Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu

POSTANOWIENIE

Dnia 25 lipca 2025 r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: Janusz Godzwon (spr)

Sędziowie: Cezariusz Baćkowski

Piotr Kaczmarek

po rozpoznaniu skargi M. M.

na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki w postępowaniu sądowym przed Sądem Okręgowym w Opolu, sygn. akt III K 11/25,

na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (tekst jednolity Dz. U. z 2018 r., poz. 75)

p o s t a n a w i a

1. oddalić skargę;

2. kosztami postępowania obciążyć Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

W dniu 16 czerwca 2025 r. (data wpływu do Sądu Apelacyjnego) skazany M. M. wniósł o stwierdzenie przewlekłości postępowania przed Sądem Okręgowym w Opolu, sygn. akt III K 11/25, oraz o przyznanie mu od Skarbu Państwa 20.000 zł tytułem odszkodowania

Dotychczasowy bieg postępowania sądowego przedstawia się następująco:

9 października 2024 r. do Sądu Rejonowego Katowice-Zachód wpłynęło pismo Dyrektora Zakładu Karnego w N. o zbadanie warunków do wydania wyroku łącznego wobec skazanego.

W dniu 15 grudnia 2024 r. Sąd Rejonowy Katowice-Zachód stwierdził swoją niewłaściwość rzeczową i na podst. art. 569 § 2 k.p.k. w zw. z art. 35 § 1 k.p.k. postanowił przekazać sprawę Sądowi Okręgowemu w Opolu. Postanowienie to uprawomocniło się z dniem 11 stycznia 2025 roku.

Akta sprawy wpłynęły do Sądu Okręgowego w Opolu 3 lutego 2025 roku. Następnego dnia Przewodniczący Wydziału III Karnego SO w Opolu wydał zarządzenie o wpisaniu sprawy do repertorium i przydzielenie jej sędziemu zgodnie z Systemem Losowego Przydziały Spraw.

7 lutego 2025 r. uzyskane dane z Krajowego Rejestru Karnego dotyczące wyroków zapadłych w stosunku do skazanego.

W dniu 13 lutego 2025 r. skazany złożył wniosek o wyznaczenie mu obrońcy z urzędu (pismo skazanego wpłynęło do SO w Opolu w dniu 21 lutego 2025 roku). 24 lutego 2025 r. wydano zarządzenie o zwolnieniu dotychczasowego obrońcy i wyznaczeniu zgodnie z wnioskiem innego obrońcy z urzędu. Również w tym dniu uzyskano opinię o skazanym z Zakładu Karnego w N..

W dniu 18 marca 2025 roku obrońca skazanego zapoznał się z aktami sprawy.

18 czerwca 2025 r. wydano zarządzenie o zwróceniu się do sądów orzekających w sprawach skazanego o odpisy wyroków. Zarządzenie wykonano w dniu 23 czerwca 2025 r.

W dniu 23 czerwca 2025 roku wydano zarządzenie o wyznaczeniu terminu rozprawy na 5 sierpnia 2025 r.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Skarga M. M. na przewlekłość postępowania sądowego przed Sądem Okręgowym w Opolu w sprawie III K 11/25 okazała się niezasadna i jako taka została oddalona

Stosownie do art. 1 ust. 1 i art. 2 ust. 1 i 1a ustawy o skardze (…) naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, ma miejsce wówczas gdy wskutek działań lub zaniechań sądu lub prokuratora postępowanie w sprawie trwa dłużej niż to konieczne dla wyjaśnienia istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności prawnych i faktycznych. W szczególności ocenie podlega terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez organ postępowania w celu zakończenia postępowania przy uwzględnieniu charakteru sprawy, stopnia jej faktycznej i prawnej zawartości, znaczenia dla skarżącego rozstrzyganych w niej zagadnień oraz zachowania stron, w szczególności tej zarzucającej przewlekłość (art. 2 ust. 2 cyt. ustawy).

Przewlekłość postępowania jest kategorią obiektywną, a obowiązkiem państwa jest zapewnienie by sprawy osób podległych jego jurysdykcji toczyły się bez zbędnej zwłoki (por. np. postanowienie Sądu Najwyższego z 6.01.2006 r., III SPP 154/05 i cyt. tam orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz poglądy doktryny). Nie ulega też wątpliwości, że ocena, czy w konkretnej sprawie doszło do przewlekłości postępowania, nie powinna ograniczać się wyłącznie do upływu czasu i subiektywnych odczuć skarżącego, lecz jest wypadkową czynników obiektywnych oraz czasu koniecznego do podejmowania bez zwłoki działań zgodnych z obowiązującymi przepisami, przewidującymi zachowanie określonych procedur i niezbędnych by wyjaśnić wszystkie istotne dla rozstrzygnięcia okoliczności w sposób gwarantujący stronom korzystanie z ich praw (zob. postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 11 maja 2005r. sygn. akt II S 26/05).

W realiach sprawy czynności były podejmowanie przez Sąd Okręgowy bez zbędnej zwłoki. Trzeba przy tym zaznaczyć, iż chociaż postępowanie w sprawie rozpoczęło się 9 października 2024 roku (data wpływu pisma Dyrektora Zakładu Karnego w N.) to akta sprawy wpłynęły do Sądu Okręgowego w Opolu w dniu 3 lutego 2025 roku. W lutym 2025 roku w wyniku odpowiednich zarządzeń uzyskano dane z Krajowego Rejestru Karnego oraz opinię o skazanym z Zakładu Karnego w N.. W dniu 24 lutego 2025 roku sąd wyznaczył zgodnie z wnioskiem skazanego obrońcę z urzędu. Obrońcy w dniu 18 marca 2025 roku umożliwiono zapoznanie się z aktami sprawy. Pewne zastrzeżenia może budzić następny 3-miesięczny okres pewnej bezczynności, biernego oczekiwania na dalszy bieg sprawy. Dopiero bowiem w czerwcu 2025 roku wydano zarządzenia o zwróceniu się do sądów orzekających w sprawach skazanego o odpisy wyroków oraz o wyznaczeniu terminu rozprawy. Te czynności można było wykonać nieco wcześniej.

Jak już wyżej wspomniano określenie czasu po upływie którego można mówić o przewlekłości postępowania sądowego jest w praktyce trudne. Zależy to od wielu czynników takich jak ilość czynności procesowych czy też obszerności sprawy i jej stopnia skomplikowania. W orzecznictwie Sądu Najwyższego dominuje stanowisko, w świetle którego o przewlekłości postępowania można mówić np. w przypadku bezczynności sądu polegającej na niewyznaczeniu rozprawy w ciągu 12 miesięcy od daty wpłynięcia sprawy. Przykładowo w postanowieniu z 21.02.2018 r. ( (...) 3/18 ) Sąd Najwyższy wskazał, że „choć ustawa o skardze na przewlekłość nie określa wprost, jaki okres oczekiwania na rozpoznanie sprawy należy uznać za nieuzasadnioną zwłokę, to przyjmuje się, że o przewlekłości postępowania apelacyjnego można zasadniczo mówić w przypadku bezczynności sądu drugiej instancji polegającej na niewyznaczeniu rozprawy apelacyjnej, która trwa co najmniej 12 miesięcy”.

Należy zauważyć, że przyjęte przez Sąd Najwyższy powyższe kryterium czasowe znajduje potwierdzenie w art. 14 ustawy w świetle którego ponowna skarga na przewlekłość postępowania w tej samej sprawie może być wniesiona po upływie 12 miesięcy od daty wydania przez sąd orzeczenia rozstrzygającego poprzednią skargę.

Jak stwierdził Sąd Najwyższy w postanowieniu z 13.09.2016 r. ( (...) 58/16 ): „Chodzi przecież o to, aby skarga na przewlekłość nie była wykorzystywana przez strony instrumentalnie. Termin 12-miesięczny jawi się przecież jako miarodajny miernik pozwalający na przypuszczenie, że prawo strony do niezwłocznego rozpoznania sporu zostało naruszone”.

Podobne stanowisko wynika z postanowienia Sądu Najwyższego z 8 lipca 2025 roku w sprawie I (...) 259/25: „W ustawie o skardze na przewlekłość postępowania nie określono, jaki okres oczekiwania na rozpoznanie sprawy należy uznać za nieuzasadnioną zwłokę. Przyjmuje się, że pod pojęciem tym należy rozumieć wielomiesięczną bezczynność sądu, polegającą na niewyznaczaniu rozprawy bądź niepodejmowaniu czynności. W odniesieniu do postępowania apelacyjnego wskazuje się, że o przewlekłości postępowania apelacyjnego można zasadniczo mówić w przypadku bezczynności sądu drugiej instancji, polegającej na niewyznaczeniu rozprawy apelacyjnej w ciągu 12 miesięcy od daty wpłynięcia apelacji.”.

Mając powyższe na uwadze trudno mówić przewlekłości postępowania przed Sądem Okręgowym w Opolu w sprawie III K 11/25. Termin rozprawy na której dojdzie prawdopodobnie do wydania orzeczenia wyznaczono na 5 sierpnia 2025 roku. Całe postępowanie przed tym sądem zamknie się więc w czasie około 6 miesięcy. W sprawie nie stwierdzono też wielomiesięcznej bezczynności sadu. Nie zostały więc spełnione przesłanki określone w art. 2 ustawy, aby stwierdzić przewlekłość postępowania.

O kosztach sądowych postępowania w przedmiocie skargi orzeczono na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 8 ust. 2 ustawy o skardze.

Cezariusz Baćkowski Janusz Godzwon Piotr Kaczmarek

-