Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

II AKa 150/24 - uzasadnienie Sąd Apelacyjny we Wrocławiu z 2024-12-11

Sygnatura akt II AKa 150/24

1.

2.WYROK

2.1.W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 grudnia 2024 r.

5.Sąd Apelacyjny we Wrocławiu II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący SSA Piotr Kaczmarek

Sędziowie: SA Bogusław Tocicki

SO del. do SA Daniel Kliś (spr.)

Protokolant: Katarzyna Szypuła

7.przy udziale Beaty Lorenc-Kociubińskiej prokuratora Prokuratury (...)

8.po rozpoznaniu w dniu 11 grudnia 2024 r. sprawy

9.E. P. (1) (P.)

10. oskarżonego o czyn z art. 280 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk

11.M. G. (G.)

12.oskarżonego o czyn z art. 280 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk

13.na skutek apelacji wniesionych przez oskarżonych

14.od wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu

15.z dnia 5 lutego 2024 r. sygn. akt III K 435/23

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

1.  na podstawie art. 440 kpk z opisu czynu przypisanego oskarżonym E. P. (1) i M. G. eliminuje ustalenie o niebezpiecznym charakterze pistoletu pneumatycznego, którym posłużyli się oskarżeni;

2.  za podstawę skazania w warunkach art. 64§1 kk w odniesieniu do M. G. przyjmuje uprzednie skazanie za umyślne przestępstwo podobne z art. 279§1 kk;

3.  tak przypisany czyn kwalifikuje jako przestępstwo z art. 280§1 kk przy zastosowaniu art. 64§1 kk oraz art. 4 §1 kk przyjmując brzmienie ustawy Kodeks karny na dzień 30.09.2023r. i za to przestępstwo na podstawie art. 280§1 kk wymierza oskarżonemu E. P. (1) karę 3 (trzech) lat pozbawienia wolności oraz oskarżonemu M. G. karę 2 (dwóch) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

4.  na podstawie art. 63§1 kk na poczet orzeczonych kar pozbawienia wolności zalicza oskarżonym okresy zatrzymania i tymczasowego aresztowania od 9.06.2023r. godz. 9:30 do 6.10.2023r. godz. 13:45;

II.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. K. D. i adw. B. M. po 1476 zł, w tym należny podatek od towar ów i usług, tytułem wynagrodzenia za obronę z urzędu oskarżonego M. G. i oskarżonego E. P. (1) w postępowaniu odwoławczym;

IV.  zwalnia oskarżonych z obowiązku uiszczenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, poniesionymi wydatkami obciążając Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 150/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z 5 lutego 2024 r., sygn. akt III K 435/23

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

uchylenie

Zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

E. P. (1)

Uprzednia karalność oskarżonego oraz jego pozytywne zachowanie podczas pobyty w jednostce penitencjarnej w okresie 9.06.2023 r. – 6.10.2023 r.

dane o karalności dotyczące oskarżonego E. P. (1)

514-516,

opinia

530-1,

2.1.1.2.

M. G.

Uprzednia karalność oskarżonego oraz jego zachowanie podczas pobyty w jednostce penitencjarnej w okresie 9.06.2023 r. – 6.10.2023 r., oceniane jako umiarkowane,

dane o karalności dotyczące oskarżonego M. G.

517-525,

opinia

532-3,

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1

dane o karalności dotyczące oskarżonego E. P. (1)

obiektywy i niekwestionowany dowód z dokumentu

opinia dyrektora AŚ we W.

obiektywy i niekwestionowany dowód z dokumentu

2.1.1.2

dane o karalności dotyczące oskarżonego M. G.

obiektywy i niekwestionowany dowód z dokumentu

opinia dyrektora AŚ we W.

obiektywy i niekwestionowany dowód z dokumentu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obrońca oskarżonego E. P. (1) zarzucił naruszenie prawa materialnego, a to art. 46 § 2 k.k. poprzez zasądzenie nawiązki na rzecz pokrzywdzonych obok orzeczenia obowiązku naprawienia szkody, podczas gdy zasądzenie kwoty tytułem naprawienia szkody w myśl art. 46 § 1 k.k. wyłącza możliwość zasądzenia nawiązki na podstawie art. 46 § 2 k.k.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Na wstępie wskazać należy, iż w przypadku gdy podstawą zarzutu odwoławczego jest art. 438 pkt 1a k.p.k., to należy w zarzucie wykazać, że obraza przepisu prawa materialnego w innym wypadku niż dotyczący kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu powoduje, że to rozstrzygnięcie nie odpowiada prawu. Dopiero spełnienie tego warunku prowadzi do skuteczności zarzutu. W art. 438 pkt 1a k.p.k. zakłada się bowiem, że pomimo stwierdzonego uchybienia, dotknięte nim rozstrzygnięcie może odpowiadać prawu, co w konsekwencji wyklucza możliwość zmiany tego orzeczenia.

Apelujący obrońca upatruje naruszenie art. 46 § 2 k.k. w jednoczesnym orzeczeniu wobec oskarżonych obowiązku naprawienia szkody na rzecz pokrzywdzonej Z. G. (pkt IV części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku) oraz nawiązek na rzecz pokrzywdzonych Z. G. i M. S. (pkt III części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku). W ocenie Sądu Apelacyjnego jest to założenie błędne. Przede wszystkim wskazać należy, iż w sytuacji kiedy sprawca wyrządził pokrzywdzonemu i szkodę, i krzywdę, sąd, na wniosek pokrzywdzonego, w razie skazania sprawcy jest zobowiązany orzec wobec sprawcy zarówno obowiązek naprawienia szkody, jak i obowiązek zadośćuczynienia za doznaną krzywdę (zob. np. postanowienie SN z 9.07.2013 r., II KK 161/13, LEX nr 1391443; wyrok SN z 5.04.2017 r., III KK 418/16, LEX nr 2278297). Przepis art. 46 § 1 k.k. nie tylko dopuszcza możliwość jednoczesnego orzeczenia wobec sprawcy obowiązku naprawienia szkody majątkowej i wynagrodzenia za szkodę niemajątkową w postaci zadośćuczynienia, ale i taki obowiązek kreuje w razie prawidłowego zgłoszenia odpowiednich roszczeń przez uprawniony podmiot, o ile rzecz jasna szkody obu rodzajów wystąpiły i nie zaistniały okoliczności wyłączające stosowanie w danym układzie tego środka. Nie wymaga szerszego komentarza, że orzeczenie nawiązki jest możliwe tak w przypadku szkód materialnych jak i niematerialnych, choć w tym drugim przypadku, z uwagi na ocenne kryteria ustalania wysokości zadośćuczynienia – co niewątpliwie zbliża ten środek kompensacyjny do samej nawiązki – winno następować wyjątkowo. Rację jednak trzeba przyznać apelującemu, iż nie ma możliwości kumulowania obowiązku z art. 46 § 1 k.k. w zakresie szkód i krzywd ustalonych w toku procesu i dodatkowo ewentualnej nawiązki z art. 46 § 2 k.k. związanej z tym samym obowiązkiem. W piśmiennictwie zasadnie przyjmuje się, że możliwe jest jednak orzeczenie odszkodowania, choćby w części, na podstawie art. 46 § 1 k.k. oraz nawiązki z art. 46 § 2 k.k. zamiast zadośćuczynienia pieniężnego lub odwrotnie (tak T. Oczkowski w Konarska-Wrzosek Violetta (red.), Kodeks karny. Komentarz, wyd. IV teza 13 komentarza do art. 46).

Przechodząc dalej w rozważaniach, wskazać należy na rzecz bezsporną. Nie budzi bowiem wątpliwości, że przestępstwo określone w art. 280 k.k. ma dwa przedmioty ochrony. Przepis ten chroni zarówno prawo własności, posiadanie oraz inne prawa rzeczowe i obligacyjne przysługujące danej osobie do rzeczy, a także nietykalność, wolność, zdrowie i życie człowieka. W rozpoznawanej sprawie wskutek przestępczego zachowania oskarżonych obok spowodowania szkody majątkowej u pokrzywdzonej Z. G. (ustalonej na kwotę co najmniej 2.000 zł) doszło do naruszenia dóbr osobistych obu pokrzywdzonych rozbojem, takich jak poczucie bezpieczeństwa oraz wolność, o czym pokrzywdzone Z. G. i M. S. zeznawały na rozprawie przed Sądem Okręgowym. Sąd ten był zatem w pełni uprawniony do łącznego orzeczenia odszkodowania oraz zadośćuczynienia na rzecz Z. G. oraz zadośćuczynienia na rzecz M. S., a wobec złożenia wniosków przez pokrzywdzone w terminie przewidzianym przez przepis art. 49a § 1 k.p.k. (vide karty 447-448), był do tego zobligowany. Zadośćuczynienie za krzywdę ma rekompensować szkodę niemajątkową, która wiąże się z naruszeniem czysto subiektywnych przeżyć człowieka, z cierpieniem fizycznym i psychicznym. W badanej sprawie przez stres i cierpienie psychiczne pokrzywdzonych wobec których sprawcy dokonali rozboju z użyciem pistoletu pneumatycznego. Kwota zadośćuczynienia powinna być zatem orzeczona w rozsądnych granicach, z jednej strony dostosowana do poziomu krzywdy, a z drugiej strony nie może być nadmierna, wygórowana, oderwana od stopy życiowej społeczeństwa, zatem orzeczona w rozsądnych granicach. W ocenie Sądu Apelacyjnego przyznane przez Sąd I instancji w pkt III kwoty po 1.000 zł odpowiadają powyższym kryteriom i uwzględniają zakres krzywd doznanych przez Z. G. oraz M. S. w związku z dokonanym na ich szkodę przestępstwem rozboju. Kwoty te winny być jednak orzeczone na podstawie art. 46 § 1 k.k. tytułem zadośćuczynienia a nie jako nawiązki z art. 46 § 2 k.k. To że stanowią one rekompensatę za doznane przez pokrzywdzone krzywdy nie budzi wątpliwości w świetle pisemnych motywów zaskarżonego rozstrzygnięcia (wytknąć jednak należy, iż omyłkowo wskazuje się tam, że pokrzywdzone domagały się nawiązek, podczas gdy w złożonych wnioskach jest mowa o zadośćuczynieniu). Z powyższego wynika, że nie doszło do niedopuszczalnej kumulacji obowiązku naprawienia szkody z art. 46 § 1 k.k. (pkt IV zaskarżonego wyroku) i dodatkowo nawiązki z art. 46 § 2 k.k. jako surogatu tego obowiązku (pkt III zaskarżonego wyroku). Zdaniem Sądu II instancji doszło do naruszenia prawa materialnego w zakresie rozstrzygnięcia wydanego na podstawie art. 46 § 2 k.k., gdyż Sąd merytoryczny zamiast nawiązki na tej podstawie winien orzec na rzecz pokrzywdzonych zadośćuczynienie na zasadzie art. 46 § 1 k.k., jednak pomimo tego uchybienia orzeczenie o rekompensacie pokrzywdzonym wyrządzonych krzywd odpowiada prawu. W takiej sytuacji przywołany na wstępie przepis art. 438 pkt 1a k.p.k. wyklucza ingerencję Sądu Apelacyjnego.

Wniosek

W związku z powyższym zarzutem skarżący wniósł o uchylenie pkt III zaskarżonego wyroku.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Sąd odwoławczy, nie znajdując podstaw mogących skutecznie podważyć zaskarżony wyrok w odniesieniu do pkt III i IV części dyspozytywnej – uznając podniesiony zarzut za niezasadny, o czym była mowa powyżej – utrzymał go w tym zakresie w mocy, na podstawie przepisu art. 437 § 1 k.p.k.

3.2.

Obrońca oskarżonego E. P. (1) zarzucił ponadto rażącą niewspółmierność kary poprzez przyjęcie, iż kara „3 lat” pobawienia wolności jest karą właściwą, podczas gdy Sąd pominął warunki osobiste oskarżonego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Z uwagi na dokonaną przez Sąd Apelacyjny zmianę zaskarżonego wyroku w zakresie opisu czynu przypisanego oskarżonym oraz zakwalifikowanie go jako występku z art. 280 § 1 k.k. przy zastosowaniu art. 64 § 1 k.k., w miejsce przyjętej kwalifikacji z art. 280 § 2 k.k. przy zastosowaniu art. 64 § 1 k.k. – zgodnie z dyspozycją art. 440 k.p.k., o czym szerzej w dalszej części rozważań – i wynikającą z tego konieczność orzeczenia wobec oskarżonego E. P. (1) nowej sankcji karnej, rozpoznanie wskazanego powyżej zarzutu było bezprzedmiotowe (art. 436 k.p.k.).

Wniosek

W związku z powyższym zarzutem skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie kary w dolnej granicy ustawowego zagrożenia.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

-------------------

3.3.

Obrońca oskarżonego M. G. zarzucił rażącą niewspółmierność kary, polegająca na orzeczeniu wobec oskarżonego kary pobawienia wolności w wymiarze 4 lat w sytuacji, kiedy wymierzenie kary łagodniejszej spełniłoby wszelkie cele prewencji ogólnej i indywidualnej.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Z uwagi na dokonaną przez Sąd Apelacyjny zmianę zaskarżonego wyroku w zakresie opisu czynu przypisanego oskarżonym oraz zakwalifikowanie go jako występku z art. 280 § 1 k.k. przy zastosowaniu art. 64 § 1 k.k., w miejsce przyjętej kwalifikacji z art. 280 § 2 k.k. przy zastosowaniu art. 64 § 1 k.k. – zgodnie z dyspozycją art. 440 k.p.k., o czym szerzej w dalszej części rozważań – i wynikającą z tego konieczność orzeczenia wobec oskarżonego M. G. nowej sankcji karnej, rozpoznanie wskazanego powyżej zarzutu było bezprzedmiotowe (art. 436 k.p.k.).

Wniosek

W związku z powyższym zarzutem skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemu M. G. łagodniejszej.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

-------------------

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Kierując się dyspozycją art. 440 k.p.k. z opisu czynu przypisanego oskarżonym wyeliminowano ustalenie o niebezpiecznym charakterze pistoletu pneumatycznego, którym posłużyli się oskarżeni E. P. (1) oraz M. G., za podstawę skazania w warunkach art. 64 § 1 k.k. w odniesieniu do M. G. przyjęto uprzednie skazanie za umyślne przestępstwo podobne z art. 279 § 1 k.k., co skutkowało przyjęciem kwalifikacji z art. 280 § 1 k.k. i wymierzeniem oskarżonym nowych sankcji karnych.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

W ocenie Sądu Apelacyjnego błędna była konkluzja Sądu merytorycznego, iż pistolet którym posłużyli się oskarżeni E. P. (1) oraz M. G., stanowił przedmiot podobnie niebezpieczny do broni palnej w rozumieniu art. 280 § 2 k.k. Takie ustalenie, skutkujące przyjęciem typu kwalifikowanego rozboju z art. 280 § 2 k.k., powoduje, że zaskarżony wyrok dotknięty jest rażącą niesprawiedliwością, o jakiej jest mowa w art. 440 k.p.k. W konsekwencji Sąd Apelacyjny zobowiązany był do dokonania korekty zaskarżonego orzeczenia w opisanym powyżej zakresie. Szersze motywy orzeczenia reformatoryjnego zostaną przedstawione w dalszej części rozważań.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Rozstrzygnięcia z pkt III i IV części dyspozytywnej.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Motywy przedstawiono w pkt 3.1

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zaskarżony wyrok został zmieniony w ten sposób, że:

1.  na podstawie art. 440 k.p.k. z opisu czynu przypisanego oskarżonym wyeliminowano ustalenie o niebezpiecznym charakterze pistoletu pneumatycznego, którym posłużyli się oskarżeni E. P. (1) oraz M. G.;

2.  za podstawę skazania w warunkach art. 64 § 1 k.k. w odniesieniu do M. G. przyjęto uprzednie skazanie za umyślne przestępstwo podobne z art. 279 § 1 k.k.;

3.  tak przypisany czyn został zakwalifikowany jako przestępstwo z art. 280 § 1 k.k. przy zastosowaniu art. 64 § 1 k.k. oraz art. 4 § 1 k.k., przyjmując brzmienie ustawy Kodeks karny na dzień 30.09.2023 r. i za to na podstawie art. 280 § 1 k.k. wymierzono oskarżonemu E. P. (1) karę 3 lat pozbawienia wolności oraz oskarżonemu M. G. karę 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności;

4.  na podstawie art. art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonych kar pozbawiania wolności zaliczono oskarżonym okresy ich zatrzymania i tymczasowego aresztowania od 9.06.2023 r. godz. 9:30 do 6.10.2023 r. godz. 13:45.

Zwięźle o powodach zmiany

Już na samym wstępie trzeba podkreślić, że skarżący nie kwestionował ustaleń faktycznych poczynionych przez Sąd Okręgowy. Warto jednak zwrócić uwagę na opis czynu przypisanego oskarżonym, jak i passus części motywacyjnej wydanego orzeczenia, w którym odniesiono się do pistoletu pneumatycznego, którym posłużyli się oskarżeni podczas przypisanego im przestępstwa kwalifikowanego rozboju z art. 280 § 2 k.k. Otóż w ślad za zarzutem aktu oskarżenia Sąd I instancji ustala, iż był to „ przedmiot niebezpieczny”. W pisemnych motywach zaskarżonego wyroku, Sąd ten wskazuje ponadto, iż był to „ pistolet z którego wystrzelić można naboje o średnicy kal. 4,5 mm, ze średnią wartością początkowej energii kinetycznej pocisków wystrzeliwanych z lufy tego pistoletu – 2,4 J, z opisywanej przez pokrzywdzone odległości około metra z pewnością stanowi przedmiot niebezpieczny dla życia czy zdrowia innych osób”. Stwierdzenie to poprzedzone jest ustaleniem – wynikającym z klarownej i niekwestionowanej opinii Laboratorium (...) we W. z przeprowadzonych badań z zakresu broni i balistyki Nr (...) z 24.08.2023 r. (karty 162-264) – iż przedmiotowy pistolet pneumatyczny W. mod. (...) kal. (...) mm nr (...) produkcji tajwańskiej, nie jest bronią palną w rozumieniu ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji, jak i bronią pneumatyczną w rozumieniu tej ustawy, ponieważ początkowa energia kinetyczna pocisków wystrzeliwanych z jego lufy nie przekraczała 17 J (wynosiła 2,4 J). Wskazać w tym miejscu należy, iż fakt, że przedmiotowy pistolet nie stanowił broni palnej oraz broni pneumatycznej w rozumieniu przywołanej ustawy, nie wyklucza automatycznie uznania go za przedmiot podobnie niebezpieczny do broni palnej. Niedopuszczalne jest jednak czynienie domniemania, że każdy pistolet miotający pociski przy użyciu sprężonego gazu (popularne wiatrówki) stanowi przedmiot podobnie niebezpieczny jak broń palna. Kierując się powszechnym poglądem orzecznictwa, że innym podobnie niebezpiecznym narzędziem w rozumieniu art. 280 § 2 k.k., jest taki przedmiot, którego każde normalne użycie przeciwko innemu człowiekowi zawsze stwarza, podobnie jak użycie broni palnej lub noża, realne zagrożenie dla życia (zob. np. postanowienie SN z 29.05.2003 r., I KZP 13/03, OSNKW 2003/7–8, poz. 69, wyrok SA w Katowicach z 29.09.2011 r., II AKa 352/11, LEX nr 1102920, wyrok SA we Wrocławiu z 13.12.2003 r., OSA 2004/7/51; wyrok SA w Gdańsku z 19.12.1996 r. sygn. akt II AKa 344/96, Prok. i Pr. z 1997 r., z. 7-8, poz. 21), stwierdzić należy, że pistolet pneumatyczny, którym posłużyli się oskarżeni, nie był przedmiotem podobnie niebezpiecznym do broni palnej. Jak wskazano powyżej, pociski wystrzeliwane z przedmiotowego pistoletu pneumatycznego, przy wykorzystaniu sprężonego gazu, cechowała stosunkowo niewielka siła. Z przywołanej opinii z zakresu broni i balistyki wynika, iż energia kinetyczna pocisku nie przekraczała 2,4 J, a więc była ponad 7-krotnie słabsza niż w przypadku broni pneumatycznej w rozumieniu art. 8 ustawy o broni i amunicji. Skoro zaś ustawodawca, jako narzędzie niebezpieczne dla życia i zdrowia uznaje pistolet pneumatyczny, który wystrzeliwuje pocisk z siłą co najmniej 17 J, a contrario uznać należy, że cechy takiej nie posiada pistolet, który nadaje pociskowi siłę znacząco mniejszą (vide wyrok tut. Sądu Apelacyjnego z 18 kwietnia 2012 r., II AKa 99/12, LEX nr 1163713).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpoznawanej sprawy stwierdzić należy, iż oczywiście błędna była konkluzja Sądu merytorycznego, iż pistolet którym posłużyli się oskarżeni E. P. (1) oraz M. G., stanowił przedmiot podobnie niebezpieczny do broni palnej w rozumieniu art. 280 § 2 k.k. Takie ustalenie, skutkujące przyjęciem typu kwalifikowanego rozboju z art. 280 § 2 k.k., powoduje, że zaskarżony wyrok dotknięty jest rażącą niesprawiedliwością, o jakiej jest mowa w art. 440 k.p.k. Jest przecież poza sporem, iż powyższe przekłada się na ustawowe zagrożenie, a tym samym na wymiar orzeczonej wobec oskarżonych sankcji karnych. Jednocześnie zgodnie z dyspozycją art. 440 k.p.k., jeżeli utrzymanie orzeczenia w mocy byłoby rażąco niesprawiedliwe, podlega ono zmianie na korzyść oskarżonego albo uchyleniu niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów. Sąd Apelacyjny zobowiązany był więc do dokonania opisanej powyżej korekty zaskarżonego wyroku.

Z uwagi na błędne przyjęcie w odniesieniu do oskarżonego M. G., jako podstawy skazania w warunkach art. 64 § 1 k.k. uprzedniego skazania za przestępstwo z art. 281 k.k., w sytuacji gdy za taki występek wobec niego wyrok nie zapadł (vide odpis wyroku w sprawie VK 26/16 oraz dane o karalności z kart 423-424, 517-525), a był skazany za inne umyślne przestępstwo podobne, tj. z art. 279 § 1 k.k., konieczne było sanowanie i tego uchybienia.

Konsekwencją zmiany opisu czynu oraz jego kwalifikacji prawnej było następcze orzeczenie o sankcji karnej na podstawie przepisu art. 280 § 1 k.k. Wymierzając oskarżonym kary pozbawienia wolności Sąd Apelacyjny kierował się dyrektywami określonymi w art. 53 k.k. Uwzględniono zatem stopień społecznej szkodliwości czynu jak i zawinienie sprawców. Oceniając finalnie przypisane im przestępstwo w ramach sędziowskiego wymiaru kary Sąd Apelacyjny uznał, że wymierzone oskarżonym: E. P. (1) kara 3 lat pozbawienia wolności oraz M. G. kara 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, są w pełni uzasadnione, biorąc przede wszystkim pod uwagę stopień winy każdego z oskarżonych oraz stopień społecznej szkodliwości przypisanego im przestępstwa, przy uwzględnieniu dominującej roli oskarżonego E. P. (1) podczas jego realizacji i wcześniejszego przygotowania (nabycie pistoletu pneumatycznego), a czego nie dostrzegł Sąd Okręgowy wymierzając oskarżonym jednowymiarowe kary. Mając na uwadze wręcz zuchwały i uprzednio zaplanowany sposób działania oskarżonych uznać należy, iż stopień ich zawinienia jest wysoki. Ponadto występek będący przedmiotem osądu w niniejszej sprawie nie był incydentalnym zachowaniem oskarżonych. Z danych o karalności oraz z opisów wyroków wynika, iż tak E. P. (1) jak i M. G. dopuszczali się już uprzednio szeregu przestępstw przeciwko mieniu (E. P. (1) także z użyciem przemocy), za które zostali już prawomocnie skazani. Okolicznością obciążającą przy wymiarze kar poszczególnym oskarżonym była więc ich uprzednia karalność skutkująca przyjęciem kwalifikacji prawnej z art. 64 §1 kk.

Uwzględniono również rodzaj naruszonych dóbr, w tym wywołane przez oskarżonych poczucie zagrożenia u młodych pokrzywdzonych, poprzez działanie wspólne i przy użyciu pistoletu pneumatycznego, którego właściwości pokrzywdzone przecież nie mogły znać, co nie tylko znacznie zwiększało przewagę nad ofiarami rozboju ale i potęgowało u nich poczucie zagrożenia. Jakkolwiek Z. G. odniosła stosunkowo niewielką stratę, to jednak oskarżeni, którzy nie kwestionowali swego sprawstwa, wyrządzonej szkody dotychczas nie naprawili. Nie zrobili również nic by wyrównać ofiarom rozboju niewątpliwie krzywdy.

Całokształt przedstawionych okoliczności sprawił, iż Sąd Apelacyjny orzekł jak w dyspozytywnej części wyroku, uznając że orzeczone kary są współmierne do stopnia szkodliwości społecznej w/w czynu i stopnia zawinienia sprawców. Wydane rozstrzygnięcie będzie skutecznym środkiem do zwalczania tego typu przestępczości, a indywidualnie wobec oskarżonych pozwoli na zrozumienie ich błędnego postępowania i uniknięcie w przyszłości podobnych czynów.

Zaliczenie okresów zatrzymania i tymczasowego aresztowania na poczet realnie wykonywanych kar wynika z treści powołanego przepisu prawa.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III, IV

Orzeczenie o kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze zapadło w oparciu o przepis art. 624 § 1 k.p.k., którymi obciążono Skarb Państwa - przy uwzględnieniu możliwości płatniczych i sytuacji materialnej oskarżonych oraz perspektywy wykonywania kary izolacyjnej. Zaś przyznanie od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. M. oraz Adwokat K. D. kwot po 1.476 złotych, tytułem kosztów obrony z urzędu oskarżonych w postepowaniu odwoławczym w oparciu o § 17 ust. 2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 maja 2024 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu.

7.  PODPIS

SSA Bogusław Tocicki SSA Piotr Kaczmarek SSO(del.do SA) Daniel Kliś

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonego E. P. (1)

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z 5 lutego 2024 r., sygn. akt III K 435/23

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

1.12.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonego M. G.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z 5 lutego 2024 r., sygn. akt III K 435/23

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Anna Turek
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny we Wrocławiu
Osoba, która wytworzyła informację:  Piotr Kaczmarek,  Bogusław Tocicki
Data wytworzenia informacji: