Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 346/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Świdnicy z dnia 21 lipca 2021 r. sygn. akt III Ko 64/21

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

brak ustaleń w zakresie nowych faktów

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Prokurator (...)w Ś.zaskarżył wyrok w części dotyczącej zasądzonego zadośćuczynienia i na podstawie art. 438 punkt 3 k.p.k. zarzucił:

błąd w ustaleniach faktycznych mający wpływ na treść zaskarżonego wyroku, polegający na niesłusznym przyjęciu, że zasądzone tytułem zadośćuczynienia kwoty po 330.000 zł na rzecz każdego z wnioskodawców za okres 4 lat pozbawienia wolności ich ojca J. K. są odpowiednie i adekwatne do rozmiarów doznanej przez J. K. krzywdy związanej z niewątpliwie niesłusznym pozbawieniem wolności, podczas gdy prawidłowa analiza zebranego materiału dowodowego, uwzględniając ustalenie w zakresie rodzaju działalności niepodległościowej ojca wnioskodawców na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego prowadzi do wniosku, że sąd I instancji ustalił nadmiernie wygórowaną wartość rekompensacyjną.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Wniosek skarżącego prokuratora jest całkowicie bezzasadny. Nie można zasadnie zarzucić, że sąd I instancji dopuścił się błędu w ustaleniach faktycznych w zakresie wysokości ustalonego zadośćuczynienia na rzecz wnioskodawców twierdząc, że zakres działalności niepodległościowej ojca wnioskodawców na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego wskazuje, iż zasądzone kwoty po 330.000 zł są zbyt wysokie, a właściwe byłyby kwoty po 160.000 zł. Tak postawiony zarzut dowodzi niezrozumienia istoty ustawy lutowej. Po pierwsze tylko cierpienia i krzywdy jakich doznał J. K. w związku z wykonywaniem wobec niego środków izolacyjnych w postaci pobytu w Zakładzie Karnym przez okres 4 lat są wyłączną podstawą do szacowania wysokości zsądzonego zadośćuczynienia. Miarą taką nie może być zakres prowadzonej działalności niepodległościowej, bowiem co do tego faktu obowiązuje prawomocne orzeczenie Sądu Okręgowego w Białymstoku z dnia 1 czerwca 2020 r. ( sygn. akt III K 129/20) i faktu tego w postępowaniu o odszkodowanie i zadośćuczynienie nie można skutecznie kwestionować. Rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego w Białymstoku unieważniające wyrok wojskowego Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 23 czerwca 1947 r. w sprawie o sygnaturze akt Sr 447/47 ma takie znaczenie, że powoduje odpowiedzialność Skarbu Państwa za niesłuszne pozbawienie wolności J. K. przez okres 4 lat. O wysokości należnego zadośćuczynienia decyduje wyłącznie zakres cierpień i krzywd doznanych w tym czasie przez J. K., tymczasem w złożonej apelacji prokurator bezzasadnie dokonuje weryfikacji działalności niepodległościowej J. K. wskazując, że działalność ta ograniczyła się jedynie do formalnego przystąpienia do struktur NZW, że nie brał udziału w żadnych akcjach zbrojnych, wreszcie że został oskarżony tylko o popełnienie czynów polegających na udziale w nielegalnej organizacji, w której zajmował stanowisko dowódcy plutonu. Kuriozalne jest twierdzenie apelacji, że wnioskodawcy nie wykazali by działalność niepodległościowa ich ojca wykraczała poza formalne przystąpienie do oddziału (...) poprzez złożenie przysięgi i kilkudniowe pełnienie w nim funkcji plutonowego i przechowywanie broni palnej oraz jednorazowy udział w zebraniu. Skarżącemu najwyraźniej pomyliły się postępowania, bowiem okoliczności które zarzuca były przedmiotem postępowania przed Sądem Okręgowym w Białymstoku zakończonym prawomocnym orzeczeniem z dnia 1 czerwca 2020 r. w sprawie III K 129/20 i obecnie nie mogą być kontestowane w trybie postępowania zwyczajnego o odszkodowanie i zadośćuczynienie. Zasadniczo na tym można by poprzestać ocenę zasadności zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych, ale nie można pominąć i okoliczności związanych z wnioskiem dotyczącym obniżenia zasądzonego zadośćuczynienia do kwoty 160.000 zł. Uważna lektura uzasadnienia wywiedzionej apelacji prowadzi do wniosku, że żądanie zmiany wyroku i zasądzenia po 160.000 zł na rzecz każdego z wnioskodawców jest całkowicie dowolne. Skarżący w żaden sposób nie wykazał dlaczego jego zdaniem taka kwota jest adekwatna a nie kwota zasądzona przez sąd I instancji. To na skarżącym ciąży obowiązek wykazania zasadności swojego twierdzenia. Złożona apelacja w najmniejszym stopniu tego nie czyni, co powoduje jej bezzasadność. Co do wysokości zasądzonego zadośćuczynienia warto w tym miejscu przytoczyć stanowiska Sądu Najwyższego, który wskazują, że zasądzenie zadośćuczynienia za wyrządzoną krzywdę jest orzeczeniem zawsze subiektywnym.

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2019 r. V KK 263/18 ,LEX nr 2615849 "Zawarte w dyspozycji przepisu art. 445 § 1 k.c. - sformułowanie "suma odpowiednia" ma charakter nieokreślony, stąd jej ustalenie pozostaje w granicach swobodnego uznania sędziowskiego, to jednak w orzecznictwie wypracowano kryteria, którymi należy kierować się przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia. Zarzut niewłaściwego ustalenia kwoty zadośćuczynienia może być skuteczny, gdy zaskarżone orzeczenie w sposób oczywisty narusza zasady jego ustalania, a więc wówczas gdy uwzględniono w nim niewłaściwe lub nie uwzględniono niezbędnych elementów mających istotne znaczenie dla określenia wysokości kwoty zadośćuczynienia".

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2014 r. III CSK 69/13 LEX nr 1463872

1. Ze względu na niewymierność krzywdy, określenie w konkretnym wypadku odpowiedniej sumy pozostawione zostało sądowi, który w tym zakresie dysponuje większą swobodą, niż przy ustalaniu szkody majątkowej i sumy potrzebnej do jej naprawienia, co sprawia, że korygowanie przez sąd wyższej instancji wysokości zasądzonego zadośćuczynienia uzasadnione jest jedynie wtedy, gdy przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności sprawy, mających wpływ na jego wysokość, jest ono niewspółmiernie nieodpowiednie do doznanej krzywdy.

2. Na rozmiar krzywdy ma wpływ między innymi: rodzaj, charakter, intensywność i czas trwania cierpień fizycznych i psychicznych, stopień trwałego kalectwa, rokowania na przyszłość, negatywne zmiany w psychice wywołane chorobą, utrata szans na normalne życie i rozwój zainteresowań, poczucie bezradności i nieprzydatności społecznej. Istotną okolicznością indywidualizującą rozmiar krzywdy jest młody wiek poszkodowanego, bowiem utrata szans na prowadzenie normalnego życia, utrata zdolności do pracy, możliwości realizacji zamierzonych celów, zainteresowań i pasji jest szczególnie dotkliwa dla człowieka młodego, który doznał utraty zdrowia będąc w pełni sił i możliwości.

Sąd Apelacyjny co do zasady podzielają powyższe poglądy, a wysokość zasądzonego zadośćuczynienia jest właściwym wyrównaniem wyrządzonej J. K. krzywdy i nie czyni wnioskodawców niezasadnie wzbogaconymi.

Wniosek

Prokurator wniósł o zmianę wyroku w pkt. I części dyspozytywnej poprzez obniżenie kwot zasądzonych na rzecz wnioskodawców tytułem zadośćuczynienia za krzywdy doznane przez J. K. do kwot po 160.000 zł na rzecz każdego z wnioskodawców.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku i obniżenie zasądzonych zadośćuczynień na rzecz wnioskodawców do kwot po 160.000 zł jest oczywiście bezzasadny, albowiem z treści całej skargi apelacyjnej nie wynika dlaczego taka właśnie kwota zdaniem skarżącego jest właściwa.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Brak było podstaw do podjęcia działań z urzędu

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zaskarżony Wyrok Sądu Okręgowego w Świdnicy utrzymano w całości, to jest w zakresie zasądzenia na rzecz wnioskodawców H. B. i M. K. kwot po 330.000 zł tytułem zadośćuczynienia oraz zasądzenia na ich rzecz po 120 zł tytułem zwrotu kosztów ustanowienia pełnomocnika w sprawie.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Przeprowadzone przez sąd I instancji postępowanie dowodowe nie budziło zastrzeżeń, dowody zebrane w tym postępowaniu i ujawnione na rozprawie głównej zostały należycie ocenione i wyciągnięto trafne wnioski skutkujące uwzględnieniem w znacznej części żądania w zakresie dochodzonego zadośćuczynienia. Podniesione w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku argumenty, co do wydanego rozstrzygnięcia znajdują oparcie w materiale dowodowym i znalazły całkowitą akceptację w Sądu Odwoławczego, tym bardziej że zarzuty skarżącego prokuratora okazały się całkowicie bezzasadne.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II i III

Kosztami postępowania obciążono Skarb Państwa, a to z uwagi na fakt, iż postępowanie o odszkodowanie i zadośćuczynienie dochodzone w trybie ustawy z dnia 23 lutego 1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego wolne jest od kosztów. Zasadny okazał się wniosek końcowy pełnomocnika wnioskodawców, a dotyczący zasądzenia na rzecz wnioskodawców zwrotu kosztów zastępstwa prawnego z tytułu uczestnictwa pełnomocnika w postępowaniu apelacyjnym, wszak sprawę przed Sądem Odwoławczym wygrali.

7.  PODPIS

Wiesław Pędziwiatr Jerzy Skorupka Jarosław Mazurek

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator (...) w Ś.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana