Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 listopada 2024 r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący SSA Piotr Kaczmarek

Sędziowie: SA Bogusław Tocicki

SA Maciej Skórniak (spr.)

Protokolant: Wiktoria Dąbrowicz

przy udziale prokuratora Prokuratury (...) Lidii Walkiewicz

po rozpoznaniu 28 listopada 2024 r.

sprawy

P. M. (1) oskarżonego o czyn z art. 53 ust. 1 i 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii z 29 lipca 2005 r., art. 62 ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii z 29 lipca 2005 r.

M. H. (1) oskarżonego o czyn z art. 59 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii z 29 lipca 2005 r. w zw. z art. 12 § 1 k.k.

na skutek apelacji wniesionych przez oskarżonych

od wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu

z 16 maja 2024 r. sygn. akt III K 318/23

I.  przyjmując za podstawę orzekania stan prawny obowiązujący przed 1 października 2023 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. zmienia zaskarżony wyrok wobec P. M. (1):

1.  w punkcie I części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku w ten sposób, że na podstawie art. 60 §2 i §6 pkt 2 k.k. wymierzoną oskarżonemu karę obniża do roku i 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności i stwierdza, że utraciła moc kara łączna orzeczona w punkcie IV części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku i związane z nią rozstrzygnięcie z punktu VIII;

2.  w punkcie II części dyspozytywnej w ten sposób, że z opisu czynu przypisanego eliminuje ustalenie o posiadaniu suszu konopi innych niż włókniste w ilości 813,66 grama netto;

II.  zaskarżony wyrok wobec oskarżonego M. H. (1) i w pozostałym zakresie wobec oskarżonego P. M. (1) utrzymuje w mocy;

III.  na podstawie art. 91 § 2 k.k. w zw. z art. 86 § 1 k.k. łączy kary pozbawienia wolności wymierzone oskarżonemu (...) P. M. (1) w punkcie I.1. niniejszego wyroku oraz w punkcie II. części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku i wymierza oskarżonemu karę łączną roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

IV.  na podstawie art. 63 § 1 k.k. zalicza oskarżonemu P. M. (1) na poczet orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności okres zatrzymania i tymczasowego aresztowania w dniach od 15 czerwca 2023 r., godz. 15:00 do 12 września 2023 r. godz. 14:05;

V.  zasądza od oskarżonych M. H. (1) i P. M. (1) na rzecz Skarbu Państwa po 10 zł tytułem wydatków postępowania odwoławczego oraz wymierza im opłaty:

- M. H. (1) 1100 zł za II instancję,

- P. M. (1) 300 zł za obie instancje.

UZASADNIENIE

P. M. (1) był oskarżony o to, że:

I.  w okresie od stycznia 2021 roku do grudnia 2021 roku w budynku jednorodzinnym w miejscowości O. gmina B. w specjalnie przygotowanym namiocie, wbrew przepisom ustawy wytworzył środek odurzający w postaci ziela konopi innych niż włókniste, w ten sposób, że prowadził uprawę konopi innych niż włókniste w ilości nie mniej niż 7 krzewów, z których można było uzyskać znaczną ilość środka odurzającego, które następnie ściął, wysuszył i rozdrobnił,

tj. o czyn z art. 53 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii

II.  w okresie od stycznia 2022 roku do grudnia 2022 roku w budynku jednorodzinnym w miejscowości O. gmina B. w specjalnie przygotowanym namiocie, wbrew przepisom ustawy wytworzył znaczną ilość środka odurzającego w postaci ziela konopi innych niż włókniste w ilości nie mniejszej niż 813,66 grama netto stanowiących nie mniej niż 1330 porcji handlowych wytworzonych z kwiatowych wierzchołków, w ten sposób, że prowadził uprawę konopi innych niż włókniste w ilości nie mniejszej niż 10 krzewów, które następnie ściął, wysuszył i rozdrobnił,

tj. o czyn z art. 53 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii

III.  w dniu 15 czerwca 2023 roku w miejscowości O. gmina B., wbrew przepisom Ustawy posiadał znaczną ilość środków odurzających w postaci suszu ziela konopi innych niż włókniste w ilości 813,66 grama netto, substancji psychotropowej w postaci amfetaminy w ilości 45,91 grama netto, substancji psychotropowej w postaci psylocyny o wadze 18,33 grama, trzech karteczek nasączonych substancją psychotropową w postaci LSD, dwóch sztuk tabletek z zawartością substancji psychotropowej w postaci (...) i środek odurzający w postaci żywicy konopi w ilości 7,49 grama netto,

tj. o czyn z art. 62 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii .

M. H. (1) był oskarżony o to, że:

IV.  w okresie od czerwca 2022 roku do czerwca 2023 w B. wielokrotnie wbrew przepisom ustawy w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, odpłatnie udzielił P. M. (1) substancji psychotropowej w postaci amfetaminy w ilościach po 50 gram za kwotę 1000 złotych, to jest łącznie nie mniej niż 300 gram za kwotę 6 000 złotych

tj. o czyn z art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 § 1 k.k.

Wyrokiem Sąd Okręgowy we Wrocławiu z dnia 16 maja 2024 roku, w sprawie sygn. akt III K 318/23:

Oskarżony P. M. (1) został uznany winnym popełnienia zarzucanych mu czynów opisanych w pkt I i II części wstępnej wyroku przyjmując, iż stanowią one ciąg przestępstw, to jest przestępstw z art. 53 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 91 § 1 kk w zw. z art. 4 §1 kk i za to, na podstawie art. 53 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 91 § 1 kk w zw. z art. 4 §1 kk wymierzył mu karę 3 (trzech) lat pozbawienia wolności;

Uznał oskarżonego P. M. (1) za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w pkt III części wstępnej wyroku, to jest przestępstwa z art. 62 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 4 §1 kk i za to, na podstawie z art. 62 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 4 §1 kk, wymierzył mu karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności;

Na podstawie art. 85 § 1 k.k. i art. 86 § 1 k.k. w zw. z art. 91 § 2 kk w zw. z art. 4 §1 kk połączył oskarżonemu P. M. (1) orzeczone w punktach I i II części dyspozytywnej wyroku kary jednostkowe pozbawienia wolności i wymierzył mu karę łączną 3 (trzech) lat i 1 (jednego) miesiąca pozbawienia wolności;

Na podstawie art. 70 ust 4a ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii orzekł od oskarżonego P. M. (1) na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w związku z czynem przypisanym w pkt II części dyspozytywnej wyroku nawiązkę w kwocie 3 000 (trzy tysiące) złotych.

Na podstawie art. 63 § 1 k.k. zaliczył oskarżonemu P. M. (2) na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności okres jego zatrzymania od godziny 15:00 w dniu 15 czerwca 2023r. oraz okres jego tymczasowego aresztowania do dnia 12 września 2023 r.;

Na podstawie art. 627 k.p.k. i art. 2 ust. 1 pkt. 3 i art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych zasądził od oskarżonego P. M. (1) na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe w części na niego przypadającej w kwocie 3 558,83 (trzy tysiące pięćset pięćdziesiąt osiem złotych i osiemdziesiąt trzy grosze) złotych i wymierzył mu opłatę w wysokości 400 (czterysta) złotych;

Na podstawie art. 70 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii orzeka przepadek na rzecz Skarbu Państwa dowodów rzeczowych opisanych pod pozycjami od 1 do 7 w wykazie dowodów rzeczowych nr (...) na k. 314 akt sprawy (zarejestrowanego pod nr Drz (...)) oraz dowodów rzeczowych opisanych pod pozycjami od 1 do 7 oraz od 11 do 13 w wykazie dowodów rzeczowych nr (...) na k. 320 akt sprawy (zarejestrowanego pod nr (...)) - zarządzając jednocześnie ich zniszczenie.

Oskarżony M. H. (1) został uznany winnym popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w pkt IV części wstępnej wyroku, to jest przestępstwa z art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 § 1 kk. w zw. z art. 4 §1 kk i za to na podstawie art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 57b kk w zw. z art. 4 §1 kk wymierzył mu karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności oraz na podstawie art. 33 § 2 k.k. w zw. z art. 4 §1 kk karę grzywny w wysokości 200 (dwustu) stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 20 (dwadzieścia) złotych;

Na podstawie art. 70 ust 4a ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii orzekł od oskarżonego M. H. (1) na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w związku z czynem przypisanym w pkt III części dyspozytywnej wyroku nawiązkę w kwocie 2 000 (dwa tysiące) złotych;

Na podstawie art. 45 § 1 k.k. orzekł przepadek na rzecz Skarbu Państwa równowartości osiągniętej przez M. H. (1) korzyści majątkowej pochodzącej z przestępstwa przypisanego w pkt III części dyspozytywnej wyroku w wysokości 6 000 (sześć tysięcy) złotych;

Na podstawie art. 63 § 1 k.k. zaliczył oskarżonemu M. H. (1) na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności okres jego zatrzymania od godziny 14:05 w dniu 19 czerwca 2023 r. oraz okres jego tymczasowego aresztowania do dnia 17 sierpnia 2023 r.;

Na podstawie art. 627 k.p.k. i art. 2 ust. 1 pkt. 3 i art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych zasądził od oskarżonego M. H. (1) na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe w części na niego przypadającej w kwocie 1967,86 (jeden tysiąc dziewięćset sześćdziesiąt siedem złotych i osiemdziesiąt sześć groszy) złotych i wymierza mu opłatę w wysokości 1 100 (tysiąc sto) złotych.

Wyrok został zaskarżony przez:

Obrońcę oskarżonego M. H. (1) adw. M. K., który na podstawie art. 444 § 1 k.p.k. w zw. z art. 447 § 1 k.p.k. i art. 446 § 1 k.p.k. zaskarżył go w całości na korzyść oskarżonego, na podstawie art. 427 § 2 k.p.k. zarzucając:

I.  bezwzględną przyczynę odwoławczą z art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k., w postaci nienależytej obsady Sądu, albowiem w niniejszej sprawie przewodniczył i wyrok wydał SSR del. Katarzyna Szafrańska, który powołany został na urząd Sędziego Sądu Okręgowego na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa ukształtowanej w trybie określonym przepisami ustawy z 8.12.2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sadownictwa oraz niektórych innych ustaw, a wadliwość procesu jego powoływania prowadzi, w okolicznościach niniejszej sprawy do naruszenia standardu niezawisłości i bezstronności w rozumieniu art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, art. 47 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej oraz art. 6 ust. 1 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności.

II.  naruszenie przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia, tj.:

1)  art. 7 w zw. z art. 410 k.p.k. poprzez:

a)  wadliwą, sprzeczną z zasadami logiki i doświadczenia życiowego ocenę dowodu z wyjaśnień oskarżonego P. M. (1) i przyjęcie wyłącznie na ich podstawie, że oskarżony M. H. (1) udzielał oskarżonemu substancji psychotropowych w postaci amfetaminy, podczas gdy wyjaśnienia te nie znalazły potwierdzenia w żadnym innym materiale dowodowym zgromadzonym w toku postępowania przez Sądem I instancji, a w szczególności w miejscu zamieszkania oskarżonego M. H. (1) nie znaleziono śladów substancji psychotropowej w postaci amfetaminy, a inni koledzy z pracy oskarżonego M. H. (1) również nie wskazali aby oskarżony M. H. (1) miał styczność z substancjami psychotropowymi lub środkami odurzającymi;

b)  wadliwą, sprzeczną z zasadami logiki i doświadczenia życiowego ocenę dowodu z wyjaśnień oskarżonego M. H. (1) i uznanie ich za niewiarygodne w części w której wskazywał on, że nigdy nie udzielał substancji psychotropowej P. M. (3), podczas gdy wyjaśnienia M. H. (1) uznać należy za wiarygodne, tym bardziej, że jego wyjaśnienia w zakresie handlowania (...) o dopuszczalnej zawartości (...) znalazły potwierdzenie w opinii biegłego z zakresu badań fizykochemicznych, a pozostali koledzy z pracy oskarżonego M. H. (1) nie wskazali aby miał on styczność z substancjami psychotropowymi lub środkami odurzającymi.

2)  art. 167 k.p.k. poprzez oddalenie wniosku dowodowego obrońcy oskarżonego o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków T. K. (1) i M. O., w sytuacji gdy świadkowie ci pracowali wspólnie z oskarżonym M. H. (1) i jeśli rozprowadzałby on w miejscu pracy substancje psychotropowe, to posiadaliby oni na ten temat informacje, jeżeli nie bezpośrednio od niego to poprzez plotki pojawiające się w miejscu pracy, a przeprowadzenie tego dowodu ma znaczenie dla ustalenia czy oskarżony wypełnił znamiona zarzucanego mu czynu w sytuacji gdy jedynym dowodem obciążającym oskarżonego są wyjaśnienia współpodejrzanego P. M. (1), który również pracował wspólnie z oskarżonym M. H. (1).

Podnosząc powyższe zarzuty, apelujący wniósł o:

1)  zmianę zaskarżonego wyroku w pkt III poprzez uniewinnienie oskarżonego M. H. (1) od popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w pkt IV części wstępnej wyroku.

2)  uchylenie pozostałych zawartych w wyroku rozstrzygnięć dotyczących oskarżonego M. H. (1).

Obrońca oskarżonego P. M. (1) adw. J. A. zaskarżając wyrok na podstawie art. 444 § 1 k.p.k. w zw. z art. 437 § 2 k.p.k. w odniesieniu do rozstrzygnięcia z pkt I, II i IV części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku co do rozstrzygnięcia w przedmiocie kary, na podstawie art. 427 § 2 k.p.k. w zw. z art. 438 pkt 3 i 4 k.p.k. zarzucił:

1)  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia, polegający na mylnym ustaleniu, iż brak jest podstaw do orzeczenia kary poniżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia, a tym samym nie zachodzi szczególnie uzasadniony przypadek, kiedy nawet najniższa kara przewidziana za przestępstwo byłaby niewspółmiernie surowa, podczas gdy postawa sprawcy, w szczególności ujawnienie informacji, z uwagi na które oskarżyciel, wyłącznie w oparciu o wyjaśnienia oskarżonego, mógł ustalić inne czyny związane z jego osobą, jak też inne osoby wobec których następnie wystąpił z aktem oskarżenia, wprost wskazuje na odmienny wniosek, co prowadziło do bezzasadnego niezastosowania instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary z art. 60 § 2 k.k.

2)  rażącą niewspółmierność, wskutek niezastosowania instytucji nadzwyczajnego złagodzenia, orzeczonych kar jednostkowych i w konsekwencji kary łącznej wymierzonej oskarżonemu, a to z uwagi na jego postawę, warunki osobiste, właściwości oraz pełną podjętą z organami ścigania współpracę, co wskazuje wprost, że właściwe byłoby wymierzenie kary łącznej kierując się zasadą niemalże pełnej absorbcji, lecz w odniesieniu do połączonych kar jednostkowych po zastosowaniu instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary.

Podnosząc powyższe zarzuty, apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w ten sposób, że Sąd:

1)  nadzwyczajnie złagodzi oskarżonemu P. M. (1) karę za czyny stanowiące ciąg przestępstw, przypisane w pkt I części rozstrzygającej wyrok i wymierzy mu karę roku pozbawienia wolności.

2)  nadzwyczajnie złagodzi oskarżonemu karę za czyn przypisany w pkt II części rozstrzygającej wyroku i wymierzy mu karę 4 miesięcy pozbawienia wolności.

3)  połączy ww kary pozbawienia wolności wymierzone w stosunku do oskarżonego i wymierzy mu karę łączną jednego roku i jednego miesiąca pozbawienia wolności, zaliczając na jej poczet okres zatrzymania oskarżonego od godziny 15.00 w dniu 15 czerwca 2023 r. oraz okres jego tymczasowego aresztowania do dnia 12 września 2023 r.

Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 28 listopada 2024 roku, w sprawie sygn. akt II AKa 297/24 orzekł:

I.  przyjmując za podstawę orzekania stan prawny obowiązujący przed 1 października 2023 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. zmienia zaskarżony wyrok wobec P. M. (1):

1.  w punkcie I części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku w ten sposób, że na podstawie art. 60 §2 i §6 pkt 2 k.k. wymierzoną oskarżonemu karę obniża do roku i 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności i stwierdza, że utraciła moc kara łączna orzeczona w punkcie IV części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku i związane z nią rozstrzygnięcie z punktu VIII;

2.  w punkcie II części dyspozytywnej w ten sposób, że z opisu czynu przypisanego eliminuje ustalenie o posiadaniu suszu konopi innych niż włókniste w ilości 813,66 grama netto;

II.  zaskarżony wyrok wobec oskarżonego M. H. (1) i w pozostałym zakresie wobec oskarżonego P. M. (1) utrzymuje w mocy;

III.  na podstawie art. 91 § 2 k.k. w zw. z art. 86 § 1 k.k. łączy kary pozbawienia wolności wymierzone oskarżonemu P. M. (1) w punkcie I.1. niniejszego wyroku oraz w punkcie II. części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku i wymierza oskarżonemu karę łączną roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

IV.  na podstawie art. 63 § 1 k.k. zalicza oskarżonemu P. M. (1) na poczet orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności okres zatrzymania i tymczasowego aresztowania w dniach od 15 czerwca 2023 r., godz. 15:00 do 12 września 2023 r. godz. 14:05;

V.  zasądza od oskarżonych M. H. (1) i P. M. (1) na rzecz Skarbu Państwa po 10 zł tytułem wydatków postępowania odwoławczego oraz wymierza im opłaty:

- M. H. (1) 1100 zł za II instancję,

- P. M. (1) 300 zł za obie instancje.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zasadną w części okazała się wyłącznie apelacja obrońcy oskarżonego P. M. (1).

Zachowanie logiczności wywodu, z uwagi na charakter stawianych zarzutów, wymaga rozpoczęcia od zaprezentowania stanowiska wobec apelacji obrońcy oskarżonego M. H. (1) , która nie zasługuje na uwzględnienie w całości.

Skarżący w pierwszym rzędzie stawia zarzut o dużej wadze gatunkowej, rozpoznania sprawy przez Sąd Okręgowy z uchybieniem o charakterze bezwzględnej, przyczyny odwoławczej z art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k., nienależytej obsady Sądu przez udział w jego składzie sędzi Katarzyny Szafrańskiej. Zarzut ten nie był już podtrzymywany przez skarżącego w toku rozprawy odwoławczej, który wniósł o jego pominięcie (k. 558). Z uwagi na fakt, że jest to jednak zarzut z kategorii najpoważniejszych, gdzie Sąd Odwoławczy ma obowiązek okoliczność tę badać z urzędu, a jej stwierdzenie musi skutkować uchyleniem wyroku i przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania, także i w tej sytuacji procesowej należy wskazać na okoliczności udziału sędzi Katarzyny Szafrańskiej w składzie orzekającym w sprawie.

Sędzia Katarzyna Szafrańska z dniem 15 listopada 1999 r. została mianowana asesorem sądowym w Sądzie Rejonowym dla Wrocławia-Krzyków we Wrocławiu, w którym orzekała kolejno w II Wydziale Karnym oraz w V Wydziale Grodzkim (od dnia 17 października 2001 r.). Postanowieniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 7 stycznia 2002 r. została powołana do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Krzyków we Wrocławiu. Orzekała nadal w V Wydziale Grodzkim, od dnia 1 stycznia 2010 r. w V Wydziale Karnym, a od dnia 1 kwietnia 2017 r. w VII Wydziale Karnym. Począwszy od 2002 r. była wielokrotnie delegowana do orzekania na pojedynczych sesjach w Sądzie Okręgowym we Wrocławiu, a od dnia 1 lipca 2023 r. została delegowana przez Ministra Sprawiedliwości do pełnienia czynności sędziego w III Wydziale Karnym Sądu Okręgowego we Wrocławiu. Delegacja nie została przedłużona przez Ministra Sprawiedliwości i została zakończona z dniem 30 czerwca 2024 roku (informacja Sądu Okręgowego we Wrocławiu – k. 541).

Sędzia Katarzyna Szafrańska zgłosiła swoją kandydaturę na wolne stanowisko sędziowskie w Sądzie Okręgowym we Wrocławiu ogłoszone w Monitorze Polskim z 2023 roku poz. 538 i wzięła udział w procedurze przeprowadzonej przez Krajową Radę Sądownictwa ukształtowaną na podstawie ustawy z dnia 8 grudnia 2017 roku o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018r. poz. 3). Uchwałą NR 152/2024 z dnia 28 lutego 2024 r. Krajowa Rada Sądownictwa postanowiła o przedstawieniu Prezydentowi wniosku o powołanie Katarzyny Szafrańskiej do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego sądu okręgowego w Sądzie Okręgowym we Wrocławiu. Z treści uchwały wynika, że sędzia była ostatecznie jedynym kandydatem na wakujące stanowisko. W procesie nominacyjnym uzyskała jednoznacznie pozytywną opinię wizytatora w Sądzie Okręgowym we Wrocławiu - sędziego Zbigniewa Moski. Pozytywnie kandydaturę Katarzyny Szafrańskiej zaopiniowało w dniu 9 października 2023 r. Kolegium Sądu Okręgowego we Wrocławiu - oddając 18 głosów „za” (16 - bardzo dobry, 2 - dobry, 0 - dostateczny), przy braku głosów „przeciw” i głosów „wstrzymujących się”; łączna ocena: ze średnią - 4,89. W ocenie Kolegium Sądu Okręgowego we Wrocławiu kandydatka w stopniu bardzo dobrym spełnia merytoryczne warunki do powołania na urząd sędziowski w Sądzie Okręgowym we Wrocławiu. Pani Katarzyna (...)Szafrańska uzyskała zatem poparcie tego gremium. Kandydatura Pani Sędzi pozytywnie została zaopiniowana przez zespół członków Krajowej Rady Sądownictwa. W głosowaniu członkowie zespołu oddali 2 głosy „za”, przy braku głosów „przeciw” i 1 głosie „wstrzymującym się”, Zespół przyjął stanowisko o rekomendowaniu Krajowej Radzie Sądownictwa Pani Katarzyny Szafrańskiej na wolne stanowisko sędziego sądu okręgowego w Sądzie Okręgowym we Wrocławiu. W głosowaniu na posiedzeniu Krajowej Rady Sądownictwa dnia 28 lutego 2024 r. oddano na Panią Katarzynę Szafrańską 9 głosów „za”, przy 4 głosach „przeciw” i 2 głosach „wstrzymujących się” (oddano ogółem 15 głosów), zatem jej kandydatura uzyskała wymaganą bezwzględną większość głosów. Mimo uprawomocnienia się uchwały, nie zostało wydane postanowienie Prezydenta RP o jej powołaniu.

Wskazane wyżej okoliczności pozwalają na stwierdzenie, że Katarzyna Szafrańska prowadząc przedmiotowe postępowania oraz biorąc udział w wydaniu zaskarżonego orzeczenia była sędzią Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Krzyków delegowaną do orzekania w III Wydziale Karnym Sądu Okręgowego we Wrocławiu. Nie zachodzą więc okoliczności, powołania na stanowisko sędziowskie we wskazywanym przez skarżącego trybie, tj. na podstawie wniosku Krajowej Rady Sądownictwa ukształtowanej zmianą z 8 grudnia 2017 roku (Dz. U. z 2018 poz. 3).

Sąd Apelacyjny rozważał także, już niejako ponad treść samego zarzutu, czy sam udział Pani Sędzi Katarzyny Szafrańskiej w procedurze konkursowej w aktualnych warunkach systemowych nie daje podstaw do zakwestionowania jej niezależności i bezstronności w niniejszym postępowaniu. Badając te okoliczności należy się odwołać do istotnego dorobku orzeczniczego, który wyznaczyły standardy oceny postawy sędziego w tym zakresie.

W uchwale trzech połączonych Izb Sądu Najwyższego z 23 stycznia 2020 г. (BSA 1-41110-1/20, OSNKW 2020, z. 2, poz. 7) wskazano m.in., że „nienależyta obsada sądu w rozumieniu art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k. albo sprzeczność składu sądu z przepisami prawa w rozumieniu art. 379 pkt 4 k.p.c. zachodzi także wtedy, gdy w składzie sądu bierze udział osoba powołana na urząd sędziego w sądzie powszechnym albo wojskowym na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa ukształtowanej w trybie określonym przepisami ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r., poz. 3), jeżeli wadliwość procesu powoływania prowadzi, w konkretnych okolicznościach, do naruszenia standardu niezawisłości i bezstronności w rozumieniu art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, art. 47 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej oraz art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności".

Sąd Najwyższy w powołanej uchwale, tak jak następcze rozstrzygnięcia trybunałów międzynarodowych, dostrzegają różny możliwy wpływ na gwarancję prawa do niezawisłego, bezstronnego sądu zależnie od stopnia natężenia wadliwości danego procesu nominacyjnego relacjonowanego do okoliczności konkretnej sprawy, rodzaju rozstrzyganej sprawy, instancji sądowej o którą chodzi, cech, właściwości, zachowań osoby, której rzecz dotyczy.

Sięgając do szczegółowych wskazań zawartych w cyt. uchwale, komplementarnego z nią orzecznictwa ETPCZ oraz TSUE i dokonując ich systematyzacji Sąd Apelacyjny w Gdańsku w postanowieniu z 14 października 2021 г., II АKа 154/21, (LEX nr 3251903) wskazał w szczególności na następujące okoliczności:

1) w zakresie wadliwości samego postępowania konkursowego:

- powiązania rodzinne, towarzyskie itp. sędziego z członkami KRS, w tym udzielenie poparcia kandydaturze na członka KRS oraz brak wyłączenia takich członków KRS w toku postępowania,

- głosowanie członków KRS bez szczególnych, jawnie wyrażonych na posiedzeniu Rady powodów, odmiennie niż rekomendacja zespołu Rady,

- brak jawności przy procedowaniu przez Radę danego konkursu, wskazanie kandydata przez Radę pomimo braku opinii organów samorządu sędziowskiego lub pomimo opinii jednoznacznie ukazującej brak poparcia dla kandydatury (np. uzyskanie poparcia jednoznacznie niższego od kontrkandydata),

- treść opinii wizytatora dotyczącej kompetencji kandydata, w tym zwłaszcza opinia negatywna lub też dokonanie wyboru kandydata o niższych kompetencjach niż kontrkandydaci; istotne znaczenie ma tu jednak rzetelność i bezstronność takiej oceny, wysoka ocena pracy sędziego, potwierdzona dobrą stabilnością orzecznictwa, w tym brak stwierdzonych przewlekłości, nieterminowości, dobre wyniki statystyczne itp.,

- okoliczności wskazujące na możliwy wpływ innych osób na decyzję KRS (np. udzielenie poparcia określonemu kandydatowi przez osobę spoza KRS, taką jak urzędnik Ministerstwa Sprawiedliwości, prezes sądu),

2) okoliczności dotyczące osoby sędziego:

- czy wskutek powołania dana osoba otrzymała władzę sędziowską po raz pierwszy, czy też powołanie dotyczyło sędziego, który wcześniej został powołany do pełnienia tego urzędu w procedurze niebudzącej jakichkolwiek zastrzeżeń (przed 2018 r.), a aktualnie uzyskał awans do sądu wyższego rzędu,

- w przypadku awansowania na wyższe stanowisko, staż sędziowski, szczebel w strukturze organizacyjnej sądownictwa, na który nastąpiło powołanie sędziego - im wyższy szczebel tym wyższy poziom wymagań,

- tempo i skala awansowania w strukturze wymiaru sprawiedliwości (np. awans na szczebel wyższy niż sąd bezpośrednio wyższego rzędu, przejście dwóch lub więcej szczebli sądownictwa w krótkim czasie, nieznajdujące uzasadnienia w rozwoju merytorycznych kompetencji sędziego),

- uzyskanie delegacji do sądu wyższego rzędu na skutek arbitralnej decyzji Ministra Sprawiedliwości, która nie znajduje racjonalnego merytorycznego uzasadnienia w jakości pracy sędziego albo też przeciwnie - uzyskanie delegacji Prezesa lub Ministra do sądu wyższego rzędu wskutek inicjatywy danego wydziału tego sądu w związku z wysoką oceną jakości pracy sędziego,

- istnienie silnych powiązań osoby powołanej z władzą wykonawczą lub ustawodawczą, uprzednie pełnienie urzędów i funkcji w ramach tych władz, zaangażowanie sędziego, zwłaszcza bezpośrednio przed powołaniem, w działalność jednostek podległych władzy wykonawczej, np. Ministerstwa Sprawiedliwości, KSSIP, KRS,

- objęcie funkcji kierowniczych w sądach (np. prezesa sądu) w sytuacji odwołania poprzednika przed upływem kadencji bez uzasadnienia merytorycznego,

- bycie beneficjentem władzy wykonawczej wskutek podejmowania przez sędziego dodatkowej działalności uzależnionej od decyzji organów tej władzy (np. prowadzenie szkoleń na zlecenie jednostek podległych Ministerstwu Sprawiedliwości, branie udziału w komisjach egzaminacyjnych jako przedstawiciel Ministra Sprawiedliwości), uprzednie dawanie wyrazu swoim jednoznacznym sympatiom politycznym, np. poprzez media społecznościowe czy też prezentowanie poparcia dla działań władzy wykonawczej dotyczących wymiaru sprawiedliwości, które godzą w jego niezależność,

- podejmowanie przez sędziego w ramach wymiaru sprawiedliwości działalności wymierzonej w niezawisłość sędziowską (np. pełnienie funkcji w ramach organów postępowania dyscyplinarnego, podejmowanie działań mających na celu ściganie sędziego za działalność orzeczniczą).

3) okoliczności dotyczące rozstrzyganej sprawy:

- sprawowanie przez sędziego orzecznictwa w pierwszej instancji lub tez realizowanie funkcji kontroli instancyjnej,

- charakter sprawy jako istotnej z punktu widzenia interesów władzy wykonawczej i ustawodawczej, chodzi tu przede wszystkim o sprawy mogące skutkować odpowiedzialnością Skarbu Państwa, sprawy dotyczące odpowiedzialności karnej osób pełniących funkcje w ramach władzy wykonawczej lub ustawodawczej, prawidłowości ich działania, sprawy dotyczące osób zaangażowanych w działalność polityczną (zarówno w ramach większości rządzącej, jak i opozycji), sprawy budzące zainteresowanie polityków oraz będące przedmiotem komentarzy politycznych, zwłaszcza ze strony osób sprawujących funkcje w ramach władzy wykonawczej w segmencie związanym z wymiarem sprawiedliwości.

Całokształt relewantnych okoliczności istniejących w danym czasie, rozważonych w konkretnej sprawie pod względem nie tyle ilościowych, co jakościowym, pozwoli ocenić, czy jest zagwarantowane prawo stron do rozpoznania sprawy przez właściwy (ustanowiony ustawą), niezależny, niezawisły, bezstronny sąd w aspekcie udziału w składzie sądu powszechnego osoby powołanej na urząd sędziego na wniosek KRS ukształtowanej w trybie noweli z 2017 r. bądź takiego, który wprawdzie stanowiska sędziowskiego w tym trybie nie uzyskał, ale wziął udział we wskazanej procedurze i może w przyszłości takie stanowisko uzyskać.

Odnosząc powyższe do oceny, czy udział sędziego Katarzyny Szafrańskiej w składzie Sądu Okręgowego we Wrocławiu w postępowaniu w sprawie m.in. oskarżonego M. H. (1) (III K 318/24) zapewnia stronom standard niezawisłości i bezstronności w rozumieniu art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, art. 47 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej oraz art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności miano na uwadze, że Pani Sędzia Katarzyna Szafrańska uzyskała w przeszłości powołanie na pierwsze stanowisko sędziowskie. Przez okres wieloletni (od 2002 roku) pozostawała na stanowisku sędziowskim w Sądzie Rejonowym. Pełniła tam różne też funkcje administracyjne – Przewodniczącego Wydziału. Jej delegowanie do orzekania w III Wydziale Karnym było podyktowane potrzebami w zakresie uzupełnienia składu osobowego tej jednostki oraz osobistymi jej kwalifikacjami. Opinia wizytatora w Sądzie Okręgowym we Wrocławiu, jak i opinia Kolegium Sądu jednoznacznie pozytywnie oceniały wyniki pracy oraz kwalifikacje Pani Sędzi Katarzyny Szafrańskiej. Nie ujawniły się też, a nie wskazał na takie okoliczności także obrońca zgłaszający zarzut w tym przedmiocie, okoliczności wskazane wyżej, które mogłyby świadczyć o nieprawidłowości procesu delegacji do orzekania oraz procesu nominacyjnego, w którym bierze ona udział. W konsekwencji należy przyjmować, że delegowania Pani Sędzi Katarzyny Szafrańskiej do orzekania w sądzie wyższego rzędu oraz jej udział w procesie nominacyjnym są wyłącznie wynikiem jej normalnego rozwoju zawodowego oraz następstwem pozytywnie ocenianych kwalifikacji, także tych etycznych oraz świadczących o niezawisłości.

Brak jest przez to podstaw do przyjęcia, że w stosunku do sędzi Katarzyny Szafrańskiej zachodzą okoliczności przesądzające o nienależytej obsadzie sądu w rozumieniu art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k.

Skarżący czyni z kolei przedmiotem zarzutu w pkt II także naruszenie przepisów postępowania, które odnoszą się do sposobu prowadzenia oraz oceny zgromadzonych w sprawie dowodów. Te zarzuty także nie zasługują na uwzględnienie.

Obrońca zarzuca w pierwszym rzędzie obrazę art. 167 k.p.k. poprzez oddalenie wniosku dowodowego obrońcy o przesłuchanie świadków: T. K. (1) i M. O.. Niezależnie od tego, że zarzut został postawiony nieprawidłowo, gdyż w tym przypadku może chodzić jedynie o naruszenie przepisu art. 170 § 1 k.p.k., stanowiącego podstawę prawną oddalenia przedmiotowego wniosku dowodowego, a zarazem zawierającego ustawowe podstawy do takiej decyzji, i tak ten zarzut skarżącego nie zasługuje na uwzględnienie. Obrońca już w toku postępowania odwoławczego zmienił swoje stanowisko w kwestii potrzeby przeprowadzenia dowodów z przesłuchania wskazanych osób i swój ponowiony wniosek dowodowy cofnął (k. 558). Zasadniczym pozostaje jednak to, że wniosek dowodowy w tym zakresie nie powinien zostać uwzględniony. Obrońca wnosi bowiem o przesłuchanie wskazanych osób na okoliczności negatywne. Mieliby oni stwierdzić, że pozostając zatrudnieni z oskarżonymi w jednym zakładzie pracy nie wiedzieli o czynach przypisanych oskarżonemu M. H. (1).

Przeprowadzenie takiego dowodu nie jest niedopuszczalne, ale wniosek dowodowy wymagałby wskazania, nie tyle, że wnioskowani świadkowi nie wiedzieli o danej okoliczności, ale tego, że musieliby o tym wiedzieć. Trzeba w takim przypadku wykazywać, że jeśli dana okoliczność zaistniałaby, to wskazani świadkowie musieliby to wiedzieć. Tak nie jest w niniejszej sprawie. Sąd Okręgowy przesłuchiwał już świadków w podobnej sytuacji faktycznej, kolegów i współpracowników oskarżonych: P. K., M. Z., T. K. (2), P. L., T. S. i K. B.. Świadkowie Ci mieli wiedzę jedynie w zakresie tego, że M. H. (1) prowadzi działalność w ramach, której handluje produktami (...) z dopuszczalną ilością (...). Zaprzeczyli, aby kupowali od oskarżonego środki zabronione przez ustawę, lub aby wiedzieli o tym, że oskarżony takimi handluje. Zeznania tych świadków zostały przez Sąd Okręgowy ocenione jako wiarygodne. Ale nie jako zaprzeczenie okoliczności będących przedmiotem niniejszego postępowania, ale wyłącznie jako dowodów na sam brak wiedzy świadków o tych działaniach oskarżonego. Wnioskowani przez autora apelacji świadkowie mieliby złożyć taką samą relację. Można więc przyjmować, że okoliczność ta została udowodniona zgodnie z twierdzeniem wnioskodawcy oraz nie ma ona znaczenia dla sprawy. Zachodzą więc podstawy do oddalenia wniosku dowodowego na podstawie art. 170 § 1 pkt 2 k.p.k. Sąd meriti wydał właśnie tej treści postanowienie, choć wskazał także na przesłankę z pkt 6 tego artykułu. Orzeczenie w tym zakresie jest całkowicie zgodne ze wskazanymi normami.

Z kolei jako zasadnicze dla oceny trafności dokonanych przez Sąd Okręgowy ustaleń faktycznych należy traktować pozostałe zarzuty naruszenia przepisów postępowania tj. art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k.

W tym kontekście należy wskazać, że Sąd nie pominął żadnego z dowodów, które zostały przeprowadzone w toku postępowania. Fakt, że w zasadniczym zakresie odmówił wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonego M. H. (1), a dokonał ustaleń faktycznych na podstawie pozostałych dowodów nie przesądza o naruszeniu obowiązku wyrokowania na podstawie całości okoliczności ujawnionych w toku postępowania.

Jako zasadniczy w tej sytuacji należy traktować zarzut naruszenia swobody sędziowskiej w zakresie oceny dowodów z art. 7 k.p.k. Otóż i tu Sąd Okręgowy procedował i ocenił dowody w sposób formalnie poprawny i merytorycznie uzasadniony.

Sąd meriti uczynił podstawą swoich ustaleń faktycznych przede wszystkim dowody z wyjaśnień oskarżonego P. M. (1). Dowód ten został też szeroko omówiony, także w kontekście okoliczności, które mogły być bezpośrednim powodem uznania go za wiarygodny, albo przeciwnie. Ma rację skarżący, że dowód z pomówienia ma szczególny charakter i wymaga szczególnie krytycznego podejścia. Sąd Okręgowy miał tego świadomość. W uzasadnieniu odwołuje się szeroko i cytował zasadnicze poglądy orzecznictwa właśnie odnoszące się do sposobu oceny dowodu z pomówienia. Wskazując te warunki oceny, Sąd przekonująco uzasadnia swoje stanowisko, że wyjaśnienia oskarżonego P. M. (1) spełniają stawiane im wymagania i zasługują na wiarygodność.

Sąd Apelacyjny nie zamierza stanowiska zawartego w uzasadnieniu wyroku cytować, wskazuje jedynie na kompletność wywodu oraz jego przekonującą wymowę.

Skarżący z kolei kwestionuje taką ocenę, choć nie przedstawia przekonujących argumentów, które miałyby poddawać w wątpliwość kryteria oceny wiarygodności przyjęte przez Sąd meriti i trafność prezentowanego wnioskowania. Mamy tu więc do czynienia w istocie jedynie z polemiką. Z przedstawianiem własnego poglądu na temat wiarygodności tych, a nie innych dowodów, które dla Sądu meriti były przekonujące. Już choćby to przesądza o niezasadności tak formułowanych zarzutów tej apelacji.

Niejako niezależnie od oceny samych zarzutów należy wskazać, że wyjaśnienia oskarżonego P. M. (1), które faktycznie stanowią zasadniczy dowód pozwalający na ustalenie sprawstwa oskarżonego M. H. (1), są dowodem weryfikowalnym na podstawie szeregu okoliczności sprawy. Po pierwsze: wyjaśnienia oskarżonego P. M. (1) są stanowcze i konsekwentne. Ten złożył wyjaśnienia obciążające kolegę w postępowaniu przygotowawczym i tego stanowiska nie zmienił w toku rozprawy, ale nawet w toku postępowania odwoławczego. Trzeba przecież dostrzegać, że znajdował się on jednak pod wielką presją samej sytuacji, środowiska i samego oskarżonego M. H. (1), z którym przecież wcześniej był zaprzyjaźniony. Po drugie: oskarżony wyjaśnienia w postępowaniu przygotowawczym złożył spontanicznie, pod wpływem okoliczności jego zatrzymania z poważną ilością środka odurzającego i substancji psychotropowych. Po trzecie: wyjaśnienia oskarżonego zawierały pomówienia w pierwszym rzędzie wobec niego samego, co do uprawy i produkcji mairhuany, czy nabywania środków psychotropowych. Dopiero w dalszej kolejności wskazywały na M. H. (1). Po czwarte: trzeba mieć w polu widzenia, że oskarżony składając wyjaśnienia może liczyć na złagodzenie własnej odpowiedzialności. Taką motywację należy akceptować. W niniejszej sprawie oskarżony nie działa jednak w sposób wyrachowany. Wskazuje on na czyny, które nie były znane organom wymiaru sprawiedliwości i nie mogłyby zostać ustalone w inny sposób. Kieruje on więc wobec siebie ścigania, którego mógłby uniknąć. Oskarżony P. M. (1), gdyby istotnie działał jedynie w zamiarze złagodzenia swojej odpowiedzialności, mógłby nieprawdziwie pomówić o współudział w przestępstwie jeszcze jedną osobę i uzyskać obligatoryjne złagodzenie kary na podstawie art. 60 § 3 lub 4 k.p.k. Tak jednak nie jest. Po piąte: oskarżony pomawia M. H. (1) o dostarczanie mu narkotyku – amfetaminy, która przecież w ilości zbliżonej do wskazywanej przez oskarżonego została u niego zabezpieczona. A więc nie może ulegać wątpliwości, że taki właśnie narkotyk był. Po szóste: oskarżony M. H. (1) potwierdza, że pozostawał w bliskich relacjach z oskarżonym P. M. (1) aż do zatrzymania. Nie potrafi on jednak w sposób przekonujący wytłumaczyć, jaki mógłby być motyw działania pomawiającego go kolegi. Wskazuje, że mogło chodzić o rywalizację o stanowisko kierownicze w miejscu zatrudnienia. Na coś takiego nie wskazuje nikt inny, także spośród szeregu osób będących współpracownikami oskarżonych. Bardziej istotne jest jednak to, że trudno mówić o rywalizacji o stanowisko, skoro oskarżony P. M. (1) stracił na długo swoje szanse na awans z uwagi na niniejsze postępowanie karne, znane przecież w środowisku zawodowym. A w końcu: protokoły oględzin telefonów zabezpieczonych u P. M. (1) oraz przesyłane zdjęcia dokumentujące jego uprawę (k. 27-29, 118-122), wskazują na istotną zażyłość i otwartość oskarżonych także w tym zakresie. Materiały te dowodzą nie tylko wzajemnego zaufania, ale także wymiany informacji w zakresie narkotyków.

Wszystkie powołane tu okoliczności, w ocenie Sądu Apelacyjnego, przemawiają w sposób jednoznaczny, że ocena dowodów dokonana przez Sad Okręgowy, nie tylko nie wykracza poza ramy swobody sędziowskiej, zakreślone warunkami z art. 7 k.p.k., ale wprost przekonują o trafności tej oceny. Formułowany w tym zakresie zarzut skarżącego nie tylko nie zasługuje na uwzględnienie, ale podnoszone w apelacji twierdzenia skarżącego wprost należy oceniać jako nieprzekonujące, a jako zarzuty odwoławcze chybione.

Skarżący już w samym uzasadnieniu swojej apelacji, na poparcie swoich twierdzeń w zakresie wadliwości oceny dowodów dokonanej przez Sąd Okręgowy oraz wynikających z tego wątpliwości, co do sprawstwa oskarżonego M. H. (1) powołał się na votum separatum w zakresie winy złożone przez jednego z ławników. Brak jest jednak uzasadnienia takiego stanowiska. Trudno przyjmować, że motywem innej oceny dowodów, mogłyby być inne jeszcze okoliczności, nieznane Sądowi Odwoławczemu, niż te powołane przez obrońcę oskarżonego w mowie końcowej oraz w niniejszej apelacji. Natomiast sam fakt, złożenia zdania odrębnego przez członka składu orzekającego nie ma wpływu na ocenę prawidłowości wydania wyroku oraz prawidłowość zaprezentowanego w uzasadnieniu stanowiska w przedmiocie sprawstwa oskarżonego.

Apelacja obrońcy oskarżonego P. M. (1) zasługuje na uwzględnienie, ale jedynie w odniesieniu do kary orzeczonej oskarżonemu za czyny popełnione w warunkach ciągu przestępstw z art. 53 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 91 § 1 k.k. w pkt I części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku. Sąd I instancji wymierzył oskarżonemu karę w rozmiarze minimalnym przewidzianym za przypisane oskarżonemu przestępstwa. Oceniając natomiast treść zarzutu apelacji obrońcy, w tym w szczególności twierdzenie o błędzie w ustaleniach faktycznych jakiego miał się dopuścić Sąd, należy odpowiedzieć na pytanie: czy kara wymierzona oskarżonemu za przypisany mu ciąg przestępstw w najniższym ustawowym rozmiarze, jest karą należycie surową, czy też karą surową niewspółmiernie? W tej materii należy odwołać się praktycznie do całości okoliczności sprawy.

Sąd Okręgowy w uzasadnieniu swojego wyroku w części poświęconej przesłankom wymiaru kary analizuje większość istotnych okoliczności sprawy, w tym okoliczności odnoszących się do właściwości i warunków osobistych oskarżonego, jego dotychczasowego sposobu życia oraz postępowania w procesie. Sąd dochodzi przy przekonania, że: „ okoliczności niniejszej sprawy nakazały Sądowi uznanie, że tylko kara 3 lat pozbawienia wolności uczyni zadość należytemu uwzględnieniu wszystkich dyrektyw wymiaru kary, w tym także względów prewencji generalnej. W przekonaniu Sądu, orzeczona wobec oskarżonego w realiach niniejszej sprawy kara także i ten cel spełni” – k. 497). Twierdzenie, że oskarżony musi w ustalonych okolicznościach odbyć karę 3 lat pozbawienia wolności budzi jednak odmienną ocenę.

Obserwujemy w ostatnim okresie istotne przewartościowanie oceny społecznej szkodliwości używania przez osoby dorosłe marihuany. Została ona częściowo zalegalizowana w Czechach, dozwolona jest w Holandii, a w Niemczech od 1 kwietnia 2024 roku obowiązuje ustawa o legalizacji konopi indyjskich, zgodnie z którą osoby dorosłe w Niemczech będą mogły posiadać przy sobie 25 gramów marihuany na własny użytek. Ponadto, w domach dozwolona jest uprawa do trzech roślin konopi indyjskich oraz posiadanie do 50 gramów marihuany1. Trudno w tych okolicznościach bronić poglądu o wysokiej społecznej szkodliwości uprawy i osobistego używania tego narkotyku. Oskarżony wprawdzie uprawiał i wyprodukował znaczne ilości marihuany, ale miałby ją wykorzystywać wyłącznie do własnego użytku. Stąd nie sposób, aby narażając jedynie własne zdrowie, miał istotnie szkodliwie oddziaływać na społeczeństwo. Już tylko to budzi przekonanie, że orzeczona kara 3 lat pozbawienia wolności jawi się jako kara wysoce za surowa.

Bardziej istotne okoliczności zachodzą jeszcze w odniesieniu do postawy oskarżonego w procesie. To wyłącznie wyjaśnienia oskarżonego, przy braku jakichkolwiek innych dowodów, były podstawą ustalenia, że oskarżony uprawiał konopie inne niż włókniste w sezonie od stycznia 2021 roku do grudnia 2021 roku (pkt I zarzutu aktu oskarżenia). To właśnie samooskarżenie stało się podstawą ustalenia tego faktu oraz przesłanką wymierzenia mu kary.

Bardziej jeszcze istotny jest fakt, że oskarżony wyjawił fakt systematycznego nabywania od oskarżonego M. H. (1) amfetaminy. Także i w tym przypadku oskarżony podjął niełatwą przecież decyzję o złożeniu wyjaśnień, co do przestępczej działalności przyjaciela. Nie otrzymał za to żadnej istotnej gratyfikacji. W innym przypadku jego kara i tak musiałaby być orzeczona w podobnym rozmiarze. Mówimy tu przecież bowiem o karze najniższej za przypisane oskarżonemu przestępstwo z art. 53 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii.

W końcu, a co Sąd Okręgowy miał w polu widzenia, oskarżony nie jest sprawcą zdemoralizowanym, pracuje, ma rodzinę, spodziewa się dziecka, jest wystraszony groźbą więzienia, ma szczerą chęć, aby zerwać z ujawnioną działalnością i zachodzi duże prawdopodobieństwo, że istotnie swoich postanowień dotrzyma.

Wszystko to w ocenie Sądu Odwoławczego wymaga wprost uznania, że najniższa przewidziana przez ustawę kara, jest wobec oskarżonego karą niewspółmiernie surową. Okoliczności powołane tu można traktować jako te z katalogu otwartego, które ustawa określa jako „szczególnie uzasadniony wypadek” – art. 60 § 2 k.k. Niemniej te okoliczności należy oceniać jako posiadające zdecydowanie wyższy ciężar gatunkowy niż te, które zostały przedstawione w tym przepisie jako przykładowe – naprawienie szkody, pojednanie się z pokrzywdzonym etc.

W konsekwencji należało oskarżonemu karę za czyny z pkt I części dyspozytywnej nadzwyczajnie złagodzić do roku i 3 miesięcy pozbawienia wolności.

Orzekając o czynie przypisanym oskarżonemu w pkt II części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku, Sąd Apelacyjny orzekając na podstawie art. 440 k.p.k., zmienił ustalenia faktyczne i wyeliminował z opisu czynu posiadania przez oskarżonego 813,66 gramów konopi innych niż włókniste zabezpieczone w miejscu zamieszkania oskarżonego w dniu 15 czerwca 2023 roku. Nie ulega wątpliwości, że jest to ta sama marihuana, która była przedmiotem czynu przypisanego oskarżonemu w pkt I części dyspozytywnej, a polegającego na uprawie, zbiorze, wysuszeniu i rozdrobnieniu. W takim przypadku posiadanie wyprodukowanego narkotyku, w tym przypadku środka odurzającego, jest współkaralnym przestępstwem następczym (tak też: wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 7 maja 2018 r., w sprawie II AKa 450/17, LEX nr 2680335) i nie może podlegać ponownej penalizacji. W konsekwencji zmiana wyrok w pkt I ppkt 2.

Nawet po dokonaniu wskazanej zmiany ustaleń faktycznych, ilość posiadanych przez oskarżonego środków psychotropowych należy kwalifikować jako ilość znaczną, która odpowiada dyspozycji art. 62 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii. Fakt, że w tym przypadku mamy do czynienia z tzw. twardymi narkotykami, nawet przy uwzględnieniu podnoszonych już wcześniej okoliczności łagodzących, brak jest podstaw do stwierdzenia przesłanek do nadzwyczajnego złagodzenia za takie przestępstwo. Kara w wymiarze odpowiadającym minimalnemu ustawowemu zagrożeniu za ten czyn nie razi też surowością.

Sąd wymierzając oskarżonemu P. M. (1) karę łączną (pkt III wyroku) podobnie jak Sąd Okręgowy zastosował zasadę asperacji, w istotnym zakresie redukując karę. Wymierzono karę roku i 6 miesięcy, która z jednej strony jest karą bezwzględną, izolacyjną i dotkliwą, ale też karą, która daje oskarżonemu możliwość jej odbycia w warunkach dozoru elektronicznego. Sąd Apelacyjny pozostaje w przekonaniu, że omawiane tu właściwości i warunki oskarżonego oraz jego dotychczasowy sposób życia przesądzają, że cele kary, w szczególności cele kary faworyzowane w art. 85a k.k. (prewencja szczególna) zostaną w pełni zrealizowane, także przy tak istotnie niższym wymiarze kary pozbawienia wolności. Nawet jeśli kara ta zostanie wykonana w warunkach dozoru elektronicznego. Orzeczona kara realizuje także jej zadania w zakresie kształtowania świadomości prawnej w społeczeństwie. Jej wymiar jest bowiem adekwatny do społecznej oceny czynu oskarżonego. Społeczeństwo nie wymaga bowiem kar drakońskich, zwłaszcza jeśli działanie oskarżonego ograniczało się do osobistego zażywania różnych narkotyków. A innej działalności oskarżonego nie zdołano ustalić.

W ocenie Sądu Apelacyjnego wymierzona obu oskarżonym kara pozbawienia wolności w tym samym wymiarze nie razi niesprawiedliwością. Inny jest zakres przestępczej działalności oskarżonych, ale też skrajnie różna postawa wobec toczącego się postępowania. To właśnie postawa współpracy oskarżonego P. M. (1) przemawia za jego łagodniejszym potraktowaniem, niż wynikałoby to jedynie z okoliczności przedmiotowych.

Na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet wymierzonej oskarżonemu P. M. (1) kary łącznej zaliczono mu okres zatrzymania i tymczasowego aresztowania w niniejszej sprawie (pkt IV).

Sąd orzekając o nieuwzględnieniu apelacji oskarżonego M. H. (1) i jedynie częściowym uwzględnieniu apelacji oskarżonego P. M. (1), na podstawie art. 636 § 1 k.p.k., art. 633 k.p.k. i art 634 k.p.k. obciążył ich wydatkami za postępowania odwoławcze oraz na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 4 i art. 3 ust 1 oraz art. 9 i 10 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. 1983.49.223 tj.) wymierzył mi opłatę; oskarżonemu M. H. (1) za II instancję, a P. M. (1) za obie instancje.

SSA Maciej Skórniak

SSA Piotr Kaczmarek

SSA Bogusław Tocicki

1 Marihuana w Niemczech stała się legalna, zmiany od 01.04.2024