Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 grudnia 2024 r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący SSA Bogusław Tocicki (spr.)

Sędziowie: SA Agata Regulska

SA Andrzej Szliwa

Protokolant: Magdalena Szymczak

przy udziale prokuratora Prokuratury (...) Zbigniewa Jaworskiego

po rozpoznaniu w dniu 19 grudnia 2024 r.

sprawy T. B. (1) oskarżonego o czyny z art. 148 § 1 kk, art. 207 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez oskarżonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Świdnicy

z dnia 12 sierpnia 2024 r. sygn. akt III K 48/24

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

II.  zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów postępowania odwoławczego, wydatkami tego postępowania obciążając Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Mimo wymogów określonych w przepisie art. 99a § 1 k.p.k., a także w przepisach Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 listopada 2019r. w sprawie wzorów formularzy uzasadnień wyroków oraz sposobu ich wypełniania (Dz.U z 2019r. poz. 2349), w niniejszej sprawie odstąpiono od opracowania uzasadnienia wyroku sądu odwoławczego na formularzu UK, sporządzając uzasadnienie wyroku w sposób tradycyjny. Odstępstwo od tej zasady podyktowane zostało koniecznością zagwarantowania stronom postępowania prawa do rzetelnego procesu, który obejmuje także postępowanie odwoławcze, a to w kontekście art. 6 ust. 1 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw i Podstawowych Wolności.

Było to podyktowane tym, że forma oraz treść formularza w realiach niniejszej sprawy skutkowałaby niemożnością pełnego respektowania konwencyjnego standardu rzetelnego procesu. Należy podzielić stanowisko Sądu Najwyższego przedstawione w wyroku z dnia 11 sierpnia 2020r. (sygn. akt I KA 1/20), w który to, w ślad za prof. P. H. (por. „Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, Komentarz, tom I red. L. Garlicki, Warszawa 2010, str. 305-306) uznał, że „ wprawdzie prawo do dwuinstancyjnego rozpoznania sprawy karnej nie wynika wprost z art. 6 Konwencji, jest jednak oczywiste, że skoro w systemie prawa polskiego umieszczono prawo do zaskarżenia wyroku wydanego w pierwszej instancji, to takie państwo – strona Konwencji przewidując możliwość wniesienia apelacji od wyroku, musi zapewnić do niej skuteczny dostęp, a co za tym idzie musi gwarantować odpowiednimi instrumentami procesowymi rzetelność samego postępowania odwoławczego”, a w konsekwencji, iż „ aby nie doszło do naruszenia prawa strony do rzetelnego procesu sądowego (na etapie odwoławczym) opisanego w art. 6 ust. 1 EKPC, tak, jak jest on ujmowany i tłumaczony przez orzecznictwo (...), zwłaszcza że w systemie prawa polskiego istnieje nadzwyczajny środek zaskarżenia (kasacja), który może być oparty na naruszeniu prawa procesowego (w tym naruszeniu art. 433 § 1 i 2 k.p.k. w zw. z art. 457 § 3 k.p.k.), konieczne jest by kontrola ta w aspekcie standardu konwencyjnego realizowana była przez sąd odwoławczy, jak też i Sąd Najwyższy w ramach postępowania kasacyjnego”. Nie ulega przecież wątpliwości, iż kontrola ta może być dokonana jedynie poprzez zapoznanie się z argumentami sądu, przemawiającymi za przyjętym rozstrzygnięciem. Tym samym jakość uzasadnienia wyroku jest istotnym elementem prawa. Obligatoryjne nakazanie sporządzenia uzasadnień w formie formularzy (art. 99a § 1 k.p.k.), nie dawałoby w realiach niniejszej sprawy właściwego instrumentarium procesowego dla zrealizowania standardu prawa do rzetelnego procesu, gdyż niejednokrotnie, zwłaszcza w sprawach wieloosobowych i wielowątkowych, zarzuty ujęte w części wstępnej apelacji nie przystają do jej wniosków lub wykluczają się od strony formalnoprawnej, czy pozostają oderwane od wskazanej podstawy odwoławczej, bądź też formułowane są dopiero w uzasadnieniu.

W omawianej sprawie zakres podmiotowo-przedmiotowy sprawy, charakter wniesionego środka odwoławczego, sposób sporządzenia apelacji (w tym charakter podniesionych zarzutów), w odniesieniu do przedmiotu samej sprawy oraz tych elementów, które musiały być brane pod uwagę z urzędu, prowadzi do wniosku, że sporządzenie uzasadnienia na formularzu UK 2 skutkowałoby niemożnością rzetelnego i konkretnego ustosunkowania się w toku postępowania do każdego istotnego argumentu zawartego w apelacji stron, a przede wszystkim przedstawienia konkluzji, które dla stron byłyby czytelne i wskazywałyby w jaki sposób dany wniosek został wyprowadzony.

Uzasadnienie stanowiska tut. Sądu stanowią nadto orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego oraz (...). Zważyć bowiem należy, że w sytuacji, kiedy art. 91 ust. 2 Konstytucji RP stanowi, iż „ umowa międzynarodowa ratyfikowana za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie ma pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli ustawy tej nie da się pogodzić z umową” oraz wobec jednoczesnego stwierdzenia, że formularz nie pozwala na realizowanie obowiązku wynikającego z art. 457 § 3 k.p.k. w zw. z art. 433 § 1 i 2 k.p.k. zaniechanie sporządzenia uzasadnienia formularzowego okazało się konieczne.

Sporządzenie uzasadnienia wyroku w sposób tradycyjny znajduje oparcie w stanowisku Trybunału Konstytucyjnego wyrażonym w wyroku z dnia 19.12.2006r. w sprawie P 37/05 (OTK-A 2006/11/177). Stosowany zatem wprost przepis art. 6 ust. 1 Konwencji o Ochronie Praw i Podstawowych Wolności (Dz.U z 1993r., poz. 61, poz. 284 ze zm.) obliguje sąd drugiej instancji do odniesienia się w uzasadnieniu wyroku do każdego istotnego – na tle konkretnej sprawy – argumentu. Tym samym brak odniesienia do takiej argumentacji stanowi o naruszeniu standardu rzetelnego procesu (tak m.in. ETPC w wyroku z 9.12.199r. Riuz Torija przeciwko Hiszpanii, A. 303-A, w: M.A. Nowicki: „Europejski Trybunał Praw Człowieka, Orzecznictwo, tom 1, Zakamycze 2001, s. 515- 516 i SN w wyroku z 16.01.2007r., sygn. akt V KK 328/06, z 6.04.2011r., sygn. akt V KK 368/10 i inne). Podobne stanowisko przedstawił Trybunał Konstytucyjny na tle art. 45 ust. 1 Konstytucji RP, wskazując że uzasadnienie orzeczeń jest decydującym komponentem prawa do rzetelnego procesu sądowego i podstawą kontroli zewnętrznej orzeczenia przez organ wyższej instancji, bowiem dokumentuje argumenty przemawiające za przyjętym rozstrzygnięciem (wyrok TK z 16.01.2006r., sygn. SK 30/05, OTK-A 2006, nr 1 poz. 2, teza 4.3 uzasadnienia).

Mając powyższe na uwadze, uwzględniając także stanowisko Trybunału Konstytucyjnego wyrażone w sprawie P 37/05 oraz Sądu Najwyższego przedstawione w sprawie I KA 1/20, formułujące obowiązek sądu odwoławczego do każdorazowej oceny, w związku z kategorycznym brzmieniem art. 457 § 3 k.p.k. w zw. z art. 433 § 1 i 2 k.p.k., czy w danej sprawie może sporządzić uzasadnienie swojego wyroku na formularzu UK 2, nie naruszając podstawowych gwarancji strony do rzetelnego procesu odwoławczego, Sąd Apelacyjny w sprawie omawianej odstąpił od sporządzenia uzasadnienia w formie przewidzianej w art. 99a § 1 k.p.k.

Prokurator Prokuratury (...)w W.skierował akt oskarżenia przeciwko T. B. (1) o to, że :

I.  w okresie od października 2022r. do dnia 21 października 2023r. w W., w woj. (...), znęcał się psychicznie i fizycznie nad pozostającą w stosunku zależności matką B. B., poprzez wszczynanie awantur pod wpływem alkoholu, znieważanie słowami wulgarnymi, szarpanie,

- tj. o przestępstwo z art. 207 § 1 k.k.;

II.  w nieustalonym dniu pomiędzy dniem 21 października a dniem 25 października 2023r. w W., w woj. (...), działając w zamiarze ewentualnym, godząc się na nastąpienie skutku w postaci śmierci poprzez stosowanie ucisku na szyję oraz wielokrotne uderzenia pięściami po głowie i ciele B. B. spowodował ranę tłuczoną małżowiny usznej, rozległe podbiegnięcia krwawe powłok miękkich czaszki, szyi i klatki piersiowej, krwiaka rozległego pod powłokami miękkimi czaszki, obecności krwi w komorach mózgu, wylewy pod spojówkowe oczu, obrzęki powiek oczu, podbiegniecie krwawe tkanek miękkich szyi, nadmierną powietrzność płuc, złamanie trzonu kości ramiennej prawej, rozległe podbiegnięcia krwawe kończyn górnych, podbiegnięcia krwawe powłok miękkich jamy brzusznej, podbiegnięcia krwawe kończyn dolnych, które to obrażenia skutkowały śmiercią pokrzywdzonej, poprzedzoną kilkudziesięciominutową agonią,

- tj. o przestępstwo z art. 148 § 1 k.k.

Wyrokiem z dnia 12 sierpnia 2024r.sygn. akt III K – 48/24 Sąd Okręgowy w Świdnicy orzekł następująco :

I.  uznał oskarżonego T. B. (1) za winnego popełnienia czynu zarzuconego w punkcie I części wstępnej wyroku, tj. przestępstwa z art. 207 § 1 k.k. i za to, na podstawie tego przepisu wymierzył mu karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności;

II.  uznał oskarżonego T. B. (1) uznaje za winnego popełnienia czynu zarzuconego w punkcie II części wstępnej wyroku, tj. przestępstwa z art. 148 § 1 k.k. i za to, na podstawie tego przepisu wymierzył mu karę 14 (czternastu) lat pozbawienia wolności;

III.  na podstawie art. 85 § 1 k.k. i art. 86 § 1 k.k. połączył oskarżonemu T. B. (1) kary pozbawienia wolności orzeczone w punktach: I i II części dyspozytywnej wyroku i wymierzył mu karę łączną 15 (piętnastu) lat pozbawienia wolności;

IV.  na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności zaliczył oskarżonemu T. B. (1) okres zatrzymania i tymczasowego aresztowania w sprawie od dnia 26 października 2023r. godz. 01:50 do dnia 12 sierpnia 2024r.;

V.  zwolnił oskarżonego T. B. (1) od ponoszenia kosztów sądowych, w tym opłaty, zaliczając wydatki poniesione w sprawie na rachunek Skarbu Państwa.

Apelację od tego wyroku wniósł obrońca z wyboru oskarżonego T. B. (1), adw. J. J. , zaskarżając go w części dotyczącej orzeczenia o karze. Powołując się na przepis art. 438 pkt 4 k.p.k., zaskarżonemu wyrokowi zarzucił: rażącą niewspółmierność orzeczonej względem oskarżonego kary pozbawienia wolności w stosunku do sposobu zachowania oskarżonego po popełnieniu przestępstwa oraz w relacji do celów, jakie kara ta powinna spełnić w zakresie prewencji szczególnej i społecznego oddziaływania, tym bardziej, iż oskarżony po odzyskaniu świadomości, po jej utracie wskutek upojenia alkoholowego, zgłosił zajście zdarzenia odpowiednim służbom, nie utrudniał postępowania, wyjaśniał wszelkie szczegóły zdarzenia zgodnie z posiadaną wiedzą oraz przyznał się do zarzucanego mu czynu, co uzasadnia zastosowanie w stosunku do oskarżonego niższego wymiaru kary.

Podnosząc powyższy zarzut, obrońca z wyboru oskarżonego T. B. (1), adw. J. J., wniósł o: zmianę zaskarżonego orzeczenia w zakresie wymiaru kary, poprzez obniżenie kary pozbawienia wolności za przestępstwo określone w punkcie II części dyspozytywnej wyroku z 14 (czternastu) lat do 10 (dziesięciu) lat oraz wymierzenie mu kary łącznej w wymiarze 10 (dziesięciu) lat pozbawienia wolności.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

I. Nie zasługiwała na uwzględnienie apelacja wniesiona przez obrońcę z wyboru oskarżonego T. B. (1), adw. J. J., gdyż kara 14 (czternastu) lat pozbawienia wolności wymierzona za przypisane mu przestępstwo z art. 148 § 1 k.k. nie odznaczała się rażącą niewspółmiernością (nadmierną surowością). Kara ta odpowiadała wysokiemu stopniowi społecznej szkodliwości czynu przypisanego oskarżonemu, a nadto uwzględniała właściwości i warunki osobiste oskarżonego T. B. (1) i jego zachowanie po przestępstwie oraz postawę procesowa. Spełniała także wszelkie cele kary określone w art. 53 § 1 i 2 k.k., w tym cele wychowawcze i zapobiegawcze w stosunku do sprawcy. W konsekwencji, prawidłowo wymierzona została także kara łączna 15 (piętnastu) lat pozbawienia wolności. Mając powyższe na uwadze, zaskarżony wyrok utrzymano w mocy.

W dalszej części niniejszego uzasadnienia zostaną przedstawione argumenty, dla których apelacja obrońcy z wyboru oskarżonego T. B. (1), adw. J. J., była bezzasadna, jak również okoliczności badane przez Sąd odwoławczy z urzędu.

II. Mając na uwadze obowiązki wynikające z przepisów art. 440 k.p.k. oraz art. 434 § 2 k.p.k., niezależnie od zakresu apelacji obrońcy z wyboru oskarżonego T. B. (1), adw. J. J., Sąd odwoławczy poddał analizie prawidłowość oceny materiału dowodowego prowadzącą do przypisania mu zarzuconych przestępstw.

Analiza ta wykazała, że przy rozpoznawaniu niniejszej sprawy Sąd Okręgowy w Świdnicy respektował wszelkie zasady procesowe, w tym zasadę prawdy materialnej (art. 2 § 2 k.p.k.), zasadę bezstronności (art. 4 k.p.k.), zasadę in dubio pro reo (art. 5 k.p.k.), a także zasadę swobodnej oceny dowodów (art. 7 k.p.k.). Dokonane w wyroku ustalenia faktyczne wolne są od błędów i uwzględniają całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy (art. 410 k.p.k.). Swoje stanowisko, Sąd Okręgowy w Świdnicy uzasadnił w sposób na tyle prawidłowy, nie pomijając żadnej z istotnych okoliczności, że uzasadnienie zaskarżonego wyroku w sposób rzeczowy odnosi się do najistotniejszych okoliczności sprawy, wypełnia wymogi określone w przepisie art. 424 k.p.k. i pozwala na kontrolę instancyjną zaskarżonego wyroku.

Sąd Okręgowy w Świdnicy słusznie uznał, że oskarżony T. B. (1) dopuścił się:

1)  przestępstwa z art. 207 § 1 k.k., polegającego na tym, że w okresie od października 2022r. do dnia 21 października 2023r. w W., w woj. (...), znęcał się psychicznie i fizycznie nad pozostającą w stosunku zależności matką B. B., poprzez wszczynanie awantur pod wpływem alkoholu, znieważanie słowami wulgarnymi, szarpanie;

2)  przestępstwa z art. 148 § 1 k.k. , polegającego na tym, że w nieustalonym dniu pomiędzy dniem 21 października a dniem 25 października 2023r. w W., w woj. (...), działając w zamiarze ewentualnym, godząc się na nastąpienie skutku w postaci śmierci poprzez stosowanie ucisku na szyję oraz wielokrotne uderzenia pięściami po głowie i ciele B. B. spowodował ranę tłuczoną małżowiny usznej, rozległe podbiegnięcia krwawe powłok miękkich czaszki, szyi i klatki piersiowej, krwiaka rozległego pod powłokami miękkimi czaszki, obecności krwi w komorach mózgu, wylewy pod spojówkowe oczu, obrzęki powiek oczu, podbiegniecie krwawe tkanek miękkich szyi, nadmierną powietrzność płuc, złamanie trzonu kości ramiennej prawej, rozległe podbiegnięcia krwawe kończyn górnych, podbiegnięcia krwawe powłok miękkich jamy brzusznej, podbiegnięcia krwawe kończyn dolnych, które to obrażenia skutkowały śmiercią pokrzywdzonej, poprzedzoną kilkudziesięciominutową agonią.

Podstawę do takich ustaleń dawał prawidłowo oceniony przez Sąd I instancji materiał dowodowy w postaci zeznań świadków: A. K. (k. 28-29, 380-381), J. B. (k. 11-12, 180-181), A. G. (k. 94-95, 381), E. S. (k. 97-98, 381-382) i H. B. (k. 85-86, 382), a także protokołu zgonu matki oskarżonego B. B. (k. 10), protokołów oględzin wraz z dokumentacją fotograficzną (k. 14-17, 110-111), raportu działań policji (k. 18-20), protokołu oględzin i otwarcia zwłok B. B. (k. 202-210), sprawozdania z sądowo-lekarskich oględzin i sekcji zwłok B. B. (k. 202-210), protokołu oględzin osoby oskarżonego (k. 24-25), dokumentacji medycznej z leczenia oskarżonego (k. 72-78), wyniku badań toksykologicznych denatki B. B. (k. 127), nagrania zgłoszenia na numer alarmowy (k. 104-105) oraz protokołu odtworzenia zapisu audio ze zgłoszenia na numer alarmowy (k. 162-165, 167-168), nagrania z interwencji policjantów z kamery nasobnej wraz z nośnikiem (k. 175-179), wyników badania stanu trzeźwości oskarżonego (k. 9), uzupełnionych wyjaśnieniami oskarżonego T. B. (1) (k. 113-114, 245-246, 377-378).

III. Oceniając prawidłowość orzeczenia o karze wymierzonej oskarżonemu T. B. (1) za przestępstwo z art. 148 § 1 k.k., przypisane w punkcie II części rozstrzygającej zaskarżonego wyroku, należy stwierdzić – wbrew zarzutom apelacji obrońcy oskarżonego – że orzeczona za nie kara 14 (czternastu) lat pozbawienia wolności, w żadnej mierze nie mogła zostać uznana za rażąco niewspółmierną i niesprawiedliwą. Kara ta uwzględnia wysoką społeczną szkodliwość czynu oskarżonego, na którą składają się okoliczności przedmiotowe (rozmiar szkody i krzywdy wyrządzonej przestępstwem, bezkompromisowy i niespodziewany atak na pokrzywdzoną matkę oskarżonego, o którą powinien się troszczyć, wielokrotne zadawanie ciosów pięściami po głowie matce, która ze względu na podeszły wiek i stan zdrowia nie miała żadnej możliwości podjęcia skutecznej obrony albo zasłonięcia się przed ciosami, nieudzielenie pomocy konającej przez kilkanaście minut matce, stan dużego upojenia alkoholowego oskarżonego) i okoliczności podmiotowe (postać winy, postać zamiaru ewentualnego, bezkompromisowe agresywne działanie oskarżonego wobec pokrzywdzonej, a nadto brak działań zmierzających do uratowania pokrzywdzonej zaraz po jej pobiciu, dbanie o uniknięcie odpowiedzialności karnej w początkowej fazie śledztwa).

Wspomniana kara, niezależnie od okoliczności samego czynu i jego tragicznych skutków, nie mogła pomijać tych okoliczności, które wskazał Sąd I instancji w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, w tym przede wszystkim dotychczasowej karalności oskarżonego za umyślne przestępstwa użyciem groźby i przemocy wobec osób z najbliższej rodziny (k. 33, 300, 435), popełnienia przez oskarżonego przestępstwa z art. 207 § 1 k.k. polegającego na znęcaniu się nad matką, B. B., poprzedzającego jej zabójstwo, w okresie od października 2022r. do dnia 21 października 2023r., a także negatywnej opinii środowiskowej wynikającej z wywiadu kuratora (k. 90-92). Ze wspomnianego wywiadu środowiskowego wynika, że oskarżony T. B. (1) przed tymczasowym aresztowaniem pracował około 20 lat, ostatnio na terenie Czech. Pracę tracił najczęściej z powodu choroby alkoholowej, jednak nigdy nie podjął pełnego leczenia odwykowego. Wobec kuratora w przeszłości oskarżony prezentował się jako osoba niedojrzała, manipulująca partnerką i dziećmi. Z ostatniego okresu zamieszkania z matką oboje znani byli jako osoby nadużywające alkoholu.

Przy wymiarze kary Sąd I instancji słusznie uwzględnił także dane o oskarżonym T. B. (1) wynikające z opinii sądowo-psychiatryczno-psychologicznej (k. 309-324). Oskarżony T. B. (1) nie wykazuje specyficznych zaburzeń osobowości. Rozwój osobowości oskarżonego przebiegał bez istotnych zakłóceń, wykluczono dyssocjalne zaburzenia osobowości. Oskarżony nie jest upośledzony umysłowo, ani chory psychicznie w znaczeniu psychozy endogennej. Rozpoznano natomiast u oskarżonego uzależnienie od alkoholu i benzodiazepin oraz szkodliwe używanie marihuany. W czasie popełnienia zarzucanych czynów nie miał zniesionej ani ograniczonej w stopniu znacznym zdolności do rozpoznania znaczenia czynu jak i pokierowania swoim postępowaniem (warunki art. 31 § 1 i 2 k.k. nie zachodzą). Jednocześnie przy ocenie sprawności intelektualnej oskarżonego, ustalono, iż procesy myślenia opiniowanego pod względem treści i formy są niezaburzone i nie występują symptomy psychotycznych zaburzeń w postrzeganiu i przetwarzaniu informacji. Oznacza to jednoznacznie, że oskarżony miał zachowaną świadomość i wolę przestępczego działania w sposób ustalony przez Sad I instancji, co świadczy o jego wybitnie wysokiej demoralizacji.

Takiej oceny prawidłowości wymierzenia kary 14 (czternastu) lat pozbawienia wolności nie przekreślają wnioski wypływające z opinii o oskarżonym T. N. z Zakładu Karnego w S. (k. 436-437), gdzie jest obecnie osadzony.

Nie był zasadny zarzut obrońcy oskarżonego, że orzeczona wobec T. B. (1) kara 14 (czternastu) lat pozbawienia wolności, była rażąco niewspółmierna, natomiast prawidłowa powinna być kara znacznie łagodniejsza, czyli w wymiarze 10 (dziesięciu) lat pozbawienia wolności. Argumentacja wyrażona w apelacji obrońcy z wyboru oskarżonego T. B. (1), adw. J. J., co do podstaw orzeczenia takiej łagodniejszej kary była całkowicie nieprzekonująca, a zaproponowana kara za przestępstwo z art. 148 § 1 k.k., a także kara łączna, były rażąco niewspółmierne, niesprawiedliwe i nie realizowały w odpowiednim stopniu celów kary z art. 53 § 1 i 2 k.k. Z tych powodów, nie uwzględniono zarzutów i wniosków apelacji i zaskarżony wyrok utrzymano w mocy.

Wspomniana kara 14 (czternastu) lat pozbawienia wolności orzeczona za przestępstwo z art. 148 § 1 k.k., a także kara łączna w wymiarze 15 (piętnastu) lat pozbawienia wolności w stosunku do oskarżonego czynią w pełni zadość celom kary określonym w art. 53 k.k. w zakresie prewencji szczególnej oraz społecznego oddziaływania kary. Podkreślają jak groźne społecznie są czyny godzące w życie człowieka i jak wielką wagę przywiązuje wymiar sprawiedliwości do ochrony życia ludzkiego. Dają też wyraz jak bardzo działanie oskarżonego T. B. (1) świadczyło o jego demoralizacji, braku szacunku dla ludzkiego życia, więzi rodzinnych i odpowiedzialności za schorowaną matkę, w podeszłym wieku, o którą powinien dbać i ktrą się powinien opiekować. Zważywszy na właściwości i warunki osobiste oskarżonego, w tym jego cechy osobowości, kary w tej postaci będą miały także w odniesieniu do niego walor prewencji szczególnej.

Należy przypomnieć, że wielokrotnie zwracano uwagę w orzecznictwie Sądu Najwyższego i sądów apelacyjnych, jaki kryteria muszą być spełnione, aby uznać karę za rażąco niewspółmierną. W wyroku Sądu Najwyższego w składzie 7 sędziów z dnia 9 stycznia 1973r., sygn. V KRN – 474/72 stwierdzono, że „ rażąca niewspółmierność kary występuje wtedy, gdy kara orzeczona nie uwzględnia w należyty sposób stopnia społecznej szkodliwości przypisywanego czynu oraz nie realizuje wystarczająco celu kary, ze szczególnym uwzględnieniem celów zapobiegawczych i wychowawczych. Pojęcie niewspółmierności rażącej oznacza znaczną, wyraźną i oczywistą, a więc niedającą się zaakceptować dysproporcję między karą wymierzoną a karą sprawiedliwą (zasłużoną). Przesłanka rażącej niewspółmierności kary jest spełniona tylko wtedy, gdy na podstawie ustalonych okoliczności sprawy, które powinny mieć decydujące znaczenie dla wymiaru kary, można przyjąć, iż zachodzi wyraźna różnica między karą wymierzoną a karą, która powinna zostać wymierzona w wyniku prawidłowego zastosowania dyrektyw wymiaru kary oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo” (OSNKW 1973, nr 6, poz. 76).

Z kolei, Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia z dnia 30 maja 2003r. sygn. II AKa – 163/03 dał wyraz temu, że „ nie każda różnica w ocenie wymiaru kary może uzasadniać zarzut rażącej niewspółmierności kary w rozumieniu art. 438 pkt 4 k.p.k., ale tylko taka, która jest natury zasadniczej, to znaczy jest niewspółmierna w stopniu nie dającym się zaakceptować. Niewspółmierność rażąca to znaczna, "bijąca w oczy" różnica między karą wymierzoną, a karą sprawiedliwą, zasłużoną” (OSA 2003, z. 11, poz. 113).

Takie nieusprawiedliwione dysproporcje w wymierzonej wobec oskarżonego T. B. (1) karze za przestępstwo z art. 148 § 1 k.k., a także karze łącznej, nie zachodzą. Sąd Okręgowy w Świdnicy rozważył wszelkie okoliczności istotne dla sprawy i słusznie uznał, że nie mogły one przeważyć za wymierzeniem jeszcze bardziej nadzwyczajnie złagodzonej kary. Stanowisko takie należy w pełni zaakceptować. Mając powyższe na uwadze, nie uwzględniono apelacji obrońcy oskarżonego i zaskarżony wyrok utrzymano w mocy (art. 437 § 1 k.p.k.).

Orzeczenie o kosztach sądowych

Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. oraz art. 634 k.p.k., a także art. 17 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych (tekst jednolity: Dz.U. z 2023r. poz. 123 z późniejszymi zmianami), zwolniono oskarżonego T. B. (1) z obowiązku uiszczenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, poniesionymi wydatkami obciążając Skarb Państwa. Przy wspomnianym orzeczeniu wzięto pod uwagę stan osobisty, rodzinny, zdrowotny i majątkowy oskarżonego, jego możliwości zarobkowe, także w kontekście orzeczonej bezwzględnej kary pozbawienia wolności.

Agata Regulska

Bogusław Tocicki

Andrzej Szliwa