów konkretnej sprawy i mimo to rozstrzygnął je na niekorzyść skazanego, względnie czy takie wątpliwości powinien był powziąć (zob. wyrok SA w Krakowie z 14.10.2004 r., II AKa 149/04, Prok. i Pr.-wkł. (...), poz. 18; postanowienie SN z 16.06.2005 r., II KK 476/04, Biul. PK 2005 /2, poz. 1.02.6; wyrok SN z 20.04.2004 r., V KK 332/03, Prok. i Pr.-wkł. (...)–8, poz. 6; postanowienie SN z 22.12.2010 r., II KK 308/10, Prok. i Pr.-wkł. (...), poz. 10; postanowienie SN z 14.06.2013 r., II KK 133/13, Prok. i Pr.-wkł. (...), poz. 5; wyrok SN z 9.05.2002 r., V KK 21/02, Prok. i Pr.-wkł. (...), poz. 13; wyrok SN z 6.05.2014 r., V KK 358/13, Prok. i Pr.-wkł. (...), poz. 5).

Oceniając podniesione zarzuty naruszenia przepisów postępowania, oceniając te zarzuty miano na uwadze co następuje:

− skuteczne postawienie zarzutu naruszenia art. 7 k.p.k., jw. wskazano, nie może sprowadzać się do zanegowania oceny wiarygodności lub też jej braku co do danego dowodu, wyrażonej przez Sąd I instancji, np. poprzez przedstawienie alternatywnych ustaleń faktycznych w oparciu o dowód którego wiarygodność apelujący ocenia inaczej niż Sąd I instancji. Skuteczne zakwestionowanie oceny dowodów na płaszczyźnie art. 7 k.p.k. wymaga zatem wykazania wadliwości rozumowania Sądu przy ocenie danego dowodu na płaszczyźnie logiki, doświadczenia życiowego, treści dowodu jako takiego, jego wewnętrznej i zewnętrznej spójności, relacji z innymi dowodami prawidłowo ocenionymi jako wiarygodne. W tym zakresie ocena podstawowego dowodu jakim są zeznania pokrzywdzonego mieści się zdaniem Sądu Apelacyjnego w ramach wyznaczonych treścią art. 7 k.p.k. a tym samym nie ma charakteru ocen dowolnych czy sprzecznie z zasadami logiki i logiki lub doświadczenia życiowego. Treść uzasadnienia zaskarżonego wyroku wskazuje przy tym iż Sąd I instancji miał w polu widzenia oceniając zarówno zeznania pokrzywdzonego jak też A. G. wyniki badania na zawartość alkoholu , które istotnie szczególnie co do A. G. wskazują na głęboki stan nietrzeźwości, rzutujących na możliwość postrzegania i odtwarzania rzeczywistości. W odniesieniu do tego ostatniego świadka stan ten bez wątpienia wpłynął skoro świadek konsekwentnie odwołuje się do w istocie całkowitej niepamięci przebiegu zdarzeń po opuszczeniu przez nią pomieszczenia kuchennego, a która to niepamięć nie jest podnoszona pozornie, instrumentalnie ,a może być konsekwencją rzeczywiście ponadprzeciętnie głębokiego o stanu nietrzeźwości. W tym kontekście zaakcentować należy że dla odtworzenia przebiegu samego zdarzenia zeznania A. G. miały nie pierwszorzędne znaczenie w tym kontekście ,iż dokonując ustaleń w zakresie zachowania oskarżonego Sąd 1 instancji nie oparł się bo też z uwagi na twierdzenia o niepamięci świadka nie mógł się oprzeć na jej relacjach. Zeznania tego świadka stanowiły podstawę do przyjęcia niewiarygodności wyjaśnień oskarżonego co do osoby mającej spowodować obrażenia u pokrzywdzonego, dodatkowo w zakresie oceny wyjaśnień oskarżonego, krytycznej ale zasadnej, miano na uwadze zasady doświadczenia życiowego sprzeciwiające się uznaniu za zasadne twierdzeń iż pokrzywdzony polecił oskarżonemu wyjść z mieszkania po tym jak został zaatakowany jakoby przez A. G. skoro po pierwsze wątpliwym byłyby podstawy do przyjęcia, iż oskarżony miałby zostać pomówiony o takie zachowanie, po wtóre aby przy takim przebiegu zdarzenia doszło do zawiadomienia policji, tym bardziej kiedy uwzględnić okoliczności o których mówi sam pokrzywdzony ,iż przy ataku ze strony oskarżonego on sam z siebie nie zamierzał zawiadomić organów ścigania. W tym kontekście podnieść należy także okoliczność, niemającą sama w sobie decydującego znaczenia ale jednak zdaniem Sądu Apelacyjnego relewantną nie tylko dla oceny wiarygodności wyjaśnień oskarżonego ale także oceny zasadności ustaleń Sądu 1 instancji co do przypisania oskarżonemu przedmiotowych zachowań związanych zaatakowaniem pokrzywdzonego. Nie może bowiem budzić wątpliwości to, iż do zatrzymania oskarżonego doszło blisko 2 miesiące po zdarzeniu w sytuacji w której tożsamość sprawcy było od początku znana organom ścigania, wielokrotnie podejmowano próby zatrzymania oskarżonego w jego miejscu stałego zamieszkania (po opuszczeniu zakładu karnego miał on wyremontować i doposażyć zajmowany lokal, gdzie mieszkał samotnie − k. 128), przy próbie zatrzymania (na terenie leśnym) podejmując próbę ucieczki (k. 80). Zasadnym jest ocena ,iż tego rodzaju zachowania oskarżonego wskazują na zamierzone ukrywanie się, w sytuacji w której zgodnie z jego wyjaśnieniami nie miałby żadnych ku temu podstaw, przeciwnie mógłby być kontaktem z policją dla wyjaśnienia ewentualnego pomówienia , natomiast tego rodzaju zachowanie i to o charakterze długotrwałym znajduje swoje logiczne uzasadnienie w świadomości oskarżonego swojego zachowania wobec pokrzywdzonego i związanych z tym prawnokarnych konsekwencji, tym bardziej w kontekście wielokrotnej uprzedniej karalności. Trafnie Sąd I instancji wskazał iż zeznania pokrzywdzonego korespondują z zeznaniami funkcjonariusza policji D. P., brata pokrzywdzonego K. G. , jak też sąsiadki M. N.. W zakresie tego ostatniego dowodu, rozumiejąc rolę obrońcy w postępowaniu karnym, Sąd Apelacyjny wskazuje na potrzebę dokonywania oceny wartości dowodowej tego świadka nie poprzez odwołanie się do fragmentu wypowiedzi, który w takim wycinku istotnie mógłby by być traktowany jako podważający trafność ustaleń Sądu 1 instancji co do wiarygodności zeznań pokrzywdzonego. Rzecz w tym ,że świadek ten relacjonując wypowiedzi mające pochodzić od pokrzywdzonego w jej obecności wskazała także na inną wypowiedź pokrzywdzonego „R. G. (2) wyszedł z mieszkania zakrwawiony na szyi mówiąc, że D. go pociął, po czym wrócił do mieszkania” (k.38) by w postępowaniu sądowym (k. 224 - 225 ) zeznać „zapytałam co się stało, on odpowiedział że pociął go D.... Był zakrwawiony zapytałam co się stało i mówił że D. pociął, nie mówił, że sam się pociął.” nie podtrzymując w tym zakresie zeznań z postępowania przygotowawczego.

Nie doszło do naruszenia art. 410 k.p.k. jak też art. 4 k.p.k., albowiem Sąd I instancji miał w polu widzenia wszystkie dowody, w tym także wyjaśnienia oskarżonego, przekonująco przedstawił powody dla których odmówił im wiary w zasadniczej części ,a ocena ta mieści się w granicach wyznaczonych treścią art. 7 k.p.k. W tej sytuacji skoro zasadnie odmówiono wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonego w tej część w której kwestionuje on swoje sprawstwo ,nadto nie istnieją chociażby pośrednie dowody pozwalające potwierdzić wersję oskarżonego o spowodowaniu obrażeń pokrzywdzonego przez inną osobę, zaś zeznania pokrzywdzonego oceniania łącznie ze wskazanymi dowodami stanowią wystarczającą podstawę do dokonania stanowczych ustaleń co do okoliczności przebiegu zdarzenia to jest spowodowania obrażeń u pokrzywdzonego ,to nie powstała sytuacja której dotyczy prawidłowo interpretowany art. 5 § 2 k.p.k. to jest nie tylko Sąd I instancji nie powziął wątpliwości co do relewantnych okoliczności i następnie rozstrzygnął ją na niekorzyść oskarżonego (co w praktyce orzeczniczej jest w istocie niespotykane), ale także nie zaistniała sytuacja w której mimo dokonania oceny wszystkich dowodów zgodnie z treścią art. 7 k.p.k. co do istotnych okoliczności istnieją obiektywne wątpliwości których nie da się usunąć a której to sytuacji Sąd I instancji miałby nie dostrzec, w konsekwencji nie doszło do zarzuconego naruszenia art. 5 § 2 k.p.k.

Jedynie na marginesie, obok podniesionej już okoliczności związanej z zachowaniem oskarżonego po przedmiotowym zdarzeniu wskazać należy z jednej strony na wnioski wynikające z opinii biegłych psychiatrów i psychologa (k. 242 - 256) związane z cechami osobowości, a więc łatwość reagowania agresją, zwłaszcza w sytuacjach subiektywnie trudnych, niezgodnych z własnymi oczekiwaniami, konfliktowych, której to cechy kontrolę osłabia spożywanie alkoholu sprzyjające wyzwalaniu agresji, jak też dane o karalności z których wynika nie tylko wielokrotna karalność jako taka ,ale także wielokrotna karalność za przestępstwa popełnione z użyciem przemocy, a co koresponduje z wnioskami biegłych, jak też okolicznościami przypisanego oskarżonemu zachowania.

W zakresie kwalifikacji prawnej.

Za niezasadne uznać należało 2 zarzuty naruszenia prawa materialnego to jest art. 13 § 1 k.k. związku z art. 148 § 1 k.k. polegające na ich zastosowaniu oraz art. 15 k.k. mającego polegać na niezastosowaniu poprzez wadliwe nieprzyjęcie aby w zakresie usiłowania dokonania przestępstwa zabójstwa oskarżony dobrowolnie odstąpił od jego dokonania w rozumieniu art. 15 § 1 k.k. W tym kontekście przypomnieć należy ,iż warunkiem podstawowym uznania zachowania sprawcy za przejaw czynnego żalu jest dobrowolność., o której można mówić wtedy, gdy sprawca, mając możliwość dokonania czynu zabronionego, której to możliwości jest świadom, z własnej nieprzymuszonej woli rezygnuje z tego. Pobudki rezygnacji z dokonania przestępstwa są w tym przypadku obojętne, a tym samym nie muszą to być pobudki zasługujące „na pozytywną ocenę moralną, jak wyrzuty sumienia lub uczucie żalu względem pokrzywdzonego. Taką pobudką może być również obawa przed odpowiedzialnością karną lub wykryciem przestępstwa” (tak trafnie SA we W. w wyroku z 22.05.2013 r., II AKa 151/13, LEX nr 1331172). Nie traci cech dobrowolności zachowanie sprawcy podjęte pod wpływem próśb lub perswazji innej osoby, jeśli sprawca sam zdecydował o zaprzestaniu kontynuacji czynu lub o przeciwdziałaniu nastąpieniu szkodliwego skutku. Trafne są więc stanowiska tych sądów, które przyjmują, że „O dobrowolności określonej w art. 15 § 1 k.k. można mówić zarówno wówczas, gdy sprawca odstąpi od dokonania przestępstwa z własnej woli, jak i wtedy, gdy taki impuls będą stanowiły bodźce zewnętrzne, na przykład wynikające z zachowania innych osób, o ile te zachowania nie stanowiły przeszkody uniemożliwiającej sprawcy dokonanie przestępstwa bądź nie wywołały u niego przekonania o niemożności jego dokonania” (tak SA w Białymstoku w wyroku z 10.05.2018 r., II AKa 48/18, LEX nr 2531895, oraz SA w G. w wyroku z 10.05.2017 r., II AKa 92/17, (...), s. 200–216). Jednocześnie „dobrowolność odstąpienia ma miejsce wówczas, gdy pomimo istnienia i uświadamiania sobie przez sprawcę możliwości osiągnięcia zamierzonego celu przestępczego, przerwał on swoje działanie z własnej woli, a więc dlatego, że sam chciał je przerwać, a nie dlatego, że osiągnięciu celu sprzeciwiały się przyczyny od niego niezależne” (wyrok SA w Lublinie z 13.12.2012 r., II AKa 286/12, LEX nr 1240023), „Dobrowolne odstąpienie od popełnienia czynu zabronionego w ujęciu art. 15 § 1 k.k. nie zachodzi [podkr.aut.], gdy sprawca odstąpił na skutek okoliczności zewnętrznych, które wpłynęły na jego wolę i wywołały przekonanie o niemożliwości realizacji jego zamiaru” (tak trafnie SN: w postanowieniu z 15.02.2017 r., V KK 415/16, LEX nr 2254813, i w postanowieniu z 27.09.2013 r., II KK 223/13, LEX nr 1388594, oraz SA w L. w wyroku z 2.02.2012 r., II AKa 273/11, KZS 2012/9, poz. 51). „Powodem odstąpienia nie może być zatem np. zbliżający się patrol policji, głośne wzywanie pomocy przez pokrzywdzonego, które zwraca uwagę otoczenia, czy aktywna obrona fizyczna zaatakowanej osoby, czy jej opór” (tak trafnie SA w W. w wyroku z 4.10.2017 r., II AKa 193/17, LEX nr 2376949). Obrońca uzasadniając oba zarzuty, których istota jest tożsama, odwołuje się do fragmentu zeznań pokrzywdzonego z postępowania przygotowawczego w których istotnie jest fragment o treści „... I prosiłem go słowami:” G. przestań dlaczego to robisz „. On nic więcej nie powiedział. Nagle przestał odłożył nóż, ale nie wiem w którym miejscu go odłożył, wyciągnął papierosa, zapalił go. Ja nie wiem skąd on tego papierosa wyciągnął. Po zapaleniu go nie patrząc na mnie wyszedł z mieszkania” (k. 24 ). Zdaniem Sąd Apelacyjnego twierdzenie o dobrowolności odstąpienia od dokonania przestępstwa z art. 148 § 1 k.k. mogłoby być in concreto uznane za zasadne gdyby zebrany materiał dowodowy w tym zakresie wyczerpywał się w akcentowanym przez obrońcę fragmencie zeznań pokrzywdzonego. Rzecz w tym że tak nie jest ,przeciwne zaś akcentowaną wypowiedź należy odczytywać w kontekście pozostałych zeznań pokrzywdzonego opisujących okoliczności relewantne w tym zakresie. Okolicznością niekwestionowaną jest ,iż mimo kilku ciosów zadanych przez oskarżonego ,w tym jednego w szyję pokrzywdzony zachował do końca zdarzenia możliwości obrony w znaczeniu uchylania się od kolejnych ciosów czy też zasłaniania, z której to możliwości przez całe zdarzenie korzystał na co wskazują zeznania pokrzywdzonego „ja próbowałem się zasłaniać aby nie uderzył mnie w brzuch” (k. 24 − która to wypowiedź bezpośrednio poprzedza wyżej wymieniona stwierdzenia o proszeniu oskarżonego przez pokrzywdzonego), „broniłem się żeby nie zginąć... on się podniósł, ja też, bo się chciałem bronić... po prostu się broniłem... machałem rękami żeby mi nie zrobił krzywdę całkowitej, żeby mnie nie zabił... kuchnia jest malutka i nie ma gdzie uciec. To się działu tak szybko, żyje jedynie broniłem się, nie uciekałem” (k. 222 - 223 ) . Uwzględnienia zeznań pokrzywdzonego w tym zakresie uprawniało Sąd I instancji do ustalenia ,iż zaprzestanie przez oskarżonego zadawania kolejnych ciosów nożem, odłożenie noża i wyjście z mieszkania nie jest wynikiem dobrowolnego odstąpienia od dokonania w znaczeniu wyżej sprecyzowany , a więc sytuacją gdy oskarżony przy świadomości możności tego dokonania z własnej woli rezygnuje lecz uświadomionej przez oskarżonego obrony pokrzywdzonego, który mimo nagłości ataku, użytego narzędzia w postaci noża i doznanych obrażeń zachował możliwości kontynuacji w zestawieniu zestawieniu z realnością pojawienia się innych osób, w szczególności A. G., innymi słowy sytuacja gdy oskarżony zaprzestał kontynuacji działania wobec uznania iż osiągnięcie zamierzonego celu jest tego powodu niemożliwe.

Nie doszło do naruszenia prawa materialnego poprzez przyjęcie ,że zachowanie oskarżonego wyczerpało znamiona przestępstwa z art. 13 §1 k.k. w zw. z art. 148 §1 k.k. Ustalenie w sposób nie budzący wątpliwości określonej postaci zamiaru – tu zabójstwa w zamiarze bezpośrednim, w sytuacji gdy sprawca – a praktyka orzecznicza dowodzi iż dzieje się tak w większości spraw dotyczących zarzutu spowodowania lub usiłowania spowodowania śmierci człowiek na płaszczyźnie kwalifikacji z art. 148 k.k. – przeczy temu zamiarowi wymaga całościowej, możliwie precyzyjnej w realiach dowodowych danego postępowania , analizy okoliczności uchwytnych „z zewnątrz„ a więc oprócz sposobu działania, rodzaju użytego narzędzia i siły ciosu uwzględnione także motywacja i pobudki sprawcy, stosunki pomiędzy sprawcą a pokrzywdzonym, tło zajścia, dotychczasowy tryb życia sprawcy oraz wszelkie inne przesłanki wskazujące na to, że sprawca, chcąc spowodować uszkodzenie ciała, swoją zgodą, stanowiącą realny proces psychiczny, obejmował skutek w postaci śmierci ofiary. Ustalenie istnienia zamiaru zabicia człowieka odróżnia przestępstwo z art. 148 k.k. od nieumyślnego spowodowania śmierci z art. 155 k.k. i spowodowania ciężkiego uszczerbku na zdrowiu ze skutkiem śmiertelnym z art. 156 § 3 k.k., a także oddziela odpowiedzialność za usiłowanie zabójstwa (art. 13 § 1 w zw. z art. 148 § 1 k.k.) od spowodowania ciężkiego uszczerbku na zdrowiu z art. 156 § 1 k.k., cezurę pomiędzy tymi typami przestępstw wyznacza ich strona podmiotowa (por m.in. wyrok SN z 3.9.2002 r., V KKN 401/01, Prok. i Pr. 2003, Nr 1, poz. 6; wyr. SA w Katowicach z 17.9.2009 r., II AKa 232/09, Prok. i Pr. 2009, Nr 4, poz. 28). W orzecznictwie zgodnie przyjmuje się (por. m.in. SA w G. w wyroku z 10.7.2014 r. II AKa 88/14, L.), że ustalenia dotyczące zamiaru zabójstwa "nie mogą opierać się jedynie na odnoszących się do strony wykonawczej faktach analizowanych w oderwaniu od innych istotnych okoliczności sprawy, lecz powinny stanowić pochodną rozważenia przez sąd całokształtu okoliczności zdarzenia przestępnego, w tym stosunku oskarżonego do pokrzywdzonego, właściwości osobistych strony biernej procesu, sposobu życia, pobudek oraz motywów działania oskarżonego, mogących świadczyć o tym, że chciał on dokonać zabójstwa lub też przewidując możliwość jego dokonania na to się godził". In concreto poczynione przez Sąd I instancji ustalenia faktyczne w zakresie zamiaru zabójstwa, i to zamiaru bezpośredniego (jak to precyzuje w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, stąd zasadnym jest przyjęcie o dokonaniu takowego ustalenia w czynie przypisanym, mimo posłużenia się, w ślad za oskarżycielem publicznym, nie w pełni precyzyjnym zwrotem „działając w zamiarze pozbawienia życia”) były prawidłowe, implikujących prawidłowość przyjętej kwalifikacji prawnej, związanej z przyjęciem usiłowania dokonania zabójstwa. Za taką oceną ustaleń i ocen prawnych Sądu I instancji przemawia całościowe uwzględnienie okoliczności w tym zakresie przywołanych przez Sąd I, instancji a więc użycie przez oskarżonego noża w sytuacji w której warunki fizyczne oskarżonego w zestawieniu z cechami pokrzywdzonego były wystarczające, tym bardziej przy uwzględnieniu zaskoczenie pokrzywdzonego, do wywołania skutków o których mowa w art. 157 k.k. jak też 156 k.k. bez użycia żadnego narzędzia. Nie może przy tym budzić wątpliwości świadomość i wolą oskarżonego co do charakteru narzędzia którymi się posługiwał. Po wtóre, wielokrotność ciosów nożem świadcząca zarówno o zakresie zamiaru jak też pewnej determinacji jego osiągnięciu. Po trzecie ,sposób zadawania uderzeń ,jak też ich lokalizacja, która mimo pewnej dynamiki zdarzenia nie uzasadnia przyjęcia, iż doszło do niezamierzonego trafienia pokrzywdzonego w znaczeniu zboczenia kierunku uderzeń na tę część ciała pokrzywdzonego , które są istotne dla procesów życiowych a więc in concreto w szyję z uwagi na przebiegające tam duże naczynia krwionośne .Dodatkowo, choć nie miało to decydującego znaczenia, nie należało pomijać wypowiedzi sformułowanej przez oskarżonego wobec pokrzywdzonego bezpośrednio przed zadaniem ciosów , która w tym kontekście to jest sekwencji wydarzeń i ich bezpośredniego następstwa nie mogła być potraktowana i tylko w kategoriach sposobu komunikowania się i wzajemnego traktowania w określonych środowiskach, a więc sytuacji niestety często jak wynika z zasad doświadczenia życiowego i praktyki orzeczniczej, wulgarnego wysławiania gróźb, wielokrotnego ,a przy tym nie połączonego zamiarem zrealizowania i nie traktowanych jako czyn naganny przez samych adresatów tych wypowiedzi, niejednokrotnie uciekających się do analogicznych wypowiedzi.

Nie doszło do naruszenia prawa materialnego a to art. 64 § 2 k.k. poprzez przyjęcie ,iż przypisanego czynu oskarżony dopuścił się działając w ramach warunkach tej kwalifikowanej postaci powrotu do przestępstwa ,mając na uwadze, iż wyrokiem Sądu Rejonowego w Oleśnicy w sprawie IIK 1110 /17 został skazany za przestępstwo z art. 280 § 1 k.k. związku z 157 §2 k.k. w związku z art. 64 § 1 k.k. (pkt. XII tego wyroku − k. 63 − 64, wyrok sądu odwoławczego k. 298 − 299) popełnionego z użyciem przemocy i skutkującego także spowodowaniem umyślnie obrażeń ciała w zakresie art. 157 § 2 k.k., karę z tego tytułu orzeczoną odbywając w całości do dnia 27 marca 2020 r. ) .W tym kontekście nie zachodzi sytuacja opisana zarzutem obrońcy albowiem przypisany czyn, podobnie jak przypisany w w/w postępowaniu Sądu Rejonowego w Oleśnicy należy do katalogu przestępstw wymienionych w art. 64 §2 k.k., zarówno z uwagi na „ponowność ” popełnienia umyślnego przestępstwa przeciwko życiu lub zdrowiu, jak też użycie przemocy.

In concreto doszło do naruszenia prawa materialnego poprzez przyjęcie ,iż zachowanie oskarżonego w ramach kumulatywnego zbiegu przepisów o którym mowa w art. 11 §2 k.k. wyczerpało w sposób realny a nie pozorny także znamiona przestępstwa z art. 160 §1 k.k., albowiem w przypadku usiłowania lub dokonania któregokolwiek z umyślnych przestępstw skierowanych przeciwko życiu lub zdrowiu wykluczona jest jednoczesna kwalifikacja tych czynów z art. 160 k.k., gdyż zamiar i skutek dalej idący „pochłania” zamiar i skutek o mniejszym stopniu społecznej szkodliwości. Również w przypadku skutkowych czynów nieumyślnych powodujących śmierć człowieka lub uszczerbek na jego zdrowiu, zastosowanie będzie miał wyłącznie przepis penalizujący naruszenie chronionego dobra, a nie przepis art. 160 § 3 k.k. (por. postanowienie SN z 14.12.2005 r., V KK 175/05, OSNwSK 2005/1).

Sąd Apelacyjny poddał także kontroli odwoławczej orzeczoną wobec oskarżonego karę pozbawienia wolności z perspektywy ewentualnej rażącej niewspółmierności przez swą surowość. W orzecznictwie zgodnie wskazuje się, że rażąca niewspółmierność kary, uzasadniająca uwzględnienie zarzutu z art. 438 pkt. 4 k.p.k., występuje wtedy, gdy kara orzeczona nie uwzględnia w należyty sposób stopnia społecznej szkodliwości przypisywanego czynu oraz nie realizuje wystarczająco celu kary, ze szczególnym uwzględnieniem celów zapobiegawczych i wychowawczych. Pojęcie niewspółmierności rażącej oznacza znaczną, wyraźną i oczywistą, a więc niedającą się zaakceptować dysproporcję między karą wymierzoną a karą sprawiedliwą (zasłużoną). Przesłanka rażącej niewspółmierności kary jest spełniona tylko wtedy, gdy na podstawie ustalonych okoliczności sprawy, które powinny mieć decydujące znaczenie dla wymiaru kary, można przyjąć, że występuje wyraźna różnica między karą wymierzoną a karą, która powinna zostać wymierzona w wyniku prawidłowego zastosowania dyrektyw wymiaru kary oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo (por. wyroki SN: z 22.10.2007 r., (...) 75/07, LEX nr 569073; z 26.06.2006 r., (...) 28/06, LEX nr 568924; z 30.06.2009 r., WA 19/09, OSNwSK 2009, poz. 1255; z 11.04.1985 r., V KRN 178/85, OSNKW 1985/7–8, poz. 60). Tak orzeczona kara może wynikiem bądź to nie dostrzeżenia występującej in concreto okoliczności istotnej z punktu widzenia dyrektywy wymiaru kary z art. 53 k.k. i nast., lub też nie nadania im adekwatnej wagi. Oceniając współmierność kary w relacji do dyrektyw i okoliczności wyznaczających jej wymiar, nie wolno zapominać, że art. 53 § 1 k.k. pozostawia wymiar kary sędziowskiemu uznaniu, nakazując, aby mieściła się ona w granicach przewidzianych przez ustawę. Przy ocenie kary przez pryzmat jej rażącej niewspółmierności nie można zatem nie uwzględniać granic, w jakich kara za dane przestępstwo może być orzeczona i w jakich niejako "proporcjach" pozostaje kara orzeczona względem granic pozostawionych sędziowskiemu uznaniu. Oczywiście nie oznacza to, że na przykład kara mieszcząca się "pośrodku" tegoż zagrożenia zawsze będzie karą współmierną, a na zarzut rażącej niewspółmierności będą narażone wyłącznie kary niejako "graniczne". Niemniej jednak stopień wykorzystania sankcji karnej przewidzianej za dane przestępstwo uznać należy za czynnik mający niebagatelne znaczenie przy całościowej ocenie, czy konkretna kara jest niewspółmierna, i to rażąco. W konsekwencji miarą surowości kary polegającej na pozbawieniu wolności, nie może być jedynie ilościowe oznaczenie czasu pozbawienia wolności ale stopień wykorzystania sankcji karnej przewidzianej za dane przestępstwo, także z uwzględnieniem występujących w danym postępowaniu, zwykle niepowtarzalnych w danym układzie, okoliczności uzasadniających konieczność wymierzenia – przy zastosowaniu nadzwyczajnego złagodzenia kary –,przy możliwym zróżnicowaniu zakresu zastosowania tej instytucji - poniżej dolnego progu ustawowego zagrożenia . Dyrektywa prewencji indywidualnej oznacza ,że sankcja (jej rodzaj i wysokość) powinna być tak dobrana, aby zapobiec popełnianiu w przyszłości przestępstw przez oskarżonego , co może zostać osiągnięte poprzez odstraszanie sprawcy od popełniania przestępstw albo jego wychowanie (resocjalizację). Efekt "odstraszający" kary ma zmaterializować się w umyśle sprawcy, ma wytworzyć przeświadczenie o nieopłacalności popełniania przestępstw w przyszłości, przekonanie o tym, że każde przestępstwo jest karane odpowiednio surowo, a ponowne popełnianie podobnych czynów nieuchronnie prowadzi do istotnego podwyższenia wymiaru kary ponad próg dolnego zagrożenia. Wtedy rodzi się uzasadnione prawdopodobieństwo, że sprawca skazany na karę odpowiednio surową powstrzyma się przed ponownym rozmyślnym popełnieniem czynu zabronionego (wyrok SA we Wrocławiu z dnia 14 marca 2007 r., II AKa 58/07, KZS 2007, z. 9, poz. 52). Idea wychowania (resocjalizacji) przez karę zakłada z kolei takie dostosowanie wysokości i rodzaju kary kryminalnej do indywidualnych potrzeb sprawcy, aby przez sankcję został on "wychowany", tj. zrozumiał naganność swojego zachowania i w przyszłości przestrzegał porządku prawnego. W obu przypadkach orzeczona kara ma być adekwatna w tym znaczeniu, że racjonalne w realiach danej sprawy (oskarżonego) oznaczenie progu uprawniającego do wniosku o możności osiągnięcia tych celów wyznacza próg powyżej, którego orzekanie kary jest zbędne , a przez to może ona nabrać cech rażącej niewspółmierności przez swą surowość. Z kolei w zakresie prewencji ogólnej , rozumianej pozytywnie, chodzi tu o kształtowanie właściwych ocen i postaw w społeczeństwie, a w szczególności utwierdzenie ogółu w przekonaniu, że sprawcy przestępstw ponoszą odpowiedzialność za swoje czyny, a wymierzona im kara jest zawsze adekwatna do stopnia zawinienia, stopnia społecznej szkodliwości ich czynu. Tylko taka sprawiedliwa kara może bowiem wywierać pozytywny i kształtujący wpływ na zachowania społeczne, budząc jednocześnie ogólną aprobatę dla obowiązującego systemu prawnego (wyrok SA w Szczecinie z dnia 6 lutego 2014 r., II AKa 1/14, LEX nr 1441560). Istotą prewencji ogólnej nie jest więc wyłącznie wymierzanie surowych kar pozbawienia wolności, lecz kształtowanie w społeczeństwie przekonania o nieuchronności kary, jej dostosowanie do stopnia winy sprawcy i okoliczności podmiotowo-przedmiotowych czynu, a zatem karanie sprawiedliwe i tworzące atmosferę zaufania do obowiązującego systemu prawnego (wyrok SA w Szczecinie z dnia 6 lutego 2014 r., II AKa 1/14, LEX nr 1441560).

Oceniając tej perspektywy orzeczoną karę pozbawienia wolności jako rażącą niewspółmiernie surową w zakresie w jaki przekracza ona 9 lat miano na uwadze co następuje:

Analiza treści uzasadnienia zaskarżonego wyroku w części obejmującej karę (k. 316) prowadzić zdaniem apelującego do wniosków, iż w tej części Sąd I instancji, zakładając iż uzasadnienie odzwierciedla przebieg procesu decyzyjnego w tym zakresie w momencie wyrokowania, na poziomie modelowym to jest dyrektyw sądowego wymiaru kary o których mowa w art. 53 § 12 k.p.k. k.k. miał na uwadze treść tego przepisu natomiast brak było właściwego zindywidualizowania i dostrzeżenia relewantnych okoliczności dla tych dyrektyw, co skutkowało, poprzez niedostrzeżenie okoliczności wpływających na stopień społecznej szkodliwości i winy, orzeczeniem kary rażąco niewspółmiernie surowej. Po pierwsze ,zabrakło właściwego dostrzeżenia iż zachowanie oskarżonego zakończyło się w fazie usiłowania dokonania przestępstwa z art. 148 § 1 k.k. a więc nie doszło do zaistnienia tego najdalej idącego a przy tym nieodwracalnego skutku, tym samym na płaszczyźnie stopnia społecznej szkodliwości czynu zachowanie takie co do zasady cechuje się mniejszym stopniem społecznej szkodliwości w stosunku do zachowania skutek ten wywołującego. Po wtóre, choć okoliczności tej Sąd I instancji nie wymienił przy rozważaniach poświęconych orzeczonej karze, lecz kwalifikacji prawnej − „rozpoczął atak na pokrzywdzonego bez żadnego powodu” (k. 315 v) to uprawnionym jest wnioskowanie iż to − wadliwie zdaniem Sądu Apelacyjnego − ustalenie (ocenę) miał na uwadze wymierzając kwestionowaną karę. Taka ocena Sądu Apelacyjnego wiąże się z faktem, iż jak trafnie ustalił Sąd I instancji pokrzywdzony stosował wobec A. G. przemoc fizyczną, także krytycznego dnia poprzez uderzenie w twarz ,które pozostawiło dostrzegalne dla osoby postronnej obrażenia na jej twarzy, wiedza o takim zachowaniu pokrzywdzonego wobec A. G. była także dostępna oskarżonemu. Biorąc pod uwagę przebieg zdarzenia to jest nieujawnienie się przed nim ani w jego trakcie żadnej okoliczności która mogłaby skłonić oskarżonego, nawet przy dostrzeżeniu cech jego osobowości, opisywanych przez biegłych psychiatrów, i spożytego alkoholu, do przypisanego mu zachowania przyjąć należało iż zachowanie to jest rezultatem swoistej chęci „odpłacania” pokrzywdzonemu przez oskarżonego za wcześniejsze zachowania pokrzywdzonego wobec A. G.. Za takim wnioskiem przemawia także dostrzeżenie treści zeznań pokrzywdzonego z postępowania sądowego (k. 222) który zeznał m.in. „siedzieliśmy koło siebie on powiedział, że mi poderżnie gardło za nią, za to A.. Ja nie wiem dlaczego tak powiedział. Jak później rozmawiałem z A., temu mówiła że G. kiedyś chciał zdobyć”. W kontekście kary, wadliwa ocena iż zachowanie miało miejsce bez jakiegokolwiek powodu, a więc zaistnienia jakiejkolwiek okoliczności która w najmniejszym nawet stopniu usprawiedliwiałaby określone zachowanie, bez wątpienia wpłynęło na wadliwą ocenę stopnia winy oskarżonego, to jest zakresie sytuacji motywacyjnej w jakiej się znalazł. Fakt bezprawnych działań pokrzywdzonego wobec A. G., wielokrotnych, odpowiadających znamionom określonych typów czynów zabronionych, in concreto nie znosi bezprawności działania oskarżonego ,natomiast winien być wzięty pod uwagę zakresie stopnia winy , dodatkowo uwzględniając, iż podjęcie przez oskarżonego przypisanych mu zachowań nastąpiło w sposób nagły, nieplanowanych wcześniej, pod wpływem chwili, a tym samym także z tej perspektywy zachowanie to cechuje się mniejszym stopniem karygodności od sytuacji podjęcia zachowania zaplanowanego. Po trzecie wreszcie, na płaszczyźnie stopnia spocznie szkodliwości czynów nie uwzględniono we właściwym stopniu odbioru przypisanego czynu przez samego pokrzywdzonego na płaszczyźnie jego dolegliwości kiedy uwzględnić iż to sam pokrzywdzony mimo zaleceń lekarskich odmówił hospitalizacji wypisując się ze szpitala niezwłocznie po przeprowadzonym zabiegu sytuacji gdy nie istniały żadne okoliczności pozwalające przyjąć iż pokrzywdzony do takiego zachowania jest niejako „zmuszony” a więc np. konieczność sprawowania opieki nad członkami rodziny, wykonywania pracy itp., uprawnionym jest wniosek wręcz przeciwny to jest chęci jak najszybszego powrotu do domu i dotychczasowego sposobu życia, tym bardziej że treść powtórnego przesłuchania pokrzywdzonego w postępowaniu przygotowawczym pozwala na wniosek, że prowadzenie postępowania w kontekście w nim udziału odbiera on jako swoistą dolegliwość. Po wtóre, wypowiedzi pokrzywdzonego w trakcie przesłuchania w postępowaniu sądowym (k. 222 zamki nawias) „ja lubię oskarżonego, nie wiem co mu odbiło”, pozwalają przyjąć iż nie żywi on głębokiej urazy do oskarżonego, jego stosunek do niego bliższy jest stanowi odpowiadającemu pojednaniu się i woli utrzymywania relacji niż przeciwnej co do istoty.

Uwzględnienie łącznie wyżej wymienionych okoliczności doprowadziła Sąd Apelacyjny do oceny jako rażąco niewspółmiernie surowej orzeczonej kary 12 lat pozbawienia wolności i orzeczenia i obniżenia tejże kary do 9 lat. Brak było podstaw do dalszego łagodzenia kary, w szczególności w sposób oczekiwany w apelacji to jest w granicach minimum ustawowego zagrożenia (8 lat i 1 miesiąc) mając na uwadze istotne okoliczności obciążająco, przede wszystkim wielokrotną uprzednią karalność, wyrażającą się w kwalifikowanej postaci to jest działania warunkach powrotu do przestępstwa o których mowa w art. 64 § 2 przez dopuszczenia się przypisanego przestępstwa zaledwie kilka miesięcy po odbyciu kary pozbawienia wolności, negatywną opinię z miejsca zamieszkania, wreszcie działanie pod wpływem alkoholu, przy pełnej świadomości oskarżonego negatywnego wpływu tegoż na jego zachowanie.

Orzeczenie na podstawie art. 62 k.k. terapeutycznego systemu wykonywania orzeczonej kary pozbawienia wolności wynika z nie kwestionowanej okoliczności, iż oskarżony jest osobą uzależnioną od alkoholu, z drugiej zaś iż nadużywanie alkoholu jest istotną okolicznością wpływającą na popełnianie przez oskarżonego przestępstw.

Wniosek

Apelacja obrońcy formułuje alternatywnie wnioski o :

− uniewinnieniu oskarżonego od zarzuconego mu czynu ,

− zmianę kwalifikacji prawnej czynu zarzuconego oskarżonemu poprzez wyeliminowanie art. 13 § 1 k.k. związku z art. 148 § 1 k.k. związku z art. 64 § 2 k.k. i na tej podstawie wymierzenie oskarżonemu kary pozbawienia wolności w dolnych granicach orzekania,
ewentualnie
- w razie konieczności przeprowadzenia postępowania dowodowego uchylenie zaskarżonego wyroku przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji,

ewentualnie, niezależnie od przyjętej kwalifikacji prawnej,

- o wymierzenie oskarżonemu kary pozbawienia wolności w dolnych granicach orzekania.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Niezasadność podniesionych zarzutów zarówno na płaszczyźnie naruszenie przepisów postępowania i powiązanych z nimi ustaleniach faktycznych, jak też kwalifikacji prawnej w zakresie nie przyjęcia dobrowolnego odstąpienia do dokonania przestępstwa z art. 148 §1 k.k., przyjęcia ustalenia o działaniu z zamiarem zabójstwa (w kontekście kwalifikacji prawnej) oraz działania w warunkach powrotu do przestępstw o których mowa w art. 64 §2 k.k. skutkowało nie uwzględnieniem wniosków w tym zakresie, przy jednoczesnej zmianie kwalifikacji prawnej (w ramach kontroli odwoławczej której granice wyznacza treść art. 447 §1 k.k.), poprzez pominięcie w kwalifikacji prawnej art. 160 §1 k.k. Częściowo zasadny był zarzut rażącej niewspółmierności kary tj. w części obejmującej wymierzenie oskarżonemu kary pozbawienia wolności surowszej niż 9 lat, niezasadny zaś w zakresie wymierzenia kary surowszej niż minimum ustawowego zagrożenia (8 lat i 1 miesiąc ).

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Nie stwierdzono występowania okoliczności podlegających uwzględnieniu z urzędu określonych w art. 439 k.p.k., art. 440 k.p.k., art. 455 k.p.k.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

Utrzymano zaskarżony wyrok w mocy co do oskarżonego G. D. w zakresie przypisania mu popełnienia przestępstwa z art. 13 §1 k.k. w zw. z art. 148 §1 k.k. w zw. z art. 157 §1 k.k. w zw. z art. 11 §2 k.k. w zw. z art. 64 §2 k.k.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

O powodach utrzymania w tym zakresie wyroku w mocy mowa była we wcześniejszej części uzasadnienia.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

Zmieniono zaskarżony wyrok wobec oskarżonego G. D. poprzez:

- doprecyzowanie, iż przypisany oskarżonemu zamiar obejmuje zamiar bezpośredni pozbawienia życia ;

- pominięcie w kwalifikacji prawnej art. 160 §1 k.k.,

- obniżenie orzeczonej kary pozbawienia wolności do 9 lat, z jednoczesnym orzeczeniem jej wykonywania w systemie terapeutycznym.

Zwięźle o powodach zmiany

Powody zmian omówiono we wcześniejszym fragmencie niniejszego uzasadnienia.

W pozostałym zakresie wyrok utrzymano w mocy wobec niestwierdzenia w toku kontroli odwoławczej:

- istnienia bezwzględnych powodów odwoławczych z art. 439 § 1 k.p.k.,

- tego, że utrzymanie w mocy wyroku skutkowałoby rażącą niesprawiedliwością orzeczenia (art. 440 k.p.k.),

- wadliwości kwalifikacji prawnej (art. 455 k.p.k.),

a także nie stwierdzenia z powodów opisanych wyżej nietrafności podniesionych w apelacji zarzutów.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III.

O wynagrodzeniu obrońcy z urzędu orzeczono mając na uwadze udział obrońców w postępowaniu odwoławczym, przy zakończeniu postępowania na jednym terminie rozprawy, należny podatek od towarów i usług, wniosek obrońców wraz z oświadczeniem iż koszty te nie zostały do tej pory w żadnej części pokryte. Podstawę ku temu dawał przepis art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982r. Prawo o adwokaturze (tekst jednolity: Dz. U. z 2019r., poz. 1513, z późniejszymi zmianami). Wysokość wynagrodzenia adwokackiego ustalono w oparciu o § 17 ust. 2 pkt 5, a także § 4 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (tekst jednolity: Dz. U. z 2019 r. poz. 18).

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

IV .

W oparciu o przepisy art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k. zwolniono oskarżonego od ponoszenia kosztów postępowania odwoławczego, obciążając Skarb Państwa wydatkami postępowania odwoławczego. W tym zakresie wzięto pod uwagę stan osobisty i rodzinny oskarżonego, sytuację majątkową i możliwości zarobkowe, które to możliwości zarobkowe zasadniczo ogranicza fakt orzeczenia kary pobawienia wolności bez warunkowego zawieszenia wykonania o charakterze długoterminowym, kilkukrotnie przekraczającym okres przedawnienia kosztów sądowych.

7.  PODPIS

SSA Agata Regulska SSA Piotr Kaczmarek SSA Robert Zdych

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Anna Turek
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny we Wrocławiu
Osoba, która wytworzyła informację:  Piotr Kaczmarek,  Agata Regulska ,  Robert Zdych
Data wytworzenia informacji: