Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 110/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1. CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze z 10 grudnia 2020 r. sygn. akt III K 56/19

1.2. Podmiot wnoszący apelację

oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

oskarżyciel posiłkowy

oskarżyciel prywatny

obrońca

oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

w całości

na korzyść

co do winy

na niekorzyść

w części

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia
albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej
czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada
prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść
orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego
zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2. USTALENIE FAKTÓW W ZWIĄZKU Z DOWODAMI
PRZEPROWADZONYMI PRZEZ SĄD ODWOŁAWCZY

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

J. H.

Zachowanie oskarżonego w trakcie pobytu w izolacji więziennej jest umiarkowane. Otrzymał sześć nagród regulaminowych. Został dwukrotnie ukarany dyscyplinarnie. Został wycofany z zatrudnienia z uwagi na naruszenie ustalonego porządku pracy.

Opinia z Aresztu Śledczego w T.

k.1867-1868

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu
z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.

Opinia z Aresztu Śledczego w T. k.1867-1868

Dokument został sporządzony zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa przez upoważniony organ. Zasługuje więc w całości na uwzględnienie.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające
znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu
z pkt 2.1.
albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH
ZARZUTÓW I WNIOSKÓW

Lp.

Zarzut

Wyrok zaskarżył obrońca oskarżonego zarzucając:

1. obrazę przepisów prawa procesowego, która miała istotny wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. poprzez dowolną i swobodną ocenę dowodów, mającą wpływ na treść orzeczenia, w szczególności poprzez całkowite pominięcie przy ustalaniu podstawy faktycznej wyroku, okoliczności prowadzących do zupełnie odmiennych wniosków niż wnioski wyciągnięte przez Sąd I instancji,

2. na zasadzie art. 427 § 2 k.p.k. w zw. z art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na treść orzeczenia tj.:

- ustalenie, że oskarżony w dniu 1 maja 2017 r. działając z zamiarem bezpośrednim zabójstwa zaatakował J. Ś., używając bliżej nieustalonego narzędzia tępego, lub tępokrawędzistego wielokrotnie uderzając J. Ś., a następnie przy użyciu narzędzia ostrego, dokonał przecięcia szyi J. Ś.,

- ustalenie, że oskarżony w dniu 05 maja 2017 r. działając z zamiarem bezpośrednim zabójstwa, nieustalonym narzędziem krawędzistym uderzał A. K. po różnych częściach ciała, w tym w głowę, a następnie ostrym narzędziem przeciął A. K. szyję, po czym umieścił ciało mężczyzny w wannie.

zasadny

częściowo zasadny

niezasadny

zasadny

częściowo zasadny

niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzuty apelującego obrońcy J. H. nie zasługiwały na uwzględnienie.

Nie podziela Sąd Apelacyjny poglądu skarżącego, że Sąd Okręgowy dokonał oceny dowodów wybiórczo, pozostawiając na uboczu rozważań te, które przeczyły tezie znajdującej odzwierciedlenie w treści wyroku skazującego. Nie stracił z pola widzenia Sąd I instancji, że oskarżony niezmiennie w toku całego postępowania nie przyznawał się do popełnienia zarzucanych mu czynów. Inną rzeczą jest to, że z wyjaśnień oskarżonego wyprowadził Sąd I instancji trafne, niekorzystne dla niego wnioski, które wzmacniają przekonanie o słuszności wydanego w niniejszej sprawie wyroku. Odnosząc się do bardziej szczegółowych argumentów autora apelacji stwierdzić należy, że Sąd Okręgowy dokonał wnikliwej analizy nagrania rozmowy telefonicznej przeprowadzonej przez A. K. z Dyżurnym KPP w B. zaraz po godzinie 16:00 dnia 5 maja 2017r. Nie jest negowane przez obrońcę, iż treść nagrania jednoznacznie wskazuje na to, że pokrzywdzony został zaatakowany przez mężczyznę, który w trakcie rozmowy telefonicznej przebywał pod drzwiami wejściowymi domu. Mężczyzna ów miał stosować przemoc wobec pokrzywdzonego i napastnik istotnie został określony jako „D.”. Pomija jednak skarżący dalszą część zarejestrowanej wypowiedzi pokrzywdzonego, z której wynikało, że nie jest on pewny imienia napastnika, zaś imię, które padło w omawianej rozmowie „D.” jest fonetycznie bardzo zbliżone do imienia (...). Poświęcając tej kwestii wiele uwagi Sąd Okręgowy wyprowadza logiczne wnioski, że zarejestrowana wypowiedź A. K. dotyczy właśnie J. H., ponieważ istotnie łączyła go z K. jedynie pobieżna znajomość, a napastnikiem nie mogła być osoba, którą pokrzywdzony dobrze znał, bo wtedy z pewnością nie miałby problemu z nazwaniem sprawcy pobicia. Już w tym miejscu trzeba wyraźnie podkreślić, że w czasie kiedy A. K. łączył się z KPP w B. (godzina 16:01,31 do 16:02,21 dnia 5 maja 2017r.) był widziany przed domem A. K. przez świadków D. P. i A. D.. Sąd Okręgowy dokonał zestawienia czasu w jakim świadkowie zarejestrowali obecność J. H. na posesji A. K., z treścią monitoringu w Ł., na którym zapisana została obecność J. H. o godz. 16:44, logicznie wywodząc (str.25 uzasadnienia zaskarżonego wyroku), że D. P. widziała oskarżonego przed domem A. K. około godziny 15:30, zaś A. D. około godziny 16:00. Nie nasuwa więc żadnych wątpliwości, że mężczyzną, o jakim mówił Policji zgłaszający napaść A. K. był J. H..

Poza sporem jest, że w organizmie pokrzywdzonego w chwili śmierci znajdował się alkohol w stężeniu 3,1 promila, a u oskarżonego w dniu 5 maja 2017r. o godz. 20:35 stężenie alkoholu wynosiło 1,25 promila alkoholu. A. K. widziany był po raz ostatni około godziny 13:30 przez A. S. (1) i był wówczas trzeźwy. Nie jest zatem wykluczone, jak ustala to Sąd Okręgowy, że oskarżony z pokrzywdzonym wspólnie spożywali alkohol. Dopuszcza też Sąd Okręgowy możliwość, że (str.21 uzasadnienia) alkohol nie był przez nich spożywany w wspólnie, na co wskazywałyby tak duże rozbieżności w stężeniu alkoholu u obu mężczyzn. Wbrew odmiennemu twierdzeniu obrońcy obie możliwe wersje nie podważają ustalenia, że to J. H. spowodował u A. K. obrażenia powodującego jego śmierć. Nieuprawniony jest bowiem wniosek, że w trakcie nawet wspólnego spożywania alkoholu pokrzywdzony musiał dokładnie poznać imię oskarżonego. Logika nakazuje wręcz przyjąć, że pokrzywdzony je znał, tylko nieudolnie próbował jen przekazać w trakcie omawianego wyżej zgłoszenia na Policję znajdując się wówczas w stanie już znacznej nietrzeźwości i pobity. Owa nietrzeźwość w połączeniu z przemocą, jaką stosował już oskarżony wobec pokrzywdzonego (tak wynika z treści zarejestrowanej rozmowy z dyspozytorem KPP w B.) powodowała, że pokrzywdzony miał trudność nie tyle ze zidentyfikowaniem, ile opisaniem napastnika. To w pewnym stopniu też tłumaczy nieracjonalne zachowanie oskarżonego, który w trakcie owej rozmowy znajduje się przed domem, mógł on bowiem pozostawać w przekonaniu, że pokrzywdzony nie jest w stanie kogokolwiek zaalarmować.

Chybiony jest kolejny argument apelującego odwołujący się do notatki urzędowej sporządzonej w dniu 7.10.2017r. przez funkcjonariusza Policji KPP B. D. M.. Istotnie funkcjonariusz ów w sporządzonej notatce z rozpytania S. P. i I. S. zapisał, że rozpytane 7.10.2017r. wyżej wymienione osoby twierdziły, iż „wczoraj” (6.05.2017r.) widziały jeszcze żyjącego A. K.. Zostawiając już na dalszym planie zakaz dowodowy, o którym mowa w art. 174 kpk, należy stwierdzić, iż nie może budzić najmniejszych wątpliwości, że doszło w notatce do wadliwego zapisu, skoro zarówno S. P. jak i I. S. przesłuchani w charakterze świadków (k. 261, 264, 309, 310) kategorycznie stwierdzali, że ostatni raz widzieli K. w piątek, tj. w dniu 5.05.2017r. Zgon A. K. nie mógł mieć zatem absolutnie miejsca po dacie 5.05.2017r. Takiemu ustaleniu nie sprzeciwia się opinia biegłych z zakresu medycyny sądowej szeroko omówiona w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku (str.29-32). Co więcej, ustalenia Sądu I instancji potwierdzają dwie istotne okoliczności. A. K. nie był przez nikogo widziany po godzinie 16:00 w dniu 5.05.2017r. Żaden wiarygodny dowód na to nie wskazuje. Po drugie, gdyby pokrzywdzony po godzinie 16:00 dłużej utrzymywał się przy życiu, niżli dopuszcza to Sąd orzekający, to ponowiłby alarm, wołanie o pomoc, w sytuacji, gdy jego telefon na Policję nie przyniósł oczekiwanego rezultatu. Doświadczenie życiowe nakazuje przyjąć, że napadnięty przez osobę widzianą na jego posesji przez D. P. i A. D. kontynuowałby starania o uzyskanie pomocy, a skoro tego nie czynił to znaczy, że już nie był w stanie. Analiza monitoringu w Ł., której Sąd poświęca bardzo wiele uwagi, dawała podstawy przyjąć, że oskarżony przebywał na posesji A. K. do godziny około 16:30 (str. 32 uzasadnienia zaskarżonego wyroku).

Jeśli dodać nadto, że na butach, które jak wynika z treści monitoringu, miał na sobie oskarżony w dniu 5.05.2017r., a dokładnie też wtedy, kiedy przebywał u A. K., ujawniono ślady krwi pokrzywdzonego, to nie może być żadnych wątpliwości, że sprawcą jego zabójstwa jest J. H.. Zapis protokołu oględzin miejsca zdarzenia (k. 491-492) wskazujący na ujawnienie włosa innej osoby niż oskarżony, nie podaje w wątpliwość prawidłowości ustaleń Sądu I instancji. W miejscu tym mogły przebywać i przebywały różne osoby. Fakt, że nie był to włos oskarżonego, nie dowodzi, że sprawcą jest inna osoba niż oskarżony. Podobnie należy ocenić argument odwołujący się do zabezpieczonego śladu obuwia w domu A. K..

Nieskutecznie próbuje też podważać skarżący ustalenie, że J. H. pozbawił życia J. Ś.. Poza sporem jest, że na bluzie oskarżonego i na jego butach, tj. odzieży w której został zatrzymany i trafił do zakładu karnego ujawniono nie tylko krew A. K., ale także J. Ś.. Nie dostrzega apelujący obrońca, że o ile oskarżony w swoich wyjaśnieniach tłumacząc pochodzenie tych śladów wskazywał na to, że J. Ś. korzystał niekiedy z jego ubioru, nie mniej jak trafnie zauważa Sąd Okręgowy, oskarżony udostępniał mu jedynie swoją odzież roboczą (k. 815). Oskarżony zaś w swoich wyjaśnieniach (k.387) twierdził, że do pracy ubierał się w brązową bluzę i gumowce. Innymi słowy odzież z ujawnionymi śladami krwi pokrzywdzonych nie należała do kategorii odzieży roboczej, co potwierdza zresztą zachowanie oskarżonego w dniu 5.05.2017r., który w tejże odzieży przemieszczał się a to do S. B., a to do A. S. (2), a wreszcie też na posesję A. K., nie wykonując wówczas żadnych prac wymagających tzw. odzieży roboczej. Hipoteza obrońcy, że owe ślady krwi znalazły się na odzieży z tego powodu, że J. Ś. użyczając ją od oskarżonego pobił się z A. K. nie ma dowodowego oparcia.

Żaden ze świadków nie potwierdza wprost i stanowczo, że między J. Ś. a A. K. doszło do starcia, które zakończyło się obrażeniami A. K.. Sąd logicznie wersję świadka J. M. dyskwalifikuje posiłkując się treścią relacji G. Ł. i H. K. (str. 26 uzasadnienia zaskarżonego wyroku). Dość powiedzieć, że żaden z wymienionych świadków nie wskazuje wprost na J. Ś., jako sprawcę pobicia A. K..

Dalej akcentuje skarżący obrońca zeznania świadka F. P., który w trakcie przesłuchania w dniu 10.05.2017r. z całą stanowczością zeznał, że widział J. Ś. między 3 a 4.05.2017r. w towarzystwie innego mężczyzny oraz kobiety – K. K. (3), co podważałoby ustalenie Sądu Okręgowego, że zabójstwa pokrzywdzonego dokonano 1.05.2017r. Pomija skarżący, że świadek stanowczo zaprzeczyła, aby w okresie od 1 do 5 maja przebywała w Ł., ponieważ w tym czasie pracowała w Niemczech (k. 473). Treść zeznań świadka potwierdza zresztą jej pracodawca i inne dowody, do których odniósł się już Sad Apelacyjny wydający uprzednio w tej sprawie orzeczenie kasatoryjne, w jego uzasadnieniu na k. 1320 odwrót. Z tego też powodu prawdopodobnie Sąd Okręgowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku do kwestii tych już bardziej szczegółowo się nie odnosi. Prawdą natomiast jest, że żaden ze świadków nie widział oskarżonego na miejscu zabójstwa J. Ś. w ustalonej przez Sąd Okręgowy dacie tego przestępstwa, co nie oznacza, że przywołane przez Sąd I instancji w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku poszlaki w sposób niebudzący wątpliwości nie wskazują na to, że jego sprawcą jest J. H.. By nie przywoływać już obszernych rozważań Sądu Okręgowego zawartych w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, tym bardziej że Sąd Apelacyjny odniósł się już do wszystkich argumentów kwestionujących sprawstwo oskarżonego podniesionych w apelacji, wystarczy podstawowe tezy rzutujące na odpowiedzialność oskarżonego jeszcze raz syntetycznie przedstawić:

- na odzieży oskarżonego, której ten używał w dniu 5.05.2017r. ujawniono ślady krwi obydwu pokrzywdzonych,

- oskarżony był widziany przez świadków D. P. i A. P. w czasie kiedy doszło do stosowania przemocy wobec A. K., a rychło po tym nastąpił zgon pokrzywdzonego,

- nie zaobserwowano w tym czasie żadnej innej osoby na posesji pokrzywdzonego, a jego telefoniczne zgłoszenie również zdaje się wskazywać na oskarżonego,

- hipoteza, że ślady krwi mogły zostać naniesione na odzież oskarżonego w inny sposób, niż w wyniku przypisanych mu przestępstw nie została dowodowo potwierdzona i jawi się jako nierealna (patrz uwagi wyżej),

- dodać należy, że opinia (...) wykluczyła możliwość przypadkowego naniesienia śladów krwi J.

Ś. na obuwiu oskarżonego w czasie, gdy ten pojawił się w domu S. B. po ujawnieniu zwłok pokrzywdzonego w dniu 5.05.2017 r. (podziela Sąd Apelacyjny w tym zakresie wywody Sądu Okręgowego),

- obydwie zbrodnie zostały popełnione w bardzo podobny, mało zorganizowany sposób, co uzasadnia tezę, że ich sprawcą była ta sama osoba (patrz też na sylwetkę sprawcy nakreśloną przez J. Ł.),

- oskarżony w wielu fragmentach składanych wyjaśnień, szczegółowo opisanych przez Sąd I instancji w uzasadnieniu zaskrzonego wyroku, podaje nieprawdziwe informacje, zataja fakty dla siebie niekorzystne i dostosowuje swoje wyjaśnienia do treści ujawnionych dowodów,

- wskazani przez Sąd Okręgowy świadkowie zeznają o negatywnym stosunku oskarżonego do pokrzywdzonych, w przypadku J. Ś. dochodziło nawet do bicia oskarżonego (przewagę fizyczną miał J. Ś.),

- opinia psychologiczna, a nawet zeznania świadków, choćby K. K. (3) wskazują, że oskarżony szczególnie pod wpływem alkoholu był skłonny do agresji i impulsywnych nieadekwatnych do sytuacji zachowań,

- w godzinach wieczorowych 2.05.2017r. oskarżony w sposób natrętny i niespodziewany prosił L. W. (1) o ciepłą wodę do prania, co daje asumpt do twierdzeń, że zmierzał do usunięcia śladów na odzieży mogących powstać w wyniku zabójstwa J. Ś.,

- wskazany wyżej L. W. (1) zeznał też wiarygodnie, że oskarżony wypytywał go o A. K.,

- oskarżony twierdził, że nie wie gdzie jest dom A. K., pomimo że omówione wyżej zeznania świadków wskazywały na jego przebywanie w owym miejscu, nie mówiąc już o wcześniejszych spotkaniach, choćby w domu S. B., czy o planowanych pracach przy remoncie podłogi w domu pokrzywdzonego,

- ślady krwi J. Ś. na odzieży oskarżonego nie mogły się tam znaleźć z powodu szarpaniny pomiędzy oskarżonym a pokrzywdzonym, bowiem żadna takowa, która zakończyłaby się krwawieniem, nie miała miejsca, co wynika nie tylko z relacji świadków, ale wyjaśnień samego oskarżonego,

- opinie biegłych R. P. i (...) we W. ostatecznie korespondują z ustaleniami Sądu I instancji co do czasu śmierci pokrzywdzonych,

- wreszcie materiał dowodowy nie daje najmniejszych podstaw, by budować inną, alternatywną dla ustalonej przez Sąd I instancji realnej wersji zdarzeń, zgodnie z którą sprawcą zabójstw była inna osoba niż oskarżony.

Wszystkie powyżej wymienione argumenty prowadzą do jednoznacznych i pewnych wniosków wskazujących na trafność kwestionowanych ustaleń Sądu I instancji.

Nie mógł zostać uwzględniony również zarzut niewspółmierności wymierzonej oskarżonemu kary. Obrońca nie przedstawił żadnej okoliczności, która mogłaby skłaniać do łagodniejszego potraktowania oskarżonego. Te zaś, przywołane przez Sąd Okręgowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku na stronach od 43 do 46, nie pozwalają na stwierdzenie, że kara dożywotniego pozbawienia wolności w przypadku J. H. razi surowością.

Rażąca niewspółmierność kary, o jakiej mowa w art. 438 pkt 4 k.p.k., zachodzić może tylko wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można było przyjąć, iż zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez sąd pierwszej instancji a karą, jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw wymiaru kary przewidzianych w art. 53 k.k. oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo Sądu Najwyższego (por. III KR 254/73, OSNPG 1974, nr 3-4, poz. 51 i aprobatę tego stanowiska: M. C., Z. D., Przegląd orzecznictwa, P.. 1975, nr 3, s. 64; wyrok SN z 13.02.2003, WK 1/03, OSNKW 2003/323). Na gruncie cytowanego przepisu nie chodzi o każdą ewentualną różnicę w ocenach co do wymiaru kary, ale o różnicę ocen tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymierzoną nazwać można byłoby – również w potocznym znaczeniu tego słowa –„rażąco” niewspółmierną, to jest niewspółmierną w stopniu nie dającym się wręcz zaakceptować. Argumenty podniesione w apelacji nie dają podstaw do uznania kary wymierzonej oskarżonemu za rażąco niewspółmierną.

Zgodzić się należy z obrońcą, że w literaturze zwraca się uwagę na wyjątkowość kary dożywotniego pozbawienia wolności, pomimo tego, że nie ma ona charakteru normatywnego w sensie wyraźnej ustawowej deklaracji (tak m.in. L. W. , K. dożywotniego pozbawienia wolności, s. 21–22; J. L. , Zasady wymierzania kar, s. 25–26). Wyjątkowość omawianej kary wynikać ma z samej surowości tej kary i jej eliminacyjnego charakteru. Za wyjątkowym jej charakterem przemawiać może dodatkowo ograniczony katalog przestępstw zagrożonych dożywotnim pozbawieniem wolności. Wskazuje na to także umieszczenie kary dożywotniego pozbawienia wolności na ostatnim miejscu w ustawowym katalogu kar zawartym w art. 32 KK. Wreszcie przemawia za tym zastępczy charakter dożywotniego pozbawienia wolności w stosunku do kary śmierci, której ustawodawca wyraźnie przyznawał status wyjątkowy (zob. L. Wilk, Kara dożywotniego pozbawienia wolności, s. 21 i n.; K. Mielczarek, Wybrane zagadnienia, s. 101).Kara dożywotniego pozbawienia wolności występuje obecnie wyłącznie w sankcjach złożonych alternatywnych, obok kary pozbawienia wolności oraz 25 lat pozbawienia wolności. Omawiana kara grozi za najpoważniejsze zbrodnie. Kara dożywotniego pozbawienia wolności to kara wybitnie odwetowa o charakterze eliminacyjnym (zabezpieczającym), ukierunkowana na funkcje społeczno-prewencyjne oraz izolacyjne. Wprowadzenie kary dożywotniego pozbawienia wolności jako substytutu kary śmierci potwierdza, że jej zasadniczym celem ma być zabezpieczenie społeczeństwa przed niebezpiecznymi sprawcami najpoważniejszych przestępstw. Takim zaś sprawcą jest oskarżony.

Na aprobatę zasługuje pogląd, że kara dożywotniego pozbawienia wolności może być karą adekwatną tylko w stosunku do sprawców, których czyny charakteryzują się wyjątkowością na tle innych przestępstw tego samego typu. Ustalenie, że stopień winy i stopień społecznej szkodliwości danej zbrodni są bardzo wysokie, jest przesłanką konieczną, ale nie wystarczającą, dla wymierzenia kary dożywotniego pozbawienia wolności. Nawet bowiem najwyższy stopień społecznej szkodliwości i stopień winy nie uprawnia do orzeczenia tej kary, jeżeli wzgląd na wszystkie okoliczności wpływające na wymiar kary wskazuje, że kara łagodniejszego rodzaju zaspokoi potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, a także osiągnie cele wychowawcze i zapobiegawcze w stosunku do sprawcy ( K. Buchała, Niektóre problemy, s. 45; J. Majewski, w: Zoll, Kodeks karny, t. 1, 2012, s. 567; zob. także wyr. SA w Katowicach z 25.1.2006 r., II AKa 436/05, KZS 2006, Nr 7–8, poz. 113; wyr. SA w Katowicach z 25.10.2007 r., II AKa 239/07, Prok. i Pr. – wkł. 2008, Nr 6, poz. 26; wyr. SA w Łodzi, z 10.9.2013 r., II AKa 126/13, Legalis).

W uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia Sąd Okręgowy należycie wykazał dlaczego konieczna jest trwała izolacja sprawcy. Przez wzgląd na charakter sprawcy i jego szczególne aspołeczne właściwości trafnie przyjął, że żadna inna kara nie uchroni przed nim społeczeństwa. Czyny, których się dopuścił oskarżony świadczą wystarczająco o tym, że zalicza się on do sprawców najbardziej zdemoralizowanych, co do których osiągnięcie celów wychowawczych kary jest co najmniej problematyczne. Czyny są tego rodzaju, że brak jest okoliczności łagodzących lub są one pomijalne, a przy tym występują liczne i ważne okoliczności obciążające, prawidłowo dostrzeżone przez Sąd I instancji i po drugie – okoliczności dotyczące sprawcy przemawiają za tym, że jest on tak zdemoralizowany, że konieczne jest jego trwałe odizolowanie od społeczeństwa.

Wbrew twierdzeniom apelacji, Sąd Okręgowy uwzględnił przy wymiarze kar wszystkie okoliczności wiążące się z poszczególnymi ustawowymi dyrektywami i wskaźnikami jej wymiaru, w sposób skrupulatny je rozważył i prawidłowo ocenił, nadając im odpowiednie znaczenie i wykazał w sposób przekonywający dlaczego wobec oskarżonego J. H. należało orzec najsurowszą i najbardziej dotkliwą przewidzianą w polskim systemie prawnym karę.

Przeciwko oskarżonemu przemawiają zarówno przesłanki przedmiotowe wynikające z okoliczności sprawy, drastyczności działania jak i podmiotowe – uwzględniające zarówno motywację jego zachowania, określające też jego osobowość i właściwości.

Podstawowym elementem, jaki w myśl art. 53 k.k. sąd powinien brać pod uwagę przy wymiarze kary, jest stopień winy sprawcy (wyrok SA w Lublinie z dnia 17 listopada 1999 r., II AKa 183/99, OSA 2000, z. 4, poz. 25; wyrok SA w Krakowie z dnia 24 kwietnia 2002 r., II AKa 68/02, KZS 2002, z. 5, poz. 45; wyrok SA w Krakowie z dnia 30 czerwca 2011 r., II AKa 107/11, KZS 2011, z. 9, poz. 42). Na stopień winy wpływają wszelkie te okoliczności, które decydować będą o zakresie swobody sprawcy w wyborze i realizacji zachowania zgodnego z prawem. Chodzi tu w szczególności o:

- możliwość rozpoznania faktycznego i społecznego znaczenia czynu, warunkowaną poziomem rozwoju intelektualnego, emocjonalnego i społecznego sprawcy, stanem wiedzy, doświadczenia, zdolnościami odbioru bodźców i informacji oraz ich analizy (K.Buchała (w:) K. Buchała, A. Zoll, Kodeks..., teza 13-16, s. 387-389);

- możliwość podjęcia decyzji zgodnego z prawem zachowania, co warunkowane jest normalną sytuacją motywacyjną, zdolnością przeciwstawiania się szczególnym naciskom motywacyjnym, umiejętnością dokonywania wyboru spośród wielu możliwych sposobów zachowań, odpornością na nacisk bodźców zewnętrznych (sytuacyjnych), poziomem przyswojenia reguł moralnych;

- możliwość faktycznego sterowania swoim postępowaniem w wykonaniu podjętej decyzji.

W świetle prawidłowych ustaleń Sądu Okręgowego oskarżony miał zachowaną zdolność do rozpoznania znaczenia czynów i pokierowania swoim postępowaniem. Stwierdzone u niego zaburzenia osobowości nie ograniczyły jego poczytalności. Brak jest podstaw do uwzględniania przy ocenie stopnia winy nieprawidłowych cech osobowości sprawcy, o ile towarzyszy temu ustalenie pełnej poczytalności sprawcy (por. wyrok SN z 17 czerwca 1977 r., IV KR 90/77, OSNPG 1978, z. 2, poz. 22; wyrok SA w Gdańsku z 29 marca 2001 r., II AKa 82/01, Prok. i Pr. 2001, z. 12, poz. 26). Oskarżonego charakteryzuje egocentryzm, silne skoncentrowanie na sobie, skłonność do instrumentalnego traktowania innych osób, płytkość uczuć, deficyt lęku, impulsywność, słaba kontrola zachowań oraz brak wyrzutów sumienia. J. H. reaguje obojętnie na zadawane przez siebie ból i cierpienie. Nie towarzyszy temu pobudzenie emocjonalne - agresja oskarżonego ma zimny, chłodny charakter. Powtórzyć wypada, że oskarżony działał w warunkach pełnego rozeznania co do czynów, których się dopuścił a jego sprawność intelektualna mieści się w obszarze normy.

Na niekorzyść oskarżonego jednoznacznie przemawiają sposób i okoliczności popełnienia czynów zabronionych. Oskarżony działał bez skrupułów, w sposób bezwzględny i brutalny. W swoim działaniu wyzuty był z jakichkolwiek emocji. Pokrzywdzeni nie uczynili mu wymiernej, dużej krzywdy.

Obydwu zabójstw oskarżony dokonał z pełną premedytacją (w pełni świadomie podjął decyzję o pozbawieniu życia tych osób, przygotował się do popełnienia tego przestępstwa, po wykonaniu zabójstw skutecznie pozbył się odzieży, w którą był ubrany w czasie czynów i narzędzia, którym pozbawił życia pokrzywdzonych.

Agresja oskarżonego nie miała racjonalnego uzasadnienia.

Oskarżony bez skrupułów pozbawił życia osoby, które obdarzyły go zaufaniem, działał w bezwzględny sposób, wyrażający się przemyślanym i drastycznym sposobie działania.

W realiach niniejszej sprawy słusznie Sąd Okręgowy przyjął, że stopień zdemoralizowania oskarżonego jest bardzo wysoki, co wynika z samych ustalonych przez Sąd okoliczności popełnionych zbrodni, w tym motywacji i pobudek oskarżonego i pozbawionego skrupułów sposobu działania.

Na wymiar kary ma także wpływ zachowanie sprawcy po popełnionym przestępstwie, w tym stosunek do popełnionego czynu. Oskarżony nie okazał żadnej skruchy.

Wniosek

Podnosząc powyższe zarzuty obrońca wniósł o:

- zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego

lub

- o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

zasadny

częściowo zasadny

niezasadny

zasadny

częściowo zasadny

niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec jednoznacznych i pewnych wniosków wskazujących na sprawstwo oskarżonego, kwestionowanie ustaleń Sądu I instancji nie znajduje uzasadnienia.

Brak jest również podstaw do uwzględnienia zarzutu niewspółmierności wymierzonej oskarżonemu kary. Sąd Okręgowy uwzględnił wszystkie ważne w tej materii okoliczności, obrońca nie przedstawił zaś żadnej okoliczności, która mogłaby skłaniać do łagodniejszego potraktowania oskarżonego. Wymierzona J. H. kara dożywotniego pozbawienia wolności nie razi surowością.

4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot utrzymania w mocy

Zaskarżony wyrok utrzymano w mocy.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Z uwagi na bezzasadność zarzutów skarżących, zaskarżony wyrok należało utrzymać w mocy.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt
rozstrzygnięcia
z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6. KOSZTY PROCESU

Punkt
rozstrzygnięcia
z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

III.

Zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz adw. T. K. 738 zł, w tym należny podatek od towarów i usług, tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu odwoławczym znajduje uzasadnienie w treści przepisu § 17 ust. 2 pkt. 5 w zw. z § 4 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z 2019r., 18 t.j.).

Na podstawie art. 624 § 1 kpk zwolniono oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, poniesionymi wydatkami obciążono Skarb Państwa.

7. PODPIS

3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze z 10 grudnia 2020 r. sygn. akt III K 56/19

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☐

zmiana

3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator Rejonowy w Bolesławcu

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze z 10 grudnia 2020 r. sygn. akt III K 56/19

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☐

zmiana