Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 stycznia 2025 r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący SSA Piotr Kaczmarek

Sędziowie: SA Janusz Godzwon

SA Artur Tomaszewski (spr.)

Protokolant: Magdalena Szymczak

przy udziale prokuratora (...) Prokuratury (...)w K. Romana Pietrzaka

po rozpoznaniu w dniu 28 stycznia 2025 r.

sprawy W. Z. (1)

oskarżonego o czyn z art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 § 1 k.k. i w zw. z art. 65 § 1 k.k.

na skutek apelacji wniesionych przez oskarżonego i prokuratora

od wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu

z dnia 30 marca 2021 r. sygn. akt III K 237/20

I.  stosując stan w prawny w brzmieniu ustawy obowiązującym do dnia 23 czerwca 2020 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. uchyla zaskarżony wyrok w stosunku do oskarżonego W. Z. (1) w zakresie rozstrzygnięć z pkt V, VI i VII części dyspozytywnej i w miejsce czynu opisanego w pkt III części wstępnej:

a)  na podstawie art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k. i art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. umarza postępowanie wobec W. Z. (1) o ciąg przestępstw z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 91 § 1 k.k. polegających na tym, że we W., wbrew przepisom ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, nabył i posiadał środki odurzające w postaci heroiny w ilości każdorazowo nie mniejszej niż 5 gram i nie większej niż 15 gram w następujących okresach czasu:

1.  po 13 lutego 2012r. do końca lutego 2012 r.

2.  w pierwszej połowie marca 2012 r.

3.  w drugiej połowie marca 2012 r.

4.  w pierwszej połowie kwietnia 2012 r.

5.  w drugiej połowie kwietnia 2012 r.

6.  w pierwszej połowie maja 2012 r.

7.  w drugiej połowie maja 2012 r.

8.  w pierwszej połowie czerwca 2012 r.

9.  w drugiej połowie czerwca 2012 r.

10.  w pierwszej połowie lipca 2012 r.

11.  w drugiej połowie lipca 2012 r.

12.  w pierwszej połowie sierpnia 2012 r.

13.  od drugiej połowy sierpnia 2012 r. do dnia 4 września 2012 r.,

b)  na podstawie art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k. i art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. umarza postępowanie wobec W. Z. (1) o ciąg przestępstw z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 91 § 1 k.k. polegających na tym, że we W., wbrew przepisom ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, nabył i posiadał środki odurzające w postaci heroiny w ilości każdorazowo nie mniejszej niż 5 gram i nie większej niż 15 gram w następujących okresach czasu:

1.  od 29 sierpnia 2013 r. do połowy września 2013 r.

2.  w drugiej połowie września 2013 r.

3.  w pierwszej połowie października 2013 r.

4.  w drugiej połowie października 2013 r.

5.  w pierwszej połowie listopada 2013 r.

6.  w drugiej połowie listopada 2013 r.

7.  w pierwszej połowie grudnia 2013 r.

8.  w drugiej połowie grudnia 2013 r.

9.  w pierwszej połowie stycznia 2014 r.

10.  w drugiej połowie stycznia 2014 r.

11.  w pierwszej połowie lutego 2014 r.

12.  w drugiej połowie lutego 2014 r.

13.  w pierwszej połowie marca 2014 r.

14.  w drugiej połowie marca 2014 r.

15.  w pierwszej połowie kwietnia 2014 r.

16.  w drugiej połowie kwietnia 2014 r.

17.  w pierwszej połowie maja 2014 r.

18.  w drugiej połowie maja 2014 r.

19.  w pierwszej połowie czerwca 2014 r.

20.  w drugiej połowie czerwca 2014 r.

21.  w pierwszej połowie lipca 2014 r.

22.  w drugiej połowie lipca 2014 r. do dnia 24 lipca 2014 r.,

c)  uznaje oskarżonego W. Z. (1) za winnego tego, że w okresie od 1 sierpnia 2014 r. do 16 sierpnia 2014 r. we W., wbrew przepisom ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, nabył i posiadał środki odurzające w postaci heroiny w ilości nie mniejszej niż 5 gram i nie większej niż 15 gram, tj. przestępstwa z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, i za to na podstawie art. 62 ust. 1 tejże ustawy wymierza mu karę 2 (dwóch) miesięcy pozbawienia wolności,

d)  uznaje oskarżonego W. Z. (1) za winnego tego, że we W., wbrew przepisom ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, nabył i posiadał środki odurzające w postaci heroiny w ilości każdorazowo nie mniejszej niż 5 gram i nie większej niż 15 gram w następujących okresach czasu:

1.  od 12 marca 2018 r. do 31 marca 2018 r.

2.  od 1 kwietnia 2018 r. do 15 kwietnia 2018 r.

3.  od 16 kwietnia 2018 r. do 24 kwietnia 2018 r.

4.  od 15 czerwca 2018 r. do 30 czerwca 2018 r.

5.  w pierwszej połowie lipca 2018 r.

6.  w drugiej połowie lipca 2018 r.

7.  w pierwszej połowie sierpnia 2018 r.

8.  w drugiej połowie sierpnia 2018 r.

9.  w pierwszej połowie września 2018 r.

10.  w drugiej połowie września 2018 r.

11.  w pierwszej połowie października 2018 r.

12.  w drugiej połowie października 2018 r.

13.  w pierwszej połowie listopada 2018 r.

14.  w drugiej połowie listopada 2018 r.

15.  w pierwszej połowie grudnia 2018 r.

16.  w drugiej połowie grudnia 2018 r.

17.  w pierwszej połowie stycznia 2019 r.

18.  w drugiej połowie stycznia 2019 r.

19.  w pierwszej połowie lutego 2019 r.

to jest ciągu przestępstw z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 91 § 1 k.k., i za to na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 91 § 1 k.k. wymierza mu karę roku pozbawienia wolności;

II.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III.  na podstawie art. 86 § 1 k.k. w zw. z art. 91 § 2 k.k. orzeczone w pkt I lit. c) i d) niniejszego wyroku kary pozbawienia wolności łączy i wymierza oskarżonemu W. Z. (1) karę łączną roku pozbawienia wolności, na poczet której – na podstawie art. 63 § 1 k.k. – zalicza mu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 19 grudnia 2019 r. godz. 12.35 do dnia 17 grudnia 2020 r. godz. 12.35;

IV.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. C. 1771,20 zł, w tym należny podatek od towarów i usług, tytułem wynagrodzenia za obronę z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

V.  koszty procesu w zakresie dotyczącym umorzonego postępowania ponosi Skarb Państwa;

VI.  zwalnia oskarżonego z obowiązku uiszczenia pozostałych kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, w tym od opłaty za obie instancje, poniesionymi wydatkami obciążając Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

W. Z. (1) był oskarżony o to, że:

- w okresie od stycznia 2012 roku do lutego 2019 roku we W. i innych miejscowościach na terenie Polski, miejscowościach, działając wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru i w krótkich odstępach czasu, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wbrew przepisom ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii, w ramach zorganizowanej grupy przestępczej, uczestniczył w obrocie znacznymi ilościami substancji psychotropowych i środków odurzających, w ten sposób, że nabył na określonych wcześniej warunkach od M. P. (1), celem dalszej odsprzedaży innym osobom środki odurzające w postaci heroiny w ilości co najmniej 1 kg o łącznej wartości co najmniej 110.000 zł, przy czym z popełnienia przestępstwa uczynił sobie stale źródło dochodu,

to jest o przestępstwo z art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. 2019.poz.852 tekst jednolity) w zw. z art. 12 § 1 k.k. i w zw. z art. 65 § 1 k.k.

- w okresie od stycznia 2012 roku do lutego 2019 roku we W. i innych miejscowościach na terenie Polski, działając wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami brał udział w zorganizowanej grupie przestępczej zajmującej się obrotem znacznymi ilościami substancji psychotropowych i środków odurzających,

to jest o przest. z art. 258 § 1 kk.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu wyrokiem z dnia 30 marca 2021 r. sygn. akt III K 237/20, orzekł odpowiednio w punktach V, VI, VII i VIII części dyspozytywnej, że:

V.  uznaje oskarżonego W. Z. (1) za winnego popełnienia czynu opisanego w punkcie III części wstępnej wyroku, przyjmując, że w okresie od lutego 2012 roku do lutego 2019 roku, z wyłączeniem okresów od dnia 6 września 2012 roku do dnia 28 sierpnia 2013 roku, od dnia 19 sierpnia 2014 roku do dnia 11 marca 2018 roku oraz od dnia 25 kwietnia 2018 roku do dnia 14 czerwca 2018 roku, we W. i innych miejscowościach na terenie Polski, działając wspólnie i w porozumieniu z inną ustaloną osobą, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru i w krótkich odstępach czasu, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wbrew przepisom ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii, uczestniczył w obrocie znacznymi ilościami środków odurzających, w ten sposób, że nabył na określonych wcześniej warunkach od innej ustalonej osoby, celem dalszej odsprzedaży innym osobom środki odurzające w postaci heroiny w ilości co najmniej 1 kg o łącznej wartości co najmniej 110.000 zł, przy czym z popełnienia przestępstwa uczynił sobie stale źródło dochodu, tj. przestępstwa z art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. 2019 poz. 852 tekst jednolity) w zw. z art. 12 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. i za tak opisany czyn na podstawie art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. 2019 poz. 852 tekst jednolity) i art. 65 § 1 k.k. wymierza i karę 3 (trzech) lat pozbawienia wolności karę grzywny 250 (dwustu pięćdziesięciu) stawek dziennych, przyjmując wysokość jednej stawki na kwotę 20 (dwudziestu) złotych;

VI.  na podstawie art. 45 § 1 k.k. orzeka wobec oskarżonego W. Z. (1) przepadek na rzecz Skarbu Państwa równowartości korzyści majątkowej osiągniętej z popełnienia przestępstwa przypisanego w punkcie V. części dyspozytywnej wyroku, w kwocie 110.000 (stu dziesięciu tysięcy) złotych;

VII.  na podstawie art. 70 ust. 4 ustawy z dnia 29 lipca 2005 o przeciwdziałaniu narkomanii orzeka wobec oskarżonego W. Z. (1) nawiązkę na rzecz (...) Towarzystwa (...) dla (...) w W. (...)w kwocie 1.000 (jednego tysiąca) złotych z tytułu popełnienia przestępstwa przypisanego w pkt V. części dyspozytywnej wyroku;

VIII.  uniewinnia oskarżonego W. Z. (1) od popełnienia czynu opisanego w punkcie IV. części wstępnej wyroku, tj. przestępstwa z art. 258 § 1 k.k., i w tym zakresie kosztami obciąża Skarb Państwa.

W pkt IX części dyspozycyjnej Sąd Okręgowy na podstawie art. 63 § 1 k.k. zaliczył oskarżonemu W. Z. (1) na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności okres rzeczywistego pozbawienia wolności, to jest okres zatrzymania i tymczasowego aresztowania, od dnia 12 grudnia 2019 roku, od godziny 12: 35 do dnia 18 marca 2021 roku, a w pkt XI zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych i od wymierzenia mu opłaty sądowej.

Powyższy wyrok zaskarżyli:

1)  obrońca z urzędu oskarżonego W. Z. (1), adw. M. C. – w całości;

2)  prokurator (...) Prokuratury (...)w K. – na niekorzyść oskarżonego W. Z. (1) w części dotyczącej orzeczenia o karze.

Obrońca adw. M. C., powołując się na przepisy art. 438 pkt 3 i 4 k.p.k., zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

1)  obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 4 k.p.k., art. 5 § 2 k.p.k., art. 7 k.p.k. polegającą na dowolnej ocenie przez Sąd I Instancji zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, daniu wiary zeznaniom świadka M. P. (1), które są wewnętrznie sprzeczne i nielogiczne, nie korespondują z zeznaniami innych świadków i wyjaśnieniami oskarżonego, nie przyznanie waloru wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonego, co w konsekwencji doprowadziło do przyjęcia za podstawę rozstrzygnięcia błędnych ustaleń faktycznych i naruszenia prawa materialnego przez uznanie, że zachowanie oskarżonego wypełniało znamiona czynu z art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k.;

2)  obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 170 § 1 pkt 2, 3 i 5 k.p.k. polegającą na oddaleniu wniosku dowodowego z przesłuchania P. Ś. oraz M. P. (2), z uwagi na to że okoliczność, która ma być udowodniona nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, pozostaje poza kwestią zarzutu postawionego oskarżonemu, jest całkowicie nieprzydatny dla stwierdzenia okoliczności wskazanej przez obrońcę i w sposób oczywisty zmierza do przedłużenia postępowania w sytuacji gdy z zeznań świadka M. P. (1) wynika, że w heroinę, którą sprzedał oskarżonemu W. Z. (1) zaopatrywał się u wyżej wymienionych świadków i istnieją poważne wątpliwości co do tego czy świadek M. P. (1) wszedł w posiadanie tych narkotyków, ilości tych narkotyków, ilości sprzedanych oskarżonemu narkotyków, czasu w jakim nabył heroinę od wyżej wskazanych świadków i sprzedał ją oskarżonemu, gdzie okoliczności te mają istotne znaczenie dla przypisania oskarżonemu odpowiedzialności za zarzucany czyn jak również mogą wpływać na kwalifikację prawną zarzucanych oskarżonemu czynów; naruszenie wskazanych wyżej przepisów doprowadziło do błędnych ustaleń faktycznych i kolejno do naruszenia prawa materialnego przez uznanie, że zachowanie oskarżonego wypełniało znamiona czynu z art. 56 ust. 3 ustawmy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k.;

3)  z ostrożności procesowej, gdyby Sąd nie uznał zasadności powyższych zarzutów – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na jego treść przez przyjęcie, że oskarżony uczestniczył w obrocie środkami odurzającymi, w sytuacji gdy żaden ze świadków nie wskazuje aby oskarżony w takim obrocie uczestniczył i w konsekwencji naruszenie prawa materialnego przez zakwalifikowania czynu zarzucanego oskarżonemu z art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k.

Podnosząc powyższe zarzuty apelujący obrońca wniósł o:

1)  uchylenie zaskarżonego wyroku;

2)  ewentualnie – zmianę tegoż wyroku i uniewinnienie oskarżonego W. Z. (1) od zarzucanego mu czynu z art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k.

Prokurator powołując się na przepis art. 438 pkt 4 k.p.k. zaskarżonemu wyrokowi zarzucił rażącą niewspółmierność kary pozbawienia wolności i kary grzywny wymierzonej oskarżonemu W. Z. (1) za popełnienie czynów mu przypisanych, poprzez orzeczenie kar pozbawienia wolności i grzywny w zbyt niskiej wysokości i nienależyte uwzględnienie przy ich wymiarze znacznego stopnia szkodliwości społecznej czynów zarzucanych oskarżonemu wynikającego z działania sprawcy z zamiarem bezpośrednim, przy jednoczesnym kierowaniu się naganną motywacją – chęcią uzyskania łatwego zysku i wzbogacenia, poprzez dążenie do uzyskania zysku ze sprzedaży znacznych ilości środków odurzających w postaci silnie uzależniającej heroiny, skutkującego dalekosiężnymi następstwami w postaci destrukcyjnego wpływu na zdrowie społeczne, negatywnymi oddziaływaniami związanymi z przyjmowaniem środków odurzających, zakłócającymi także relacje międzyludzkie, a w konsekwencji godzącymi w faktyczne bezpieczeństwo obywateli, które to wartości stanowią dobra o szczególnym znaczeniu, a nadto brak właściwej oceny bardzo znacznego stopnia zawinienia po stronie oskarżonego biorącego udział w obrocie znacznymi ilościami substancji psychotropowych, przy dysponowaniu pełną możliwością rozpoznania znaczenia czynu, a także kontynuującego proceder w długiej, kilkuletniej perspektywie czasowej oraz faktu, że oskarżony był uprzednio wielokrotnie karany, które to okoliczności, ocenione należycie, wymagały orzeczenia kar wyższych, adekwatnych do stopnia społecznej szkodliwości popełnionych czynów, stopnia jego zawinienia oraz uwzględniających cele prewencji ogólnej i szczególnej.

Podnosząc powyższy zarzut, prokurator wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w punkcie V w części dotyczącej orzeczenia o karze za czyny opisane w punkcie III części wstępnej wyroku, poprzez wymierzenie oskarżonemu W. Z. (1) kary pozbawienia wolności w wysokości 4 lat, kary grzywny w wysokości 360 stawek po 100 zł.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu już raz uprzednio, jako sąd odwoławczy, rozpoznawał obie apelacje (obrońcy i prokuratora) i wyrokiem z dnia 28 października 2021 r., sygn. akt II AKa 245/21, orzekł w pkt II części dyspozycyjnej, że:

zmienia zaskarżony wyrok w odniesieniu do oskarżonego W. Z. (1) w ten sposób, że;

a)  w miejsce czynu przypisanego w punkcie III części rozstrzygającej (opisanego w punkcie III części wstępnej) uznaje oskarżonego W. Z. (1) za winnego tego, że w okresie po 13 lutego 2012r. do lutego 2019r., z wyłączeniem okresów: od dnia 5 września 2012r. do dnia 28 sierpnia 2013r. oraz od dnia 17 sierpnia 2014r. do dnia 11 marca 2018r., a także od dnia 25 kwietnia 2018r. do dnia 14 czerwca 2018r., we W. i innych miejscowościach, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru i w krótkich odstępach czasu, wbrew przepisom ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, nabył i posiadał znaczną ilość środków odurzających w postaci heroiny w ilości co najmniej jednego kilograma o łącznej wartości co najmniej 100.000 złotych, tj. przestępstwa z art. 62 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii (obecnie tekst jednolity: Dz. U. z 2020r., poz. 2050) w zw. z art. 12 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 62 ust. 2 cyt. ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii wymierza mu karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności, na poczet której – na podstawie art. 63 § 1 k.k. – zalicza temu oskarżonemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 19 grudnia 2019r. do dnia 18 marca 2021r.;

c)  uchyla orzeczenie o przepadku równowartości korzyści majątkowej osiągniętej z przestępstwa zawarte w punkcie VI części rozstrzygającej.

W pkt III części dyspozycyjnej Sąd Apelacyjny orzekł, że w pozostałej części zaskarżony wyrok w odniesieniu do oskarżonego W. Z. (1) utrzymuje w mocy, a w pkt IV części dyspozycyjnej zasądził od oskarżonego W. Z. (1) na rzecz Skarbowi Państwa 310,- (trzysta dziesięć) złotych kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, na co składa się po 10,- złotych tytułem 1/2 zryczałtowanych wydatków Skarbu Państwa w tym postępowaniu oraz 300,- złotych tytułem opłaty za obie instancje.

Kasację od tego wyroku na korzyść oskarżonego W. Z. (1) wniósł jego obrońca z urzędu adw. M. C. zarzucając rażące naruszenie prawa materialnego, mające istotny wpływ na treść zaskarżonego wyroku, a mianowicie art. 62 ust. 2 w zw. z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, poprzez jego błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie.

Po jej rozpoznaniu Sąd Najwyższy wyrokiem z dnia 7 lutego 2023 r., sygn. akt I KK 293/22, uchylił wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 28 października 2021 r., sygn. akt II AKa 245/21, w zaskarżonej części i w tym zakresie sprawę przekazał do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu we Wrocławiu w postępowaniu odwoławczym.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja obrońcy oskarżonego W. Z. (1) w zasadniczej części zasługuje na uwzględnienie, przy czym należy ją rozpatrywać, jak i apelację prokuratora, także w granicach kasacji obrońcy od poprzedniego wyroku Sądu Apelacyjnego i treści wyroku kasatoryjnego Sądu Najwyższego.

Wyrok Sądu Najwyższego wyznaczył zakres orzekania obecnie przez Sąd Apelacyjny w sprawie ograniczając je wyłącznie do czynu przypisanego wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 28 października 2021 r., sygn. akt II AKa 245/21, co wprost wynika z zakazu reformationis in peius z art. 443 k.p.k.; skoro kasacja była wniesiona i została uwzględniona na korzyść oskarżonego, to w tym przypadku nie mogło dojść do pogorszenia sytuacji oskarżonego przy ponownym rozpoznaniu sprawy przez sąd odwoławczy.

Tak więc granice orzekania wyznaczała obecnie treść poprzedniego wyroku Sądu Apelacyjnego.

W wyroku tym zmieniając wyrok sądu I instancji uznano oskarżonego W. Z. (1) za winnego tego że w okresie po 13 lutego 2012r. do lutego 2019r., z wyłączeniem okresów: od dnia 5 września 2012r. do dnia 28 sierpnia 2013r. oraz od dnia 17 sierpnia 2014r. do dnia 11 marca 2018r., a także od dnia 25 kwietnia 2018r. do dnia 14 czerwca 2018r., we W. i innych miejscowościach, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru i w krótkich odstępach czasu, wbrew przepisom ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, nabył i posiadał znaczną ilość środków odurzających w postaci heroiny w ilości co najmniej jednego kilograma o łącznej wartości co najmniej 100.000 złotych, tj. przestępstwa z art. 62 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 § 1 k.k.

Tym samym nie można już było obecnie przypisać oskarżonemu przestępstwa z art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k., o jakie pierwotnie W. Z. (1) był oskarżony i jakie przypisano mu w wyroku sądu I instancji.

Zdaniem aktualnie orzekającego Sądu Apelacyjnego, w sprawie nie budzi żadnych wątpliwości, że oskarżony był osobą uzależnioną od heroiny i nabywał ją z przerwami w okresie po 13 lutego 2012r. do lutego 2019r. od M. P. (1) średnio co dwa tygodnie w ilościach od 5 do 15 gram. Wynika to i zeznań (wyjaśnień) świadka M. P. (1), jak i wyjaśnień W. Z. (1) wzajemnie w tym zakresie zgodnych.

Przesłuchiwany w charakterze podejrzanego M. P. (1) w pierwszych istotnych dla odpowiedzialności karnej oskarżonego W. Z. (1) wyjaśnieniach z dnia 14 sierpnia 2019r. (k. 4127v-4128) stwierdził, co następuje:

„Kiedy ustaliłem wszystko ze Ś., to wówczas powiedziałem Z., że jestem w stanie załatwić heroinę i mogę mu ją sprzedawać. Cena jaką mu zaproponowałem oscylowała pomiędzy 100 a 120 złotych za jeden gram. Z. brał tą heroinę różnie. To było 5 lub 10 gram jednorazowo, jednak zdarzało się, że jednego dnia kupował 15 gram, a czasami miał długie przestoje trwające nawet dwa tygodnie. On zaczął się zaopatrywać ode mnie w tą heroinę od około 2012 roku. Nie pamiętam jednak zupełnie miesiąca w jakim to nastąpiło. Brał ode mnie w zasadzie do stycznia lub lutego 2019 roku, jednak należy od tego wyłączyć okres kiedy przebywaliśmy w Zakładach Karnych.

(…)

Z racji tej, mieszkaliśmy od siebie niedaleko, to nasze transakcje odbywały się w dzielnicy śródmieście we W. w okolicach ulicy (...). Z. brał ode mnie w kredycie. Zawsze tak robił. Z racji tej, że długo się znaliśmy zgodziłem się na taki układ. On rozliczał się za brane ode mnie narkotyki, jednak miewał czasami kłopoty z oddaniem pieniędzy. Oprócz tego, że on sam zażywał tą heroinę, to także sprzedawał ją innym osobom, zapewne z zyskiem, aby zarobić dla siebie. Nie wiem jednak, kto był jego odbiorcą. W sumie w okresie od daty bliżej nieustalonej w 2012 roku do stycznia lub lutego 2019 roku z wyłączeniem okresu od 13 marca 2016 roku do 12 marca 2018 roku, oraz bliżej nieustalonego okresu w jakim W. Z. (1) przebywał w Zakładach Karnych, zakupił ode mnie w kilkudziesięciu transakcjach co najmniej 1 kg heroiny za łączną, średnią kwotę nie mniej niż 110 000 złotych. On przestał zaopatrywać się u mnie około stycznia lub lutego 2019 roku, nie rozliczając się ze wszystkich narkotyków. On miał mi jeszcze oddać 600 złotych za ostatnie 5 gram.”.

Podczas konfrontacji przeprowadzonej między podejrzanymi M. P. (1) i W. Z. (1) w dniu 24 stycznia 2020r. M. P. (1) odnosząc się do odczytanych mu wyjaśnień podejrzanego W. Z. (1) powiedział: „ Znam siedzącego obok tu mężczyznę, jest to W. Z. (1). Podtrzymuję wyjaśnienia złożone na temat siedzącego tu mężczyzny, które odczytano w dniu dzisiejszym w całości. On przez okres od 2012 roku do stycznia lub lutego 2019 roku nabył ode mnie łącznie co najmniej 1 kilogram heroiny. Oczywiście tak jak wyjaśniałem wcześniej, z tego okresu należy wyłączyć czas kiedy ja oraz W. Z. (1) przebywaliśmy w Zakładach Karnych. Podtrzymuję także swoje wyjaśnienia w kwestii, że byłem przekonany, że co najmniej część z zakupionej ode mnie heroiny W. Z. (1) wprowadzał do obrotu, aby moc zarobić na ćpanie dla siebie. Nie jestem w stanie powiedzieć, jaka część tej heroiny zakupionej ode mnie została wprowadzona do obrotu przez W. Z. (1). Nie rozmawialiśmy nigdy na ten temat. (…) Słyszałem wyjaśnienia siedzącego tu mężczyzny i stwierdzam, że nie polegają na prawdzie. On wprowadzał narkotyki do obrotu.” (k. 5402v-5403).

Jak słusznie stwierdził w apelacji obrońca oskarżonego, z powyższych wyjaśnień w sposób dość jasny wynika, że M. P. (1) nie miał żadnej wiedzy o ewentualnych odbiorcach narkotyków od oskarżonego W. Z. (1), ani co do personaliów, ani co do liczby tych odbiorców i ich wieku, miejsc ich zamieszkania, częstotliwości sprzedaży narkotyków, rodzaju narkotyków, które mieliby odbierać, cen sprzedaży i zakupu, a także ewentualnych zysków osiąganych przez oskarżonego W. Z. (1). Jednocześnie, w swoich wyjaśnieniach M. P. (1) wskazał, że oskarżony W. Z. (1) sam zażywał heroinę, co było w sprawie bezsporne. Oznacza to jednoznacznie, że okoliczność systematycznego zażywania silnych narkotyków (heroiny) oskarżony W. Z. (1) ujawnił mu, albo nie mogła zostać niezauważona przez M. P. (1), wobec nieterminowego rozliczania się z płatności za dostarczoną heroinę ze strony oskarżonego W. Z. (1). Można przy tym stwierdzić, opierając się na zasadach wiedzy i doświadczenia życiowego, że oskarżony W. Z. (1) mógł celowo kreować się wobec M. P. (1) jako wiarygodny i pewny diler, a nie niewiarygodny, dotknięty uzależnieniem finalny konsument narkotyków.

W konsekwencji Sąd Apelacyjny w obecnym składzie, podobnie zresztą jak poprzednio orzekający w sprawie Sąd Apelacyjny, uważa, że na wyjaśnieniach podejrzanego M. P. (1) ze śledztwa nie można było budować bezspornie i pewnie wniosków, że oskarżony W. Z. (1) nabywał narkotyki od M. P. (1) wyłącznie w celu dalszej odsprzedaży. Tak przyjął bezkrytycznie prokurator, a w ślad za nim sąd I instancji, chociaż były w tym zakresie daleko idące wątpliwości. Wątpliwości tych nie można było usunąć na niekorzyść oskarżonego, zgodnie z zasadą in dubio pro reo z art. 5 § 2 k.p.k., jak również wspomnianych ustaleń faktycznych nie można już uzupełnić na niekorzyść oskarżonego ze względu na ograniczenia wynikające z zakazu reformationis in peius z art. 434 § 1 k.p.k. (wobec kierunku skierowanej wyłącznie co do kary apelacji prokuratora na niekorzyść oskarżonego) oraz z art. 443 k.p.k., o czym była mowa już wcześniej.

Także zeznania M. P. (1) jako świadka złożone na rozprawie głównej przed Sądem Okręgowym we Wrocławiu (k. 5775v-5777), odnoszące się do oskarżonego W. Z. (1), korelowały w pełni z wyjaśnieniami M. P. w charakterze podejrzanego i nie dawały podstaw do przypisania oskarżonemu W. Z. (1) sprawstwa przestępstwa z art. 56 ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, a jedynie z art. 62 ust. 1 tejże ustawy. Świadek M. P. (1) zeznał następująco: „Było tak, że Z. kupował ode mnie 5-15 gram heroiny, a potem był w stanie nie przychodzić 2-3 tygodnie. Trzeba jeszcze odjąć pobyty moje i Z. w odosobnieniu. Nie pamiętam kiedy dokładnie kupowałem od (...). Niewiele przed moim aresztowaniem jeszcze kupował ode mnie Z. narkotyki czyli mógł to być koniec 2018 roku lub początek 2019 roku.”

Tak więc M. P. (1) nie miał żadnej pewnej i przekonującej wiedzy o tym, w jaki sposób W. Z. (1) postępował z narkotykami nabytymi od M. P. (1). Niewątpliwie jednak heroina jest jednym z najbardziej uzależniających narkotyków i jeżeli oskarżony W. Z. (1) jej zażywał, to musiał niemało nabytych środków przeznaczać na własne potrzeby, jeżeli nie całość.

Również wyjaśnienia samego oskarżonego W. Z. (1), wobec ich konsekwencji na każdym etapie postępowania karnego, spójności i logiki, że nabytą heroinę przeznaczał na własne potrzeby, nie dawały podstaw do stanowczych wniosków, że był on uczestnikiem obrotu narkotykami.

Podczas pierwszego przesłuchania w charakterze podejrzanego W. Z. (1) w dniu 12 grudnia 2019r. wyjaśnił, co następuje: „Zrozumiałem treść zarzucanych mi czynów, nie przyznaję się do popełnienia zarzucanych mi czynów o takiej treści i oświadczam, że chcę składać wyjaśnień w tej sprawie. M. P. (1) poznałem chyba w 2010r. w trakcie odbywania kary pozbawienia wolności w Areszcie Śledczym we W. przy ul. (...). Zaprzyjaźniliśmy się i mieliśmy ze sobą kontakt już po opuszczeniu Zakładu Karnego, w tym czasie byłem czynnym narkomanem i zażywałem duże ilości heroiny, było to kilka gram dziennie. M. P. (1) oferował możliwość dostarczenia mi heroiny, cena oferowanej przez heroiny była niższa niż u innych dealerów narkotyków i dlatego postanowiłem od niego nabywać heroiny. W okresie od stycznia 2012r. do lutego 2019r. wielokrotnie nabyłem od M. P. (1) heroinę, nie pamiętam już dokładnie ilości nabytej heroiny, ale podkreślam, że nabyłem ją wyłącznie i dla swoich potrzeb. Nie handlowałem heroiną, a jedynie ją zażywałem. Co do ilości nabywanej przeze mnie heroiny, to były to porcje po 5 gram, nabywałem heroinę od M. P. (1) wtedy, gdy wykorzystałem już wcześniejszy posiadany zapas heroiny, pochodzący z poprzedniego zakupu. Kiedy kupowałem porcję 5 gram heroiny to starczało mi to na kilka dni, codziennie spożywałem około 2-3 gram heroiny, czasami heroina była słabszej jakości i wtedy spożywałem mniejsze ilości heroiny. Nadmieniam, że przez dłuższe okresy czasu, w okresie od stycznia 2012r. do lutego 2019r., nie mogłem nabywać heroiny od M. P. (1), bo odbywałem karę pozbawienia walności, byłem w Szpitalu (...) lub miałem przerwę w ćpaniu. Od 2012r. do 2013r., następnie od 2014r. do 2017r. byłem pozbawiany wolności za przestępstwa przeciwko mieniu, w 2018r. byłem przez 2 miesiące w Szpitalu (...) we W. przy ul. (...). Były przerwy w nabywaniu przeze mnie heroiny od M. P. (1). Wyjaśniam, że w tym okresie czasu czyli od stycznia 2012r. do lutego 2019r., to będąc na wolności nabyłem od M. P. (1) heroiny przez okres kilkunastu miesięcy. Sumując czas przez który nabywałem heroinę od M. P. (1), to maksymalnie całość tego okresu to łącznie co najwyżej 2 lata – to było to kilkanaście miesięcy. Co do miejsc odbierania przeze mnie heroiny od M. P. (1) to były to różne miejsca w pobliżu mojego miejsca zamieszkania. M. P. (1) przychodził w pobliże mojego miejsca zamieszkania, spotykaliśmy się w różnych miejscach i tam odbierałem od niego heroinę. Cena nabycia przeze mnie heroiny była stała i wynosiła około 100 złotych za i gram. Co do moich rozliczeń z M. P. (1) to było różnie, jeśli miałem pieniądze to od razu płaciłem M. P. (1) przy odbiorze heroiny, jeśli nie miałem pieniędzy to M. P. (1) był wyrozumiały i płaciłem mu po kilku dniach kiedy miałem już pieniądze. (…) M. P. (1) znam od 2010r. Jesteśmy kolegami, M. P. (1) jest wobec mnie wyrozumiały. M. P. (1) wiedział, że jestem uzależniony i mi pomagał w ten sposób, że dostarczał mi narkotyki. M. P. (1) wielokrotnie dawał mi na kredyt, czasami po prostu mnie częstował. M. P. (1) wiedział, że jestem uzależniony i mi pomagał. Nie miałem żadnych konfliktów z M. P. (1). Mój kontakt z M. P. (1) skończył się w lutym 2019r., bo przestałem ćpać, a nadto od sierpnia 2019r. przebywałem w Zakładzie Karnym, odbywając karę pozbawienia wolności. Nie wiem dlaczego M. P. (1) twierdzi, że handlowałem heroiną. Może być tak, że czasami mówiłem M. P. (1), aby uzyskać od niego taniej heroinę, że mam kupca na heroinę, ale faktycznie wszystko co nabyłem od M. P. (1) to przeznaczyłem jedynie na własną konsumpcję. Mogłem mu tak mówić, aby uzyskać od niego przedłużenie terminu płatności przeze mnie dla niego.” (k. 5173-5176).

W trakcie konfrontacji przeprowadzonej pomiędzy podejrzanymi M. P. (1) i W. Z. (1) w dniu 24 stycznia 2020r. (k. 5402-5403), podejrzany W. Z. (1) odnosząc się do odczytanych mu wyjaśnień podejrzanego M. P. (1) stwierdził: „znam siedzącego obok mnie mężczyznę. On nazywa się M. P. (1). Słyszałem złożone przez niego wyjaśnienia i stwierdzam, że są one prawdziwe w części, ponieważ ja rzeczywiście w tym podanym przez niego czasookresie kupowałem od niego heroinę. Nie liczyłem, ile ja kupiłem w tym czasie heroiny od M. P. (1) i nie wiem, czy rzeczywiście kupiłem od niego 1 kilogram tego narkotyku. Nie można wykluczyć jednak, że rzeczywiście kupiłem w tym czasie wyłączając moje pobyty w Zakładach Karnych, ten jeden kilogram heroiny od M. P. (1). Ja byłem silnie uzależniony od tego narkotyku i on był mi niezbędny do normalnego funkcjonowania. Nigdy nie wprowadzałem do obrotu narkotyków, choć tak jak wyjaśniałem, nie wykluczam, że mogłem tak powiedzieć do niego. Chodziło o to, że nasza współpraca oparta była na zakłamaniu. Mówiłem mu cały czas, że nie ćpam, tylko sprzedaję, po to, aby otrzymywać od niego narkotyki. Tak naprawdę, ja w ogóle nie sprzedawałem, a wszystko przeznaczałem dla siebie. Dlatego wydaje mi się, że M. P. (1) błędnie uważa, że ja wprowadzałem tą heroinę do obrotu. Robiłem tak dlatego, że ze ćpunem nikt nie chce rozmawiać na dzielnicy. Natomiast osoba wprowadzająca do obrotu cieszy się szacunkiem.” (k. 5402v-5403).

Podczas rozprawy głównej przed Sądem Okręgowym we Wrocławiu oskarżony W. Z. (1) podtrzymał wszystkie wcześniejsze wyjaśnienia, w których zaprzeczał, aby przekazywał narkotyki innym osobom.

Analizując wskazane wyjaśnienia oskarżonego W. Z. (1), należy jednoznacznie stwierdzić, że nie przyznał się on do udziału w obrocie narkotykami, czyli do przestępstwa z art. 56 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, lecz co najwyżej do czynu z art. 62 cyt. ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii (w zakresie nabywania i posiadania heroiny wyłącznie na własne potrzeby). Tych wyjaśnień oskarżonego W. Z. (1) nie zweryfikował podczas śledztwa prokurator, jak również nie wyjaśnił tej okoliczności Sad Okręgowy we Wrocławiu. Oba organy procesowe nie wykonały żadnych czynności dowodowych w celu ustalenia domniemanych nabywców heroiny od W. Z. (1). Także obecnie orzekający w sprawie Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w trakcie postępowania odwoławczego nie miał już ani możliwości, ani podstaw prawnych, do poczynienia w tym zakresie jakichkolwiek ustaleń faktycznych co do sprzedawania przez oskarżonego W. Z. (1) heroiny innym osobom. Jak już kilkakrotnie podkreślano, nie było możliwe uzupełnienia ustaleń faktycznych na niekorzyść oskarżonego W. Z. (1) w tym zakresie, ze względu na ograniczenia wynikające z zakazu reformationis in peius z art. 434 §1 k.p.k. oraz z art. 443 k.p.k.

Ostatecznie należy stwierdzić, że konsekwentne, wewnętrznie spójne i logiczne wyjaśnienia oskarżonego W. Z. (1) nie pozwoliły na ustalenie, że nabywał on heroinę w celu dalszej odsprzedaży. Zaznaczyć przy tym trzeba, że przywołane w wyżej zeznania i wyjaśnienia świadka M. P. (1), jak również wyjaśnienia oskarżonego W. Z. (1), były jedynymi dowodami, na podstawie których można było ustalać odpowiedzialność tego oskarżonego w kontekście zarzuconego mu czynu z art. 56 ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz ostatecznie przypisanych mu przestępstw z art. 62 ust. 1 tej ustawy. Nie było żadnych innych dowodów przeciwnych.

Wyjaśnienia oskarżonego W. Z. (1) znalazły zaś dodatkowo zdecydowane wsparcie w zeznaniach jego matki, świadka W. Z. (2) (k. 5905), która jednoznacznie i szczegółowo opisała głębokie uzależnienie syna od heroiny przez wiele lat, a także podejmowane przez niego próby wyjścia z nałogu. Zeznania tego świadka potwierdzają wyjaśnienia oskarżonego W. Z. (1), w których podnosił, że heroinę nabywał na własne potrzeby.

W tym kontekście apelacja obrońcy oskarżonego W. Z. (1) zasługiwała na uwzględnienie w tym zakresie, w jakim jej autor zarzucił zaskarżonemu wyrokowi obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść orzeczenia, a to art. 7 k.p.k. oraz art. 5 § 2 k.p.k. i art. 410 k.p.k. (a w konsekwencji również błąd w ustaleniach faktycznych), poprzez ustalenie okoliczności faktycznych przedmiotowej sprawy na podstawie niekompletnego materiału dowodowego, przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, a także poczynienie dowolnych ustaleń, pominięcie okoliczności przemawiających na korzyść oskarżonego, a w konsekwencji bezzasadne i nieuprawnione uznanie oskarżonego W. Z. (1) za winnego popełnienia przestępstwa z art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. 2019 poz. 852 tekst jednolity) w zw. z art. 12 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k., polegającego na uczestniczeniu w obrocie znacznymi ilościami środków odurzających.

Całkowicie nietrafny był natomiast zawarty w apelacji obrońcy zarzut obrazy przez sąd I instancji przepisów postępowania, mającej wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie art. 170 § 1 pkt 2, 3 i 5 k.p.k. przez oddalenie wniosku dowodowego z przesłuchania P. Ś. oraz M. P. (2), z uwagi na to że okoliczność, która miała być udowodniona, nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy oraz pozostawała poza kwestią zarzutu postawionego oskarżonemu, była całkowicie nieprzydatna dla stwierdzenia okoliczności wskazanej przez obrońcę i w sposób oczywisty zmierzała do przedłużenia postępowania.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu słusznie wniosek ten oddalił, gdyż oskarżony W. Z. (1) ostatecznie nie zaprzeczał, że mógł nabyć od M. P. (1) łącznie jeden kilogram heroiny w latach 2012-2019, poza okresami odbywania kary pozbawienia wolności i pozostawania na leczeniu szpitalnym. Co więcej, obaj wnioskowani świadkowie, zgodnie z tezami dowodowymi, nie mieli żadnej wiedzy co do tego, czy oskarżony W. Z. (1) sprzedawał heroinę innym osobom, czy też przeznaczał ją na własne potrzeby, a zatem przeprowadzenie dowodu z zeznań wskazanych świadków było zbędne zarówno co do zarzuconego mu czynu z art. 56 ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k., jak i ostatecznie przypisanych mu przestępstw z art. 62 ust. 1 tejże ustawy.

Niezależnie od powyższego podkreślić należy, że kwestia czy W. Z. (1) nabywał środki odurzające wyłącznie na własne potrzeby czy także na handel de facto została już po części przesądzona, skoro poprzednio orzekający Sąd Apelacyjny przypisał mu wyłącznie ich posiadanie, a kasacja była wniesiona jedynie na korzyść oskarżonego.

Zarazem obecnie orzekający Sąd Apelacyjny podziela takie ustalenie, tym bardziej, że w sprawie jest pewnym, że W. Z. (1) był w owym czasie osobą uzależnioną od heroiny i nabywał ją także na własne potrzeby, a M. P. (1) jedynie się domyślał, że W. Z. (1) część heroiny sprzedaje także dalej innym osobom. Sam W. Z. (1) konsekwentnie zaś od początku przyznawał się jedynie do nabywania heroiny na własne potrzeby. Brak jakichkolwiek podstaw, aby mu nie dać wiary. W tym też zakresie apelacja obrońcy była zasadna, to jest, że brak podstaw do uznania, że W. Z. (1) uczestniczył w obrocie tymi narkotykami lub że udzielał ich inny osobom. To są tylko domysły świadka P. nie poparte żadnymi innymi dowodami.

Także zgromadzona dokumentacja lekarska dotycząca osoby W. Z. (1), w tym związana z jego leczeniem z uzależnienia od heroiny, wskazuje że skoro był osobą uzależnioną, to siłą rzeczy musiał, co najmniej, część zakupionej heroiny przeznaczać na własne potrzeby.

Mając powyższe na uwadze, jak i treść apelacji obrońcy oraz treść uzasadnienia wyroku kasatoryjnego Sądu Najwyższego, Sąd Apelacyjny zauważa, że jedną z zasadniczych kwestii w sprawie wymagających obecnie rozważenia jest to, czy oskarżony nabywając narkotyki i tym samym następnie je posiadając działał w warunkach czynu ciągłego z art. 12 § 1 k.k., czyli w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, tak jak to przyjął poprzednio orzekający Sąd Apelacyjny, czego konsekwencją było zsumowanie ilości nabytych narkotyków i przyjęcie znacznej ilości posiadanej heroiny, czy też działał w warunkach zamiaru odnawialnego, za każdym razem popełniając osobny, nowy czyn związany z jej nielegalnym posiadaniem.

Jak słusznie w związku z tym zauważa Sąd Najwyższy: „Dokonując takich zakupów oskarżony niewątpliwie wielokrotnie posiadał narkotyki. Działał przy tym jednak z zamiarem umożliwienia sobie odurzenia w chwili potrzeby wynikającej z uzależnienia. Nie był to więc stale trwający ten sam zamiar. Nie wykazano dowodowo, by najpóźniej w chwili pierwszego „posiadania” oskarżony miał zamiar dalszego, systematycznego zakupu narkotyków, a tylko wtedy można by przyjąć zaistnienie omawianej przesłanki (…) Nie sposób przy tym jednocześnie założyć, że osoba silnie uzależniona planuje zakupy i posiadanie narkotyków na wiele lat naprzód, w sposób przemyślany, celem przyszłego zaspokajania wynikającej z nałogu potrzeby (…). Przypomnieć trzeba, iż oskarżony dokonywał heroiny wyłącznie na swój użytek, co wynika z niekwestionowanych ustaleń sądu II instancji. We wskazanym okresie posiadał on wielokrotnie środek odurzający w postaci heroiny, który zażywał, a kolejne porcje kupował po wyczerpaniu posiadanych środków. Jednorazowo zakupiona ilość tego środka była zatem wystarczająca dla kilkukrotnego użycia w celu odurzenia się, ale nie uzasadniała uznania jej za znaczną.” (str. 11-12 uzasadnienia wyroku SN).

W świetle powyższego, jak i dowodów zgromadzonych w sprawie oraz zasady in dubio pro reo z art. 5 § 2 k.p.k., należy przyjąć, że W. Z. (1) nabywał kolejne ilości heroiny od M. P. (1) po zużyciu na własne poprzednio nabytych ilości. Nabywane ilości wynosiły od 5 do 15 gram, a ich nabycie następowało w okresach średnio dwutygodniowych. Oznacza to, że za każdym razem popełniał on nowy czyn z art. 62 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii.

Zarazem z całego okresu, w jakim oskarżony miał nabywać narkotyki, to jest po 13 lutego 2012r. do lutego 2019r., należało wyłączyć czasokresy wyłączone już przez sądy poprzednio orzekające sprawie, to jest okresy od dnia 5 września 2012r. do dnia 28 sierpnia 2013r. oraz od dnia 17 sierpnia 2014r. do dnia 11 marca 2018r., a także od dnia 25 kwietnia 2018r. do dnia 14 czerwca 2018r., kiedy to albo oskarżony, albo M. P., względnie obaj, przebywali w izolacji penitencjarnej, jak i gdy W. Z. (1) przebywał w szpitalu psychiatrycznym z uwagi na depresję. Siłą rzeczy nie mógł wtedy nabywać heroiny od M. P., a tym samym także ich posiadać.

Także, jak słusznie zauważa Sąd Najwyższy: „Z zeznań W. Z. (2) (matki oskarżonego) wynika, że jej syn podejmował kilkukrotnie próby wyjścia z nałogu, w szczególności po opuszczeniu szpitala kontynuował leczenie, podejmując kontakty z ośrodkiem terapeutycznym. Wówczas był poddawany testom na zawartość opiatów w nieoczekiwanych momentach dla weryfikacji czy rzeczywiście nie zażywa narkotyków (…) Sam fakt podejmowana leczenia antydepresyjnego oraz terapii uzależnień świadczy o tym, że nastąpiło co najmniej przerwanie zamiaru pierwotnego, o ile takowy w ogóle istniał, a które to okoliczności sąd apelacyjny całkowicie pominął, koncentrując swoją uwagę li tylko na w miarę regularnych zakupach środków odurzających przez W. Z. (1). W świetle powyższych okoliczności za całkowicie dowolne należy uznać przypisanie oskarżonemu działania ze z góry powziętym zamiarem w przyjętym okresie.” (str. 12-13 uzasadnienia wyroku SN).

W konsekwencji, zdaniem Sądu Najwyższego: „Skoro sąd apelacyjny z blisko 7-letniego czasu popełnienia przypisanego czynu wyłączył okresy obejmujące blisko 5 lat, to z pewnością nie można uznać, że oskarżony wszystkie przypisane mu przestępcze działania podejmował w krótkich odstępach czasu.” (str. 13 uzasadnienia wyroku SN) i dalej podobnie: „Wyłączenie z przyjętego przez sąd ad quem mającego trwać blisko 7 lat przestępczego procederu okresu 5 lat skutecznie uniemożliwiało możliwość uznania, że oskarżony inkryminowane działania podejmował w krótkich odstępach czasu. Także więc dokonanie prawidłowej oceny tych okoliczności przez sąd apelacyjny nakazywałoby wykluczenie możliwości uznania zachowań oskarżonego jako czynu ciągłego w rozumieniu art. 12 § 1 k.k.” (str. 14 uzasadnienia wyroku SN).

Co do faktu podejmowania przez oskarżonego prób leczenia odwykowego, to poza dokumentacją lekarską zgromadzoną w aktach uprzednio, obecnie orzekający sąd odwoławczy zgodnie ze wskazaniami Sądu Najwyższego uzupełnił ją o dodatkową dokumentację z takiego leczenia oskarżonego i wynika z niej, że gdy leczył się on z uzależnienia od opiatów w okresie od 14.11.2018 r. do 20.08.2019 r., to dopiero od dnia 20.02.2019 r. poddawany był testom na obecność narkotyków w moczu z wynikiem negatywnym (por. k. 6194-6195). Dodać należy, że podczas wcześniejszego leczenia w okresach od 14.02.2012 r. do 06.09.2012 r. i od 3.09.2013 r. do 19.08.2014 r. stwierdzano obecność narkotyków w jego moczu, względnie przyznawał się on do ich zażywania (por. k. 6194-6195).

Tym samym końcową datę przestępczej działalności oskarżonego należy wiązać z jednej strony z faktem, że i M. P., i sam oskarżony W. Z., podawali, że W. Z. nabywał od M. P. narkotyki do lutego 2019 r., a z drugiej strony, że w drugiej połowie lutego 2019 r. nie stwierdzono w trakcie terapii w jego organizmie środków narkotycznych, co pozwalało przyjąć, że ostatnie ich nabycie nastąpiło w pierwszej połowie lutego 2019 r.

W tym kontekście, a mianowicie, że zachowanie oskarżonego W. Z. (1), polegające na nabywaniu narkotyków, nie było prawnie obojętne, całkowicie bezpodstawny jest wniosek jego obrońcy zawarty w apelacji o całkowite uniewinnienie oskarżonego.

Brak zarazem jakichkolwiek przekonujących podstaw, aby także sporadycznie posiadaną, co jakiś czas, ilość 15 gram heroiny uznawać za znaczną w rozumieniu art. 62 ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii.

Zatem, skoro mamy do czynienia z poszczególnymi czynami z art. 62 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, to w sytuacji bliskości czasowej poszczególnych zachowań zachodzi konieczność przyjęcia, że stanowiły one ciąg przestępstw, o jakim mowa w art. 91 § 1 k.k.

Zgodnie bowiem z art. 91 § 1 k.k., jeżeli sprawca popełnia w krótkich odstępach czasu, z wykorzystaniem takiej samej sposobności, dwa lub więcej przestępstw, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw, sąd orzeka jedną karę określoną w przepisie stanowiącym podstawę jej wymiaru dla każdego z tych przestępstw, w wysokości do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę.

Dla możliwości przyjęcia ciągu przestępstw musi więc występować różnica nie większa niż kilka miesięcy między poszczególnymi zachowaniami kwalifikowanymi z tego samego przepisu będącego podstawą wymiaru kary.

Na tym tle pojawia się też sygnalizowana przez Sąd Najwyższy kwestia przedawnienia poszczególnych przestępczych zachowań. Jak zasadnie zauważa SN: „…wątek dotyczących zachowań, w których uczestniczył W. Z. (1), pojawił się w toku trwającego już śledztwa w depozycjach składanych przez podejrzanego wówczas M. P. (1) w dniu 25 lipca 2019 roku (k. 4127v-4128 akt sprawy). Ta data będzie więc wyznaczać termin faktycznego wszczęcia postępowania w sprawie obejmującej tego właśnie oskarżonego.” (str. 16 uzasadnienia wyrku SN).

Przy przyjęciu kwalifikacji z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, co do każdego pojedynczego faktu posiadania heroiny po jej uprzednim nabyciu, dodatkowo zaznaczyć należy, że przestępstwo z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii zagrożone jest karą pozbawienia wolności do lat 3.

Oznacza to, w świetle treści art. 101 § 1 pkt 4 k.k., że karalność takiego przestępstwa ustaje z upływem 5 lat od czasu jego popełnienia, chyba że zgodnie z art. 102 k.k. w okresie tym wszczęto postępowanie i wówczas karalność przestępstwa ustaje w upływem 10 lat od zakończenia tego okresu.

W tym przypadku, jak wyżej wskazano, wszczęcie postępowania co do czynów dotyczących posiadania heroiny przez W. Z. (1) nastąpiło w dniu 25 lipca 2019 r., a tym samym przestępstwa polegające na takim jego zachowaniu popełnione do dnia 24 lipca 2014 r., a więc 5 lat wcześniej i więcej licząc wstecz od dnia 25 lipca 2019 r., uległy przedawnieniu, czego konsekwencją zgodnie z art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k. i art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. powinno być umorzenie postępowania.

Mając to wszystko na uwadze Sąd Apelacyjny obecnie orzekający uchylił zaskarżony wyrok w stosunku do oskarżonego W. Z. (1) w zakresie rozstrzygnięć z pkt V, VI i VII części dyspozytywnej i w miejsce czynu opisanego w pkt III części wstępnej:

- przyjmując dwa ciągi przestępstw z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 91 § 1 k.k. popełnione w okresach:

14.  po 13 lutego 2012r. do końca lutego 2012 r.

15.  w pierwszej połowie marca 2012 r.

16.  w drugiej połowie marca 2012 r.

17.  w pierwszej połowie kwietnia 2012 r.

18.  w drugiej połowie kwietnia 2012 r.

19.  w pierwszej połowie maja 2012 r.

20.  w drugiej połowie maja 2012 r.

21.  w pierwszej połowie czerwca 2012 r.

22.  w drugiej połowie czerwca 2012 r.

23.  w pierwszej połowie lipca 2012 r.

24.  w drugiej połowie lipca 2012 r.

25.  w pierwszej połowie sierpnia 2012 r.

26.  od drugiej połowy sierpnia 2012 r. do dnia 4 września 2012 r.,

i

23.  od 29 sierpnia 2013 r. do połowy września 2013 r.

24.  w drugiej połowie września 2013 r.

25.  w pierwszej połowie października 2013 r.

26.  w drugiej połowie października 2013 r.

27.  w pierwszej połowie listopada 2013 r.

28.  w drugiej połowie listopada 2013 r.

29.  w pierwszej połowie grudnia 2013 r.

30.  w drugiej połowie grudnia 2013 r.

31.  w pierwszej połowie stycznia 2014 r.

32.  w drugiej połowie stycznia 2014 r.

33.  w pierwszej połowie lutego 2014 r.

34.  w drugiej połowie lutego 2014 r.

35.  w pierwszej połowie marca 2014 r.

36.  w drugiej połowie marca 2014 r.

37.  w pierwszej połowie kwietnia 2014 r.

38.  w drugiej połowie kwietnia 2014 r.

39.  w pierwszej połowie maja 2014 r.

40.  w drugiej połowie maja 2014 r.

41.  w pierwszej połowie czerwca 2014 r.

42.  w drugiej połowie czerwca 2014 r.

43.  w pierwszej połowie lipca 2014 r.

44.  w drugiej połowie lipca 2014 r. do dnia 24 lipca 2014 r.,

umorzył co do nich postępowanie z uwagi na przedawnienie karalności tych przestępstw, przy czym ostatnie z nich przedawniło się z dniem 24 lipca 2019 r.

Jednocześnie w dalszej kolejności uznano oskarżonego W. Z. (1) za winnego tego, że w okresie od 1 sierpnia 2014 r. do 16 sierpnia 2014 r. we W., wbrew przepisom ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, nabył i posiadał środki odurzające w postaci heroiny w ilości nie mniejszej niż 5 gram i nie większej niż 15 gram, tj. przestępstwa z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, i za to na podstawie art. 62 ust. 1 tejże ustawy wymierzono mu karę 2 miesięcy pozbawienia wolności (nadmienić należy, że w oparciu o art. 5 § 2 k.p.k. uznano, że po dniu 24 lipca do 31 lipca 2014 r. oskarżony nie posiadał żadnych narkotyków, gdyż nabyte uprzednio już zużył, a nie zakupił jeszcze nowych).

Także Sąd odwoławczy uznał oskarżonego W. Z. (1) za winnego tego, że we W., wbrew przepisom ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, nabył i posiadał środki odurzające w postaci heroiny w ilości każdorazowo nie mniejszej niż 5 gram i nie większej niż 15 gram w następujących okresach czasu:

20.  od 12 marca 2018 r. do 31 marca 2018 r.

21.  od 1 kwietnia 2018 r. do 15 kwietnia 2018 r.

22.  od 16 kwietnia 2018 r. do 24 kwietnia 2018 r.

23.  od 15 czerwca 2018 r. do 30 czerwca 2018 r.

24.  w pierwszej połowie lipca 2018 r.

25.  w drugiej połowie lipca 2018 r.

26.  w pierwszej połowie sierpnia 2018 r.

27.  w drugiej połowie sierpnia 2018 r.

28.  w pierwszej połowie września 2018 r.

29.  w drugiej połowie września 2018 r.

30.  w pierwszej połowie października 2018 r.

31.  w drugiej połowie października 2018 r.

32.  w pierwszej połowie listopada 2018 r.

33.  w drugiej połowie listopada 2018 r.

34.  w pierwszej połowie grudnia 2018 r.

35.  w drugiej połowie grudnia 2018 r.

36.  w pierwszej połowie stycznia 2019 r.

37.  w drugiej połowie stycznia 2019 r.

38.  w pierwszej połowie lutego 2019 r.

to jest ciągu przestępstw z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 91 § 1 k.k., i za to na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 91 § 1 k.k. wymierzył mu karę roku pozbawienia wolności.

Wymierzone obie kary jednostkowe nie przekraczają stopnia zawinienia oskarżonego i odpowiadają stopniom społecznej szkodliwości popełnionych czynów, przy czym w pierwszym przypadku mamy do czynienia z jednym przestępstwem z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, a w drugim przypadku mamy do czynienia z ciągiem szeregu przestępstw z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii.

Przy wymiarze kar jednostkowych nie sposób pominąć, że poprzednio orzekający w sprawie Sąd Apelacyjny wymierzył oskarżonemu za jeden czyn w ramach kwalifikacji z art. 62 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii karę 2 lat pozbawienia wolności.

Obecnie rozpoznający sprawę Sąd Apelacyjny miał na uwadze to, że z tego pierwotnie przypisanego czynu duża część zachowań uległa przedawnieniu, a pojedyncze przypisane zachowania cechuje znacznie mniejszy stopień społecznej szkodliwości, przy czym w drugim przypadku o wyższej karze decyduje przyjęty ciąg przestępstw.

Sąd odwoławczy przyjął stan w prawny w brzmieniu ustawy obowiązującym do dnia 23 czerwca 2020 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k.

Orzekając także karę łączą na gruncie art. 4 § 1 k.k. sąd odwoławczy zastosował zasadę pełnej absorpcji mając na uwadze, pomimo różnicy czasowej pomiędzy przypisanymi pojedynczym czynem a ciągiem przestępstw, że wszystkie te czyny zostały popełnione w de facto tożsamych okolicznościach i jednocześnie były skierowane przeciwko temu samemu dobru prawnie chronionemu.

Nadto zgodnie z art. 85a k.k. w brzmieniu obowiązującym zarówno do dnia 23 czerwca 2020 r., jak i po tej dacie do dnia 30 września 2023 r., zasada prewencji szczególnej miała pierwszeństwo przed prewencją ogólną, a więc cel wychowawczy i zapobiegawczy kary w stosunku do osoby skazanej przed celem ogólnoprewencyjnym związanym z odstraszaniem innych potencjalnych sprawców tego typu czynów.

Prawdą jest, że oskarżony jest osobą karaną, ale przypisane mu obecnie czyny popełnione zostały 6 lat temu i więcej, jak również od tego czasu, to jest od 2019 r. nie popełnił innych czynów zabronionych; w 2019 r. popełnił jeszcze przestępstwo z art. 209 § 1a k.k. (por. dane o karalności – k. 6224-6231).

Nadto nie sposób pominąć, że oskarżony odbył z pierwotnie orzeczonej kary 2 lat pozbawienia wolności prawie 2 lata, co także jest znaczną dla niego dolegliwością, przy czym w okresie odbywania kary jego zachowanie było poprawne, ukończył m.in. oddziaływania z zakresu indywidualnej terapii uzależnia od środków odurzających w formie tzw. Krótkiej Interwencji z wynikiem pozytywnym (por. opinia z ZK w K. z dnia 08.11.2023 r. – k. 6173-6174).

Zarazem sąd odwoławczy nie widział potrzeby orzekania wobec oskarżonego nawiązki z art. 70 ust. 4 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, skoro ma ona charakter fakultatywny, a oskarżony jest osobą uzależnioną od środków narkotycznych i przypisane przestępstwa popełnił w związku z tym uzależnieniem, zaś odbyta już terapia okazała się najwyraźniej skuteczna, skoro od tego czasu nie popełnił innych przestępstw z ustawy narkotykowej.

Dodatkowo, jak stanowi art. 70 ust. 5 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, przepisu ust. 4 nie stosuje się do sprawcy przestępstwa określonego w art. 62 ust. 1, jeżeli jest on osoba uzależnioną.

W stanie prawnym przyjętym w zw. z art. 4 § 1 k.k. w ramach orzekania, nie obowiązywał z kolei art. 70 ust. 4a ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii przewidujący obligatoryjne obecnie świadczenie pieniężne.

Zgodnie z art. 63 § k.k. należało zaliczyć oskarżonemu na poczet orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności odpowiadający czasowo orzeczonej karze okres jego rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie.

W pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymano w mocy nie znajdując podstaw do jego zmiany.

Apelację w sprawie od kary złożył także prokurator, ale apelacja ta jest niezasadna, bowiem dotyczyła tak naprawdę kary za przestępstwo o zupełnie innej kwalifikacji prawnej niż ostatecznie przyjęta (znacznie poważniejszej), jak i nie uwzględniała częściowego przedawnienia w sprawie.

Na obecnej rozprawie odwoławczej prokurator wniósł o wydanie wyroku jak w poprzednim postępowaniu odwoławczym wraz z rozważeniem uzupełnienia kwalifikacji o czyny kumulatywne, to jest o podżeganie i pomocnictwo do tego przestępstwa w ramach z art. 12 k.k., które to wnioski nie znajdują żadnego uzasadnienia w realiach sprawy, jak i nie uwzględniają mającego w tym przypadku zastosowanie zakazu reformationis in peius z art. 443 k.p.k.

Sąd odwoławczy zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. C. 1771,20 zł, w tym należny podatek od towarów i usług, tytułem wynagrodzenia za obronę oskarżonego z urzędu w obecnym postępowaniu odwoławczym. Rozstrzygnięcie to znajduje podstawę w art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1184 z późn. zm.), zaś wysokość wynagrodzenia została ustalona w oparciu o § 4 ust. 1 i 3 oraz § 17 ust. 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 maja 2024 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. poz. 763).

Na podstawie art. 632 pkt 2 k.p.k. stwierdzono, że koszty procesu w zakresie dotyczącym umorzonego postępowania ponosi Skarb Państwa.

Względy słuszności związane z uwzględnieniem kasacji obrońcy oskarżonego i koniecznością ponownego rozpoznania sprawy przez sąd odwoławczy przemawiały z kolei za tym, że na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k. zwolniono oskarżonego z obowiązku uiszczenia pozostałych kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, w tym od opłaty za obie instancje, i w konsekwencji poniesionymi wydatkami należało obciążyć Skarb Państwa.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji wyroku.

SSA Janusz Godzwon

SSA Artur Tomaszewski

SSA Piotr Kaczmarek