Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu

POSTANOWIENIE

W., 14 czerwca 2023 r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA Cezariusz Baćkowski

Sędziowie: SA Artur Tomaszewski

SA Robert Zdych

po rozpoznaniu skargi obrońcy podejrzanego M. P.

na przewlekłość postępowania przygotowawczego toczącego się przed Prokuraturą (...)we W. pod sygn. akt (...)

na podstawie art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym
bez nieuzasadnionej zwłoki (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 75, z 2019 r. poz. 1349)

p o s t a n o w i ł :

I.  stwierdzić, że w postępowaniu przygotowawczym toczącym się
w Prokuraturze (...) we W. pod sygn. akt (...) nastąpiła przewlekłość, co naruszyło prawo wnioskodawcy do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym
bez nieuzasadnionej zwłoki;

II.  przyznać od Skarbu Państwa (Prokuratury (...) we W.)
na rzecz M. P. sumę pieniężną w wysokości 10.000 zł (dziesięciu tysięcy złotych);

III.  zwrócić skarżącemu wniesioną opłatę w kwocie 200 zł;

IV.  k osztami postępowania skargowego obciążyć Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Pismem z 30 marca 2023 r. obrońca podejrzanego M. P., adw. K. C., wniósł o stwierdzenie, że w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym przed Prokuraturą (...) we W. w sprawie o sygn. akt
(...) nastąpiło naruszenie prawa podejrzanego M. P.
do rozpoznania sprawy bez uzasadnionej zwłoki, albowiem przedmiotowe śledztwo trwa dłużej aniżeli jest to konieczne dla wyjaśnienia istotnych dla rozstrzygnięcia spray okoliczności faktycznych i prawnych. Ponadto obrońca podejrzanego wniósł
o przyznanie podejrzanemu M. P. od Skarbu Państwa sumę pieniężną w wysokości 10.000 zł.

W uzasadnieniu wnioskodawca podniósł, że w przedmiotowym postępowaniu przygotowawczym, które dotyczy m.in. działań podejrzanego M. P. jako prezesa zarządu (...) s. z o.o., polegających m.in. na wystawianiu nierzetelnych faktur VAT i nierzetelnym rejestrowaniu zakupów towarów w księgach rachunkowych spółki w 2014 r. doszło do przewlekłości. Jak wskazał obrońca podejrzanemu M. P. zarzuty zostały przedstawione 24 października 2018 r. i od tego czasu nie przeprowadzono z jego udziałem żadnych czynności procesowych poza stosowaniem wobec niego środków zapobiegawczych i kwestii odstępu do akt postępowania przygotowawczego. Jednocześnie obrońca podejrzanego zwrócił uwagę, że od momentu wniesienia ostatniej skargi
na przewlekłość podejrzanemu nie udostępniono żadnych nowych materiałów sprawy, a przewlekłość postępowania stała się podstawą skargi do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, która została przyjęta do rozpoznania.

W odpowiedzi na skargę Prokurator (...) we W. wniósł
o oddalenie skargi, jako niezasadnej. Argumentował on, że kwestia odpowiedzialności karnej jest silnie sprężona z odpowiedzialnością K. Ś. i P. Ś., a śledztwo wymagało kontynuowania celem m.ni. zgromadzenia dowodów pozwalających na rozstrzygnięcie kwestii odpowiedzialności karnej M. P., w szczególności w aspekcie strony podmiotowej działania podejrzanego, jak również jego „przełożonych” (braci Ś.).

Sąd Apelacyjny ustalił następujący stan faktyczny :

Jest to kolejny wniosek podejrzanego M. P.
w sprawie prowadzonej przez Prokuraturę (...) we W. pod sygn. akt
(...) (uprzednio rozpoznawanej pod sygn. akt II S 26/21). Od tego czasu w sprawie tego postępowania przygotowawczego rozpoznawana była skarga podejrzanej B. J. (sygn. akt II S 35/22).

Prokuratura (...) we W. nadzoruje śledztwo prowadzone
pod sygn. akt (...), m.in. wobec M. P. (i 18 innych podejrzanych), o przestępstwa oraz przestępstwa skarbowe z następujących przepisów:

I.  art. 258 § 1 k.k.;

II.  art. 62 § 2 k.k.s. i art. 56 § 1 k.k.s. w zw. z art. 9 § 3 k.k.s. w zw. z art. 7 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 1, 2 i 5 k.k.s.
w zw. z art. 8 § 1 k.k.s.;

III.  art. 271 § 1 i 3 k.k. i art. 273 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. w zw. z art. 8 § 1 k.k.s.;

IV.  art. 299 § 1 i § 5 i § 6 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k.

Na skutek zawiadomienia Generalnego Inspektora Informacji Finansowej Prokuratura Okręgowa w Legnicy 1 lipca 2014 r. wszczęła śledztwo o czyn prania pieniędzy związanych z nielegalnym obrotem paliwami i uszczupleniami podatkowymi (k. 124–125, t. I).

21 grudnia 2015 r. dołączono materiały równoległego postępowania
V Ds. 19/14/sp (k. 1415, t. VIII) odnoszące się do podobnych działań podejmowanych w ramach innej spółki. Analizy przepływów finansowych na rachunkach spółek powiązanych z zachowaniami będącymi przedmiotem śledztwa doprowadziły
do ustalenia szeregu podmiotów powiązanych z tym procederem.

22 lutego 2017 r. (k. 16145-16146, t. LXXXVIII) roku prokurator Prokuratury (...) w G. przedstawił M. P. zarzuty
w sprawie o sygn. akt (...). Kolejne zarzuty przedstawiono podejrzanemu 24 października 2018 r. (k. 11317-1138, t. LIV).

W toku czynności śledczych wykonywanych wobec M. P.
w związku z jego udziałem w tej sprawie wykonano m.in. następujące czynności:

a)  24 października 2018 r. dokonano przeszukania M. P.
(k. 11305, t. LIV);

b)  30 października 2018 r. przesłuchano M. P. w charakterze podejrzanego, nie przyznał się on do popełnienia zarzuconych mu czynów
(k. 11328-111333 t. LIV);

c)  postanowieniem z 30 października 2018 r. zastosowano wobec M. P. środki zapobiegawcze w postaci poręczenia majątkowego, dozoru Policji i zakazu opuszczania kraju połączonego z zatrzymaniem paszportu;

d)  29 maja 2019 r. wydano zarządzenie o częściowym uwzględnieniu wniosku
o zapoznanie się z aktami sprawy – wnioskujący nie skorzystał z tego zezwolenia (k. 15965, t. LXXVII)

e)  10 czerwca 2019 r. wpłynął wniosek obrońcy podejrzanego o umorzenie postępowania wobec M. P. (k. 16142-16148 t. LXXVIII);

f)  13 czerwca 2019 r. wpłynął wniosek o obrońcy podejrzanego o uchylenie środków zapobiegawczych (k. 16155, t. LXXVIII);

g)  14 czerwca 2019 r. wpłynęło zażalenie obrońcy podejrzanego na zarządzenie o częściowym uwzględnieniu wniosku o udostępnienie akt (k. 16151-16153, t. LXXVIII);

h)  16 lipca 2019 r. wydano postanowienie o odmowie uchylenia środków zapobiegawczych wobec M. P. (k. 16209 – 16210 t. LXXVIII);

i)  30 lipca 2019 r. obrońca podejrzanego wystąpił z zażaleniem na postanowienie dotyczące środków zapobiegawczych (k. 16258-16262 t. LXXVIII);

j)  8 sierpnia 2019 r. odmówiono obrońcy M. P. przyjęcia zażalenia na zarządzenie o częściowym uwzględnieniu wniosku o udostepnienie akt sprawy w części, w jakiej wniesione zażalenie dotyczy odmowy możliwości wykonywania fotokopii materiałów sprawy z uwagi na jego niedopuszczalność z mocy ustawy.(k. 16237-16239, t. LXXVIII)

k)  26 sierpnia 2019 r. obrońca podejrzanego wniósł zażalenie na zarządzenie o odmowie przyjęcia zażalenia w części (k. 1380-1384, t. LXXIX),

l)  24 września 2019 r. Sąd Okręgowy w Legnicy utrzymał w mocy zarządzenie prokuratora Prokuratury (...) z 29 maja 2019 roku o częściowym wniosku o udostępnienie akt sprawy (k. 16479, t. LXXIX);

W okresie od 4 października 2021 r. (tj. dnia rozpoznania sprawy o sygn. akt II S 26/21) wobec M. P. w związku z jego udziałem w tej sprawie (k. 20546-20550, t. XCIX) wykonano następujące czynności:

a)  pismem z 7 grudnia 2021 r. obrońca podejrzanego M. P., wniósł o podjęcie stosownych działań w związku z prowadzeniem wobec tego podejrzanego dwóch postępowań przygotowawczych dotyczących tego samego zdarzenia historycznego z uwagi na to, że wobec podejrzanego w tej samej sprawie prowadzono już postępowanie Prokuratury (...) w G. o sygn. akt RP 1 Ds. 4.2021, dotyczące tych samych czynów tego podejrzanego (k. 20879, t. C);

b)  14 grudnia 2021 r. funkcjonariusz Komendy Powiatowej Policji w W. ustalił dane o podejrzanym M. P. w zakresie stanu majątkowego, rodzinnego i źródeł dochodów (k. 20905-20906, t. C);

c)  postanowieniem z 30 listopada 2021 r., ze względu na łączność podmiotową i przedmiotową dołączono do przedmiotowego postępowania również materiały śledztwa RP I Ds. 4.2019 Prokuratury (...) w B. m.in. przeciwko podejrzanemu M. P. o przestępstwa z art. 56 § 1 k.k.s. i inne. Decyzja ta rozszerzyła zakres śledztwa o funkcjonujący w znacznej mierze równolegle łańcuch dostaw paliwa do (...) sp. j., „przechodzący” przez spółkę (...) Finland (...), w ramach której wystawiano faktury sprzedażowe na rzecz (...) sp. z o.o. w okresie od 22 stycznia 2014 r. do 9 lipca 2014 r. (k. 20860, t. C);

d)  pismem z 5 stycznia 2022 r. obrońca podejrzanego M. P., adw. K. C., wniósł o uchylenie stosowanego wobec tego podejrzanego środka zapobiegawczego w postaci zakazu opuszczenia kraju połączonego
z zatrzymaniem paszportu (k. 21038-21040, t. CII);

e)  postanowieniem z 20 stycznia 2022 r. nie uwzględniono powyższego wniosku, uchylając z urzędu obowiązek stawiennictwa M. P. we właściwej jednostce Policji, ustanowiony postanowieniem Prokuratury (...) w B. z 13 sierpnia 2020 r., z jednoczesnym pozostawieniem w mocy obowiązku zawiadamiania Prokuratury (...) we W. o zamierzonym wyjeździe poza miejsce zamieszkania (k. 21042-21045, t. CI – powyższe postanowienie jest niekompletne);

f)  w następstwie wniesienia zażalenia na powyższe postanowienie z
6 kwietnia 2022 r. (k. 21299-21304, t. CII), postanowieniem z 24 czerwca 2022 r. w sprawie o sygn. akt V Kp 401/22 Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Śródmieścia we Wrocławiu utrzymał zaskarżone postanowienie w mocy (k. 21558-21562, t. CIV);

g)  postanowieniem z 22 kwietnia 2022 r. w sprawie o sygn. akt (...) prokurator Prokuratury (...) w G. wyłączył z akt tej sprawy materiały m.in. w sprawie przeciwko M. P. o przestępstwa m.in. z art. 61 § 1 k.k.s. i in. (k. 21306-21325, t. CII);

h)  postanowieniem z 25 kwietnia 2022 r. dołączono do przedmiotowego postępowania materiały wyłączone ze sprawy RP II Ds. 4.2021 Prokuratury (...) w G. przeciwko M. P. podejrzanemu
o przestępstwo z art. 56 § 1 k.k.s. i in., jak również dotyczące czynów zabronionych związanych z funkcjonowaniem kolejnego częściowo równoległego łańcucha dostaw „przechodzącego” przez spółkę (...), związanego ze spółkami (...), G. oraz B., funkcjonującego w okresie od listopada 2013 r. do marca 2014 r. (k. 21326, t. CII);

i)  14 czerwca 2022 r. Sekretariat Prokuratury (...) w G. zawiadomił o przekazaniu do Prokuratury (...) we W. środka zapobiegawczego w postaci poręczenia majątkowego stosowanego wobec podejrzanego M. P. (k. 21420, t. CIII);

j)  postanowieniem z 9 sierpnia 2022 r. w sprawie o sygn. akt
P. D. (...) Prokurator (...)przedłużył okres śledztwa w sprawie
o sygn. akt (...) do 16 lutego 2023 r. (k. 21599-21603, t. CIV);

k)  pismem z 30 września 2022 r. obrońca podejrzanego M. P. wniósł o udostępnienie akt sprawy i wyrażenie zgody na sporządzenie ich fotokopii (k. 21712, t. CIV);

l)  postanowieniem z 8 lutego 2023 r. w sprawie o sygn. akt
P. D. (...) Prokurator (...)przedłużył okres śledztwa w sprawie
o sygn. akt (...) do 16 sierpnia 2023 r. (k. 22129-22131, t. CVII);

m)  10 marca 2023 r. udostępniono osobie upoważnionej przez obrońcę podejrzanego M. P. część materiałów śledztwa w sprawie
o sygn. akt P. D. 573.2017 (k. 22218 – t. CVII).

Od 4 października 2021 r. w sprawie zostały przeprowadzone następujące czynności dowodowe:

- 14-18 października 2021 r. dokonywano oględzin faktur wystawionych przez (...) Sp. z o.o. dla (...) Sp. z o.o. (k. 20533 – t. XCIX);

˗

19 października 2021 r. wydano postanowienie o zmianie postanowienia
o przedstawieniu zarzutów wobec A. K. i przesłuchano go
(k. 20436-20543 – t. XCIX);

˗

pozyskano z Prokuratury Okręgowej we Wrocławiu kopię aktu oskarżenia przeciwko Ł. M. (k. 211110, t. CI) i przeciwko A. B.;

˗

kontynuowano roboczy kontakt z organami ścigania w Niemczech, realizowanego m.in. poprzez zapytanie skierowane 8 listopada 2021 r. (k. 20759 – t. C) i udział w spotkaniu w Urzędzie Celnym w G. 12-13 czerwca 2022 r. (k. 21073-21075, t. CI, k. 21349 i nast – t. CII, k. 21510 i nast. – t. CIII), a nadto 21 listopada 2022 r. przedłużono umowę o działanie wspólnego zespołu śledczego (k. 21809-21815 – t. CV);

˗

26 listopada 2021 r. pozyskano z (...) (...) Urzędu Skarbowego S. informację dot. braku decyzji wydanych dla (...) Sp. z o.o. (k. 20807-20808 – t. C);

˗

pozyskiwano dane osobowe innych podejrzanych w sprawie
(m.in. k. 20810- 20854, 20883-20919 – t. C, k. 21057-21061, 21085-21099 – t. CI, k. 21990-22098 – t. CV, k. 22139-22215 – t. CCVII);

˗

pozyskano raport z analizy kryminalnej z 14 czerwca 2022 r.,
l. dz. U- (...)-8/20, dotyczący podmiotów odpowiedzialnych za uiszczanie opłat celnych w imieniu spółek zaangażowanych w proceder (k. 21413-21417, t. CIII);

˗

powołano tłumacza przysięgłego w celu przetłumaczenia części materiałów uzyskanych w języku niemieckim od niemieckich organów ściągania (k. 21422 –
t. CIII, k. 21521-21556 – t. CIV, k. 21802- 21806 – t. CV, k. 22105 – t. CVI);

˗

pozyskano sprawozdanie z analizy kryminalnej z 18 sierpnia 2022 r. dot.
2011-5.Ak.1.2021 (k. 21612-21687, t. CIV);

˗

uzyskano odpisy wyroków dotyczących jednego z podejrzanych (t. CIV);

˗

zwrócono się do Prokuratury (...) w B. o przekazanie dodatkowych materiałów dowodowych będących w jej posiadaniu (t. CIV);

˗

pozyskano od Ministerstwa Finansów – Generalnego Inspektora Informacji Finansowej informacje o podejrzanym K. Ś. (k. 21753-21755, t. CV);

˗

pozyskano od (...)Urzędu Celno-Skarbowego w K. dokumenty dotyczące postępowania kontrolnego prowadzonego wobec (...) sp. z o.o.
w likwidacji (k. 21756-21758, t. CV);

˗

18 listopada 2022 r. pozyskano od Urzędu Skarbowego w M. skany decyzji o dalszym stosowaniu tymczasowego aresztowania wobec K. S. (k. 21795 – t. CV);

˗

ustalono miejsce pobytu podejrzanego W. L. w ZK (...) (k. 21807 – t. CV);

˗

pozyskano od Naczelnika (...) Urzędu Skarbowego w K. informację z 1 lutego 2023 r. dot. braku posiadania decyzji bądź wyników kontroli podatkowej dot. (...) Sp. z o.o. (k. 22117 – t. CVI);

˗

na podstawie wniosku z 10 marca 2023 r. (k. 22219 – t. CVII) pozyskano
od Naczelnika (...)Urzędu Celno-Skarbowego w B. informacje o decyzji z dnia 30 listopada 2017 r. dot. zobowiązań (...) sp. j. (k. 22239 – t. CVII);

˗

na podstawie wniosku z 10 marca 2023 r. (k. 22220 – t. CVIII) pozyskano
od Prokuratury (...) w B. kopie materiałów pozyskanych
z Lichtensteinu (k. 22245-22321 – t. CVII).

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Przedmiotowa skarga, zarzucająca przewlekłość postępowania prowadzonego przed Prokuraturą (...) we W. pod sygn. akt (...) zasługiwała na uwzględnienie.

Wskazać należy, że przy ocenie, czy doszło do naruszenia prawa strony
do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki – zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 17 czerwca 2004r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy
w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 75, z 2019 r. poz. 1349) należy mieć w szczególności na uwadze terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez prokuratora w celu zakończenia postępowania, uwzględniając łączny dotychczasowy czas postępowania od jego wszczęcia do chwili rozpoznania skargi, niezależnie od tego, na jakim etapie skarga została wniesiona, jak również - charakter owej sprawy, stopień jej faktycznej i prawnej zawiłości, znaczenie dla strony (która wniosła skargę) rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowanie się stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania. Przyczyną stwierdzenia przewlekłości nie jest każda zwłoka, ale tylko zwłoka nieuzasadniona. Ocena czy postępowanie trwa dłużej niż to konieczne, dokonywana musi być na podstawie analizy charakteru przeprowadzanych czynności jak i stanu faktycznego sprawy. Aby rozstrzygnąć, czy zwłoka w dokonaniu tej czynności jest nieuzasadniona, rozważyć należy nie tylko czasokres zaniechania jej dokonania, ale także konkretne realia sprawy i jej kontekst sytuacyjny.

Przywołana wyżej ustawa nie określa wprawdzie wprost, jaki okres oczekiwania na zakończenie postępowania przygotowawczego należy uznać za nieuzasadnioną zwłokę. Pewna wskazówka wynika jednak z art. 14 ustawy, który stanowi, że ponowna skarga na przewlekłość postępowania w tej samej sprawie może być wniesiona
po upływie 12 miesięcy. Oznacza to, że ustawodawca – generalnie – uznał
za przewlekłe postępowanie, które trwa dłużej niż 12 miesięcy.

Przekładając powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy Sąd Apelacyjny wskazuje, iż analiza całokształtu czynności podejmowanych od 4 października 2021 r. (a więc od momentu, kiedy wobec podejrzanego M. P. sprawa była prowadzona już od 3 lat) wywołuje niewątpliwe przekonanie po stronie Sądu, że w następstwie nieodpowiedniego (przewlekłego) prowadzenia śledztwa, w odniesieniu do tego podejrzanego naruszone zostały przyjęte standardy podejmowania czynności bez zbędnej zwłoki.

Oczywiście Sąd Apelacyjny dostrzega obszerność sprawy i jej wielowątkowy charakter, jak również to, że dotyczy ona wielu osób, a w toku postępowania dołączano do niej kolejne sprawy i wątki, w tym także te dotyczące podejrzanego M. P. („wątek B.”, „wątek G.”). Sąd Apelacyjny miał też
na względzie, że wpływ na tok sprawy miała również konieczność prowadzenia postępowania przed tut. Sądem pod sygn. akt II S 35/22 (skarga na przewlekłość),
a także konieczność prowadzenia postępowań wpadkowych m.in. w sprawie wniosków
o zmianę bądź uchylenie stosowania wobec różnych podejrzanych w sprawie środków zapobiegawczych.

Niemniej Sąd Apelacyjny zauważa, że postępowanie prowadzone pod sygn. akt (...) dotknięte jest wadą opieszałości i nie nabrało właściwej dynamiki, która powinna charakteryzować sprawę prowadzoną już od około 5 lat, w odniesieniu do zarzucanych podejrzanemu czynów, które miały być popełnione nawet do 9 lat temu. Brak dynamiki prowadzenia śledztwa niewątpliwie znajduje swoje konsekwencje w bardzo długim okresie prowadzenia postępowania, którego można było w pewnym zakresie uniknąć.

Sąd Apelacyjny zwraca w tym miejscu uwagę, że podstawowym zadaniem prowadzącego postępowanie jest kierowanie jego przebiegiem, m.in. sprawnością
i czuwanie nad tempem wykonywanych czynności. W orzecznictwie wskazuje się, że „przez przewlekłość postępowania rozumie się w praktyce brak czynności zmierzających do rozstrzygnięcia zachodzący dłużej niż jest to konieczne
do rozważenia sprawy bądź zgromadzenia dowodów. Chodzi o to, by czynności zmierzające do wydania orzeczenia kończącego zabierały odpowiednią ilość czasu, to jest odbywały się bez zbędnej zwłoki (…). Taką zbędną zwłoką nie jest każdy upływ czasu, ale dopiero nadmierne odstępstwo od czasu zwykle koniecznego
dla wykonania określonych czynności. Przewlekłość postępowania zachodzi wtedy tylko, gdy zwłoka w czynnościach jest nadmierna (rażąca) i nie znajduje uzasadnienia w obiektywnych okolicznościach sprawy” (postanowienie Sądu Apelacyjnego
w K. z dnia 23 listopada 2010 r., sygn. akt II S 28/10, KZS 2016 nr 11, poz. 63; por. również postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 9 lutego 2005 r., sygn. akt II S 5/05, KZS 2005, z. 7-8, poz. 155; postanowienie Sądu Apelacyjnego
w K. z dnia 7 kwietnia 2009 r. sygn. akt II S 4/09, LEX nr 517108; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 października 2010 r., sygn. akt WSP 13/10, LEX
nr (...)). Przewlekłość postępowania uzasadniają bowiem nie tylko długotrwałe
i nieuzasadnione zaniechania organu prowadzącego postepowanie, ale również nieefektywność podejmowanych czynności lub też działania, które podejmowane czynności w sprawie jedynie pozorują (por. postanowienie Sądu Apelacyjnego
w K. z 4 września 2012 r., sygn. akt I S 83/12, LEX nr 1217714).

Nie można również pomijać treści art. 6 ust. 1 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i rozumienia tego przepisu w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, a zwłaszcza użytego w nim pojęcia „rozsądny termin zakończenia sprawy”. Zgodnie z tym przepisem każdy ma prawo do rozpoznania jego sprawy w rozsądnym terminie. Ocena, czy przewlekłość postępowania jest uzasadniona, musi być dokonywana w świetle szczególnych okoliczności sprawy i z uwzględnieniem takich kryteriów określonych w orzecznictwie Trybunału jak: stopień złożoności sprawy, zachowanie skarżącego i odpowiednich władz oraz znaczenie materii objętej skargą (por. m.in. M.-W. v. Polska, decyzja (...) z dnia 5 kwietnia 2001 r.; J. v. Polska, wyrok (...) z dnia 26 lipca 2001 r.; J.
v. Polska, decyzja (...) z dnia 30 kwietnia 2002 r.; K. v. Polska, wyrok (...) z dnia 30 stycznia 2003 r.). Pamiętać należy również o tym, że śledztwo jest dopiero pierwszym etapem postępowania. Ewentualnym jego efektem będzie przecież postępowanie sądowe, na które także należy przewidywać odpowiedni czas. I w tym świetle nie sposób uznać, aby toczące się od 5 lat śledztwo nie naruszało prawa skarżącego do rozpoznania jego sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki.

Przywołać warto w tym miejscu fragment uzasadnienia postanowienia
w sprawie o sygn. akt II S 26/21, w którym wskazano: „Podkreślenia wymaga fakt, że w sprawie tej poza M. P. występuje jeszcze szereg innych osób mających status podejrzanych. Materia tej sprawy jest rozległa i obecnie mieści się już w 98 tomach akt. Jeśli uwzględnić jej zakres i powiązanie pomiędzy osobiste
i zawodowe M. P. z P. i K. Ś., co celnie podkreśla w odpowiedzi na skargę prokurator, to jasnym się staje w kontekście postawionych mu zarzutów, że nie tylko jego indywidualna rola w zarzucanym procederze wymaga wyjaśnienia, ale także rola choćby tych wymienionych osób oraz ich znaczenie w całej procedurze „fakturowego” handlu paliwem. Skoro prokurator dostrzega konieczność czynienia ustaleń dotyczących odpowiedzialności braci Ś., a co więcej łączy możliwą odpowiedzialność karną podejrzanego
z ich działaniami i do tego w ramach grupy przestępczej, to jasnym się staje, że dopóki nie będzie miał pewności, co do ich udziału w tym procederze, a w konsekwencji także roli podejrzanego, jego obowiązkiem jest podjęcie czynności weryfikujących ich udział oraz tym samym udział także M. P.”.

Tymczasem z analizy akt sprawy wynika, że ciągu ostatnich 1,5 roku
w istocie nie wykonano jakiegokolwiek postępu w śledztwie w zakresie rozstrzygnięcia ewentualnej kwestii odpowiedzialności karnej M. P. i jego roli
w procedurze „fakturowego” handlu paliwem. Organ ścigania nie uczynił zadość zaufaniu, którym został obdarzony przez tut. Sąd w postępowaniu o sygn. akt II S 26/21 dotyczącym skargi na przewlekłość wniesionej przez podejrzanego M. P.. Po stronie Prokuratury (...) we W. wystąpił zarówno brak odpowiedniej aktywności, jak i niewłaściwa organizacja pracy, która objawia się w marnowaniu zasobów ludzkich i rzeczowych, wynikającym ze zbędnego wielokrotnego podejmowania czy zlecania czynności takich, jak wyszukiwanie informacji o stanie majątkowo-rodzinnym podejrzanych, bez podejmowania czynności, które miałyby istotny wpływ na możliwość zakończenia śledztwa w sprawie. Wprawdzie prokurator wskazywał w odpowiedzi na wniosek na planowane zakończenie śledztwa do lipca 2023 r., jednak prognoza ta nie znajduje jakichkolwiek podstaw faktycznych w świetle tego, jak śledztwo było prowadzone w ostatnich miesiącach.

Niewątpliwie terminowość i sprawność całego postępowania nie mieści się
w powszechnie przyjętych wymogach w tym zakresie. W konsekwencji, na podstawie art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony
do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym
lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki, skargę o stwierdzenie przewlekłości postępowania należało uwzględnić. Kwota odszkodowania wnioskowana przez skarżącego, wynosząca 10.000 zł, jest adekwatna i mieści się w granicach wskazanych w art. 12 ust. 4 ustawy. W myśl art. 12 ust. 5
pkt 2 ustawy właściwą jednostką do wypłaty odszkodowania będzie właściwa Prokuratura (...) ze środków własnych tej jednostki. Jednocześnie
na podstawie art. 17 ust. 3 ustawy o skardze należało zwrócić skarżącemu wniesioną opłatę w kwocie 200 zł.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu wskazuje w tym miejscu, iż Prokuratora (...) we W. powinna podjąć niezwłocznie działania polegające na zintensyfikowaniu czynności prowadzących do zakończenia śledztwa. Jednocześnie brak było podstaw do wydania prokuratorowi poleceń dokonania określonych czynności ze wyznaczeniem terminu ich wykonania (art. 12 ust. 3 ustawy). Trudno bowiem wskazać precyzyjnie, jakie czynności są niezbędne do zakończenia śledztwa, mając na względzie nieprawidłowości w toku toczącego się postępowania. Dotychczasowa długotrwałość śledztwa przekonuję jednak, że jej zakończenie winno być traktowane priorytetowo.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji orzeczenia.

Artur Tomaszewski Cezariusz Baćkowski Robert Zdych