Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu

POSTANOWIENIE

Dnia 22 lutego 2024r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA Andrzej Kot

Sędziowie: SSA Janusz Godzwon

SSO del. Łukasz Franckiewicz (spr.)

po rozpoznaniu

skargi wniesionej przez Ł. W.

na naruszenie jego prawa do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym bez nieuzasadnionej zwłoki – postępowanie przygotowawcze prowadzone przez Prokuraturę (...)w J., sygn. (...)

na podstawie art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 17 czerwca 2004r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz.U.2018.75 t.j.)

p o s t a n a w i a

I.  stwierdzić, że w postępowaniu przygotowawczym toczącym się w Prokuraturze (...) w J. sygn. (...) nastąpiła przewlekłość postępowania, co naruszyło prawo wnioskodawcy Ł. W. do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym bez nieuzasadnionej zwłoki;

II.  przyznać od Skarbu Państwa (Prokuratury (...)w J.) na rzecz Ł. W. sumę pieniężną w wysokości 3.000 zł (trzech tysięcy złotych);

III.  zwrócić skarżącemu wniesioną opłatę w kwocie 200 zł (dwustu złotych);

IV.  k osztami postępowania skargowego obciążyć Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

13 lutego 2024r. do Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu wpłynęła sporządzona 29 stycznia 2024r. przez pokrzywdzonego Ł. W. skarga dotycząca przewlekłości postępowania przygotowawczego prowadzonego przez Prokuraturę (...) w J. sygn. (...) , oparta na przepisach ustawy z dnia 17 czerwca 2004r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz.U.2018.75 t.j.).

W uzasadnieniu Ł. W. wskazał, że 10 lutego 2022r. złożył w Prokuraturze (...) w L.zawiadomienie o popełnieniu na jego szkodę przestępstwa. 21 marca 2022r. zostało wszczęte postepowanie przygotowawcze. W styczniu 2024r. Ł. W. ustalił, że wszczęte na skutek jego zawiadomienia dochodzenie zostało przekazane do prowadzenia Prokuraturze (...) w J., a następnie zakończone sporządzeniem aktu oskarżenia i przekazane do Sądu. Skarżący nie został objęty wskazanym aktem oskarżenia, postępowanie przygotowawcze w odniesieniu do jego osoby nie zostało zakończone również w inny sposób.

W konsekwencji skarżący wniósł o:

1.  stwierdzenie przewlekłości postępowania,

2.  wydanie prokuratorowi prowadzącemu lub nadzorującemu postępowanie zalecenia niezwłocznego wydania merytorycznej decyzji końcowej, ewentualnie do zobowiązania prokuratora do wykazania jakie czynności zamierza wykonać w przedmiotowym postępowaniu,

3.  przyznanie od Skarbu Państwa na rzecz skarżącego kwoty 10.000,00 zł (słownie: dziesięciu tysięcy złotych);

4.  zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz skarżącego kosztów postępowania, w tym zwrotu wniesionej opłaty sądowej.

W odpowiedzi Prokuratury (...) w J. z 8 lutego 2024r. prokurator wniósł o pozostawienie skargi bez rozpoznania z uwagi na wniesienie jej po zakończeniu postępowania przygotowawczego, którego dotyczy.

Sąd Apelacyjny ustalił następujący stan faktyczny:

10 lutego 2022r. Ł. W. złożył w Prokuraturze (...) w L.zawiadomienie o popełnieniu na jego szkodę przestępstwa /k. 394/.

7 marca 2022r. Ł. W. został przesłuchany w charakterze świadka na okoliczności podniesione w pisemnym zawiadomieniu /k. 451/.

31 marca 2022r. w KPP L. wszczęto dochodzenie w sprawie o czyn z art. 286 § 1 k.k. /k. 456/ - sygn.. (...).

13 kwietnia 2022r. wydano postanowienie o przedstawieniu M. W. zarzutu popełnienia przestępstwa na szkodę Ł. W., które ogłoszono podejrzanemu 3 czerwca 2022r. /k. 463/.

18 maja 2022r. Prokurator Prokuratury (...) w J. połączył do nadzorowanego przez Prokuraturę (...) w J. postępowania o sygn.. (...) dochodzenie wszczęte przez KPP L. w sprawie o sygn.. (...) /k. 393/.

Postanowieniem z 28 czerwca 2023r. Prokurator Prokuratury (...) w J. zamknął ww śledztwo i tego samego dnia skierował do Sądu Okręgowego w J. akt oskarżenia przeciwko M. W.. Aktem oskarżenia nie objęto zarzutu popełnienia przestępstwa na szkodę Ł. W. /k. 1355/.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Przedmiotowa skarga zarzucająca przewlekłość postępowania prowadzonego przez Prokuraturę (...) w J. sygn. (...) zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszym rzędzie wskazać należy, iż wbrew stanowisku Prokuratora nie doszło do zakończenia postępowania przygotowawczego, którego dotyczy skarga. Nie ulega wątpliwości, że postanowieniem z 31 marca 2022r. wszczęto postępowanie przygotowawcze na skutek zawiadomienia Ł. W.. Do dzisiejszego dnia w sprawie o ten czyn postępowanie przygotowawcze nie zostało umorzone, ani nie skierowano w tym zakresie aktu oskarżenia. Bez znaczenia pozostaje zatem okoliczność, że w odniesieniu do pozostałych pokrzywdzonych śledztwo zakończono i popełnione na ich szkodę czyny objęto aktem oskarżenia w sprawie rozpoznawanej przez Sąd Okręgowy w J. pod sygn. akt III K 81/23. Powyższe nakazuje merytoryczne rozpoznanie sprawy przez Sąd Apelacyjny we Wrocławiu.

Przy ocenie, czy doszło do naruszenia prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki – zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 17 czerwca 2004r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz.U.2018.75 j.t.) należy mieć w szczególności na uwadze terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez prokuratora w celu zakończenia postępowania, uwzględniając łączny dotychczasowy czas postępowania od jego wszczęcia do chwili rozpoznania skargi, niezależnie od tego, na jakim etapie skarga została wniesiona, jak również - charakter owej sprawy, stopień jej faktycznej i prawnej zawiłości, znaczenie dla strony (która wniosła skargę) rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowanie się stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania. Przyczyną stwierdzenia przewlekłości nie jest każda zwłoka, ale tylko zwłoka nieuzasadniona. Ocena czy postępowanie trwa dłużej niż to konieczne, dokonywana musi być na podstawie analizy charakteru przeprowadzanych czynności jak i stanu faktycznego sprawy. Aby rozstrzygnąć czy zwłoka w dokonaniu tej czynności jest nieuzasadniona, rozważyć należy nie tylko czasokres zaniechania jej dokonania, ale także konkretne realia sprawy i jej kontekst sytuacyjny.

Rozpoznając skargę Ł. W. należy również uwzględniać treść art. 6 ust. 1 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka oraz orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, a zwłaszcza w kontekście użytego w nim pojęcia „rozsądny termin zakończenia sprawy”. Zgodnie z tym przepisem każdy ma prawo do rozpoznania jego sprawy w rozsądnym terminie. Ocena, czy przewlekłość postępowania jest uzasadniona, musi być dokonywana w świetle szczególnych okoliczności sprawy i z uwzględnieniem takich kryteriów określonych w orzecznictwie Trybunału jak: stopień złożoności sprawy, zachowanie skarżącego i odpowiednich władz oraz znaczenie materii objętej skargą (zob. m.in. K.v. Polska, wyrok ETPC 37437/97 z 30.01.2003; J.v. Polska, decyzja ETPC 61437/00 z 30.04.2002 r.; J.v. Polska, wyrok ETPC 29691/96 z 26.07.2001 r.; M. v. Polska, decyzja ETPC 41413/98 z 5.04. 2001 r.; S.v. Polska, wyrok ETPCz 25693/94 z 2000 r.).

Mając na uwadze powyższe, wskazać należy, że w postępowaniu prowadzonym przez Prokuraturę (...) w J. sygn. (...) naruszone zostały przyjęte standardy podejmowania czynności bez zbędnej zwłoki w odniesieniu do pokrzywdzonego Ł. W.. Mimo, że jego sprawa (czyn popełniony na jego szkodę) nie różnił się w istotny sposób od szeregu innych czynów objętych aktem oskarżenia, przestępstwo popełnione na jego szkodę nie zostało tymże aktem oskarżenia objęte. Prokurator nie podjął również jakiejkolwiek innej decyzji procesowej co do tego czynu, a od czasu złożenia zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa minęło ok. 2 lata. Tymczasem sprawa pozostałych pokrzywdzonych, w tym tych, którzy zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa złożyli później od Ł. W., od ok. 8 miesięcy jest już rozpoznawana przez Sąd. Takiego sposobu prowadzenia śledztwa nie sposób zaakceptować.

Kwota odszkodowania – 3.000 zł jest adekwatna do wskazanych naruszeń i mieści się w granicach określonych w art. 12 ust. 4 ustawy. Zgodnie z brzmieniem art. 12 ust. 5 pkt 2 ustawy właściwą jednostką do wypłaty odszkodowania będzie Prokuratura (...)w J. - ze środków własnych tej jednostki.

Prokuratura (...)w J., powinna podjąć niezwłocznie działania celem zakończenia postępowania przygotowawczego prowadzonego na skutek zawiadomienia Ł. W..

Na podstawie art. 17 ust. 3 ustawy o skardze należało zwrócić skarżącemu wniesioną opłatę.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny orzekł, jak na wstępie.

SSA Janusz Godzwon SSA Andrzej Kot SSO del. do SA Łukasz Franckiewicz